Πατήρ Παΐσιος Φαρμακίδης: Μεγάλη Τεσσαρακοστή μέσα από έναν Θεό είδωλο ή μέσα από έναν βιωματικό και ζωντανό Θεό;

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο
πατήρ Παΐσιος Φαρμακίδης
Εφ. Ι. Ναού Αγίων Αποστόλων Ρόδου

«Νηστεύσας ημέρας τεσσαράκοντα και νύχτας τεσσαράκοντα ύστερον επείνασεν».

Είναι λόγια του ευαγγελίου που δείχνουν πως ο Χριστός ως άνθρωπος κι όχι μόνο ως Θεός ενήστεψε. Έτσι, ο νέος Αδάμ της σωτηρίας, μας δείχνει τον δρόμο. Αυτόν τον δρόμο ακολουθούμε κι εμείς αυτές τις μέρες της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, της μεγάλης νηστείας που άρχισε από την Καθαρά Δευτέρα και θα συνεχιστεί ως το Άγιο Πάσχα. Σαράντα ημέρες δηλαδή από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι και την Παρασκευή του Λαζάρου όπου ύστερα ξεκινά η νηστεία της Μεγάλης Εβδομάδος. Μια προσπάθεια εντατικής προσευχής για την κατάκτηση της αρετής.

Όμως αρκεί αυτός ο χωρισμός της τροφής από τον άνθρωπο για να κατακτήσουμε τις αρετές αφού κατά τον Μέγα Βασίλειο «Αληθής νηστεία η των παθών αλλοτρίωση, εγκράτεια γλώσσης, θυμού αποχή, επιθυμιών χωρισμός, καταλαλιά ψεύδους επιορκίας». Θα πρέπει να ξεχωρίσουμε όμως από πια σκοπιά βλέπουμε τον Θεό για αυτήν τη νηστεία την προβεβλημένη της αγίας του Χριστού εκκλησίας.

Είναι επιτακτικό να νηστεύω μέσα από ένα σκληρό «πρέπει»; Με τον τρόπο που νηστεύω βλέπω μπροστά μου σε αυτό που κάνω έναν αδιάλλακτο σκληρό Θεό που φοβάμαι και εξορκίζω μέσα από τη νηστεία; Τυπικά καλούμαι να νηστέψω για να φανώ οπαδός αυτού του σκληρού Θεού, ενός Θεού, άλλης μιας θρησκείας και το κάνω μπροστά σε έναν Θεό είδωλο όπως μου το έμαθαν και εγώ ακολουθώ για να φαίνομαι έτσι πιο αρεστός σε αυτήν την θρησκευτική κοινότητα την οποία ανήκω; Διότι, έτσι δεν πιστεύω, ούτε ομολογώ έναν Θεό αληθινό, αλλά προσκυνώ τυπικά έναν Θεό είδωλο όπως τον έπλασαν, τον τυποποίησαν, τον ταυτοποίησαν και ως είδωλο μου τον πρόσφεραν για να ικανοποιώ τον φίλαυτο εγωισμό μου με έναν «φαρισαϊκό» ομογενοποιημένο τρόπο για όλους.

Από την άλλη μεριά, θα πρέπει να κοιτάξω αν αυτήν την νηστεία που ακολουθώ την κάνω μπροστά σε έναν αληθινό Θεό που υπαρξιακά συνεχώς είναι δίπλα μου, αφού γεννιέται πρώτα μέσα στην καρδιά μου πέρα από τυπικά και θρησκευτικά όρια. Έναν Θεό που δεν είναι δημιούργημα κανενός ανθρώπου, άρα δεν είναι και είδωλο, ούτε καμιά ιδεολογία η οποία εφευρέθηκε από ανθρώπινο νου, αλλά και ούτε άλλη μία θρησκευτική θεωρία. Διότι, αυτό που είναι πραγματικά, είναι βίωμα, είναι πίστις. Επομένως, για αυτούς τους λόγους δεν αρνούμαι να νηστέψω και νηστεύω όπως αισθάνομαι να ζω, αφού η αίσθηση μου σε μια τέτοια νηστεία με ξεπερνά, διότι αυτό είναι δυνατόν να το πετύχω!

Μεγάλη Τεσσαρακοστή λοιπόν και ο πιστός χριστιανός είναι αυτός που ακολουθεί τη νηστεία όπως ακριβώς αναπνέει. Όπως ακριβώς αναπνέουμε και δεν μετράμε πόσες αναπνοές έχουμε πάρει, αλλά όλη η διαδικασία γίνεται φυσιολογικά, αυθόρμητα και αθόρυβα, έτσι ακριβώς έρχεται και η νηστεία για να συμπληρώσει τις αναπνοές της ψυχής, έτσι ώστε φυσιολογικά, αβίαστα, αυθόρμητα και αθόρυβα να οδηγήσει την ψυχή μας στο στάδιο των αρετών.

Μεγάλη Τεσσαρακοστή και το ευαγγέλιο της Τυρινής με τις βασικές προϋποθέσεις που δίνει ο Χριστός σε αυτή τη διήγηση, μας κάνει να νιώσουμε τη νηστεία μας να είναι πραγματικά βιωματική μέσα από το:
1. Να συγχωρούμε
2. Να μην προσπαθούμε να φανούμε στους ανθρώπους ότι είμαστε κάποιοι σπουδαίοι, άρα να μην φαινόμαστε ότι νηστεύουμε
3. Να μην δίνουμε πολύ έμφαση στους υλικούς θησαυρούς, αλλά στους ουράνιους.
Οι προϋποθέσεις είναι αυτές που μας συνοδεύουν στην πορεία μας στην Μεγάλη Τεσσαρακοστή και μας προετοιμάζουν να ζήσουμε τη μεγάλη γιορτή της Ανάστασης και της συνάντησης μας με τον Χριστό.

Και ας το πάρουμε παραστατικά για να καταλάβουμε το πραγματικό νόημα της νηστείας. Ως αθλητές κι εμείς ας πάρουμε την εικόνα από τη μία μεριά του αθλητή που προπονείται αποκλειστικά μόνο με τον προπονητή του, σε έναν ιδιαίτερο χώρο, χωρίς να τον βλέπουν τα μάτια τρίτων. Οι προπονήσεις είναι εντατικές και ο αθλητής προσπαθεί να βρει τη φόρμα του για την μεγάλη μέρα της άθλησης χωρίς «τυμπανοκρουσίες, και ανθρώπους που θα μπορούσαν να δουν και να καταλάβουν την προσπάθεια του.

Από την άλλη μεριά, υπάρχει η εικόνα εκείνη του αθλητή, ο οποίος καλείται πλέον μέσα από την φόρμα της άσκησης που έχει αποκτήσει και της καλής φυσικής κατάστασης να διαγωνίζεται πλέον στο ανοιχτό στάδιο με τους «ελλανοδίκες» και το πλήθος κόσμου να επιβραβεύει την αξιέπαινη προσπάθεια του.

Τι θέλω να πω με αυτό το παράδειγμα; Ότι ο κάθε χριστιανός που καλείται να νηστέψει καλό είναι να κρατά τη νηστεία του και την άθληση του μακριά από τα βλέμματα τρίτων, αφού προπονείται με διάκριση, αθόρυβα, αυθόρμητα, ειλικρινά και με αγάπη ενώπιον του Θεού για την κατάκτηση του σταδίου των αρετών. Αφού λοιπόν γίνει αυτό τότε και ο μεγάλος κριτής ο Θεός που βλέπει από ψηλά είναι αυτός που θα έχει τον τελικό λόγο για την ειλικρινή και αξιέπαινη προσπάθεια του και ο Θεός που βλέπει στα κρυφά θα ανταποδώσει και στα φανερά.

Και θα τελειώσω με αυτό ακριβώς, ότι θα πρέπει να ακολουθήσουμε έναν αληθινό Θεό χωρίς να ταυτοποιηθούμε μαζί του, αλλά να βιώσουμε και να νιώσουμε τη θαλπωρή και αγάπη του από όποιο «μετερίζι» βρισκόμαστε. Άλλωστε και ο Μωΐσης όταν επιτακτικά, αφού πήρε τις 10 εντολές στο όρος Σινά, ζητούσε ένα όνομα για να μπορέσει να δώσει στους Ισραηλίτες να καταλάβουν ποιός τους δίνει αυτές τις 10 εντολές, δεν του δίνει κανένα όνομα, το μόνο που του λέει είναι πως είναι ο «Ων», δηλαδή αυτός που υπάρχει και κανένας άλλος. Και όλο αυτό για να μην ταυτοποιηθεί κανείς μαζί του, αλλά αφού είναι ο υπάρχων να τον ψάξει, να τον βρει, να τον γεννήσει μέσα του από οποιοδήποτε δύσκολο δρόμο και μονοπάτι βρίσκεται για να μπορέσει μετέπειτα να τον λατρέψει.

Έτσι, ο Θεός δεν ειδωλοποιείται, αλλά ο κάθε ένας από εμάς μπορεί να τον ψάξει και να τον βρει από τον δικό του δρόμο, μοναδικό για τον καθένα. Έναν δρόμο που όπως και οι υπόλοιποι οδηγούν στη μία και μοναδική λεωφόρο του Θεού.

Συμπερασματικά λοιπόν, μέσα από τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή ας προετοιμαστούμε εμείς οι χριστιανοί για το Πάσχα συγχωρώντας ο ένας τον άλλον και ας οδηγηθούμε στην νηστεία εκείνη, όχι για να φανούμε στους ανθρώπους, αλλά για να φανούμε στον ουράνιο Πατέρα μας. Κι ας μην επενδύουμε σε επίγεια πλούτη, αλλά σε αιώνια. Τα επίγεια πλούτη είναι τα φθαρτά, αλλά υπάρχουν όμως και τα «επουράνια» πλούτη που δεν φθείρονται.

Είναι οι αρετές που καλλιεργεί ο καθένας μας μέσα από την άγια Περίοδο της Μ. Τεσσαρακοστής. Αρετές που είχαμε ως δεδομένες μέσα στον παράδεισο, αλλά τώρα καλούμαστε αυτές τις ίδιες αρετές να τις κατακτήσουμε μέσα από ένα αγώνα πίστης στο στάδιο των αρετών.