Γ. Σαμαρτζής: Στοιχεία και προβλέψεις για την ελληνική οικονομία από την Τράπεζα της Ελλάδος και το ΔΝΤ

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο
Γιάννης Σαμαρτζής
Οικονομολόγος

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα, κατά την ομιλία του (7 Απριλίου 2023) στη Γενική Συνέλευση των Μετόχων της Τράπεζας, (έκθεση για το έτος 2022), η ελληνική οικονομία «εν μέσω πρωτοφανών εξωγενών διαταραχών και διάχυτης αβεβαιότητας έχει επιτύχει σημαντική πρόοδο μετά την κρίση χρέους της προηγούμενης δεκαετίας, παρουσιάζοντας υψηλή ανθεκτικότητα, ενώ παράλληλα ενισχύθηκε η αξιοπιστία της οικονομικής πολιτικής.

Τα δύο τελευταία χρόνια η Ελλάδα επιτυγχάνει ισχυρή μεγέθυνση της οικονομίας της, καταγράφοντας πραγματική σύγκλιση του επιπέδου ευημερίας της προς τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Ειδικότερα, εκτιμάται ότι το 2022 εξαλείφθηκε το αρνητικό παραγωγικό κενό της οικονομίας, ύστερα από 11 συνεχόμενα έτη».

Στη συνέχεια, αναφέρει ότι, «το 2022 η ελληνική οικονομία διατήρησε την αναπτυξιακή της δυναμική, καταγράφοντας ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ 5,9% (σημαντικά υψηλότερο του ευρωπαϊκού μέσου όρου), παρά τις έντονες πληθωριστικές πιέσεις και την επιδείνωση του διεθνούς περιβάλλοντος. Το ΑΕΠ σε πραγματικές τιμές ξεπέρασε τα προ πανδημίας επίπεδα, με βασικές συνιστώσες της ανάπτυξης την ιδιωτική κατανάλωση, τις εξαγωγές υπηρεσιών ( οι ταξιδιωτικές εισπράξεις έφτασαν σχεδόν στο επίπεδο του 2019), και τις επενδύσεις».

Συνεχίζοντας αναφέρει ότι, «τη διετία 2021-2022 οι εισροές ξένων άμεσων επενδύσεων ενισχύθηκαν σημαντικά, φθάνοντας στα υψηλότερα επίπεδα της τελευταίας 20ετίας. Τα επενδυτικά κεφάλαια αποτέλεσαν βασικό εργαλείο για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης, την προώθηση της παραγωγικότητας και της απασχόλησης και την εισαγωγή καινοτόμων τεχνολογιών. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στη σταδιακή ανάκτηση της εμπιστοσύνης στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας...»

Ωστόσο στην ομιλία του προσθέτει ότι, «το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών διευρύνθηκε σημαντικά το 2022 στο 9,7% του ΑΕΠ λόγω της ταχύτερης αύξησης των εισαγωγών αγαθών, ιδιαίτερα των ενεργειακών, σε σύγκριση με τις εξαγωγές αγαθών. Η ενίσχυση της κατανάλωσης και η συνεχιζόμενη αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής και των επενδύσεων συνέβαλαν στην αύξηση των εισαγωγών αγαθών. Σημαντικά επιβάρυνε το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και η αύξηση των διεθνών τιμών των καυσίμων...»

Σχετικά με το Δημόσιο Χρέος αναφέρει ότι, «η Ελλάδα κατάφερε τη διετία 2021-2022 να επιτύχει μία από τις μεγαλύτερες δημοσιονομικές προσαρμογές στην Ευρώπη και να καταγράψει σωρευτικά τη μεγαλύτερη αποκλιμάκωση του δημοσίου χρέους, το οποίο επέστρεψε σε επίπεδα κάτω από τα προ πανδημίας. Σε σχέση με το 2020, εκτιμάται ότι το χρέος μειώθηκε περίπου κατά 35 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ στο 171,4% το 2022, με τα 2/3 της πτώσης να συντελούνται το 2022.

Η βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών αποτελεί σημαντικό παράγοντα στις αξιολογήσεις των διεθνών οίκων, δύο από τους οποίους το 2022 και άλλος ένας το 2023 αναβάθμισαν την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας μία βαθμίδα από την επενδυτική κατηγορία, ενώ άλλος ένας έχει αναβαθμίσει τις προοπτικές της οικονομίας θετικες.»

Όσον αφορά, τώρα, τις προβλέψεις, σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος, «η ελληνική οικονομία προβλέπεται να αναπτυχθεί με ρυθμό 2,2% το 2023, πολύ πάνω από το μέσο όρο της ευρωζώνης, αλλά σαφώς χαμηλότερο έναντι του 2022...»

Ακόμη, εκτιμάται ότι, «ο γενικός πληθωρισμός, αν και θα παραμείνει σε σχετικώς υψηλά επίπεδα, αναμένεται να αποκλιμακωθεί σημαντικά το 2023 στο 4,4%, αντανακλώντας την αναμενόμενη κάμψη των τιμών της ενέργειας, καθώς και την αρνητική επίδραση της βάσης σύγκρισης.

Το δε έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, προβλέπεται να μειωθεί, τόσο ως απόλυτο μέγεθος όσο και ως ποσοστό του ΑΕΠ, αν και θα παραμείνει σε υψηλό επίπεδο...»

Τα στοιχεία και οι προβλέψεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) για την ελληνική οικονομία, προσεγγίζουν κατά πολύ, με αυτά της Τράπεζας της Ελλάδος.
Συγκεκριμένα, το ΔΝΤ, μετά τη μεγάλη ανάπτυξη 5,90% του 2022, προβλέπει για την ελληνική οικονομία ότι το 2023 θα έχει ρυθμό ανάπτυξης 2,60%, την ώρα που στην Ευρωζώνη εκτιμάται στο 0,60%, δηλαδή τέσσερις φορές μεγαλύτερη, ενώ για το 2024 προβλέπει ανάπτυξη 1,5%.

Παράλληλα, αναφέρει ότι στο Δημόσιο Χρέος το 2022 έγινε ένα «κούρεμα» κατά 23,3 μονάδες έναντι του 2021, με αποτέλεσμα να μειωθεί από το 200,17% του ΑΕΠ στο 177,4%, ενώ προβλέπεται να μειωθεί στο 166% φέτος, και θα συνεχίσει να αποκλιμακώνεται στο 160,5% το 2024, για να φτάσει στο 143,6% του ΑΕΠ το 2028.

Στην έκθεσή του το ΔΝΤ ξεχωρίζει την Ελλάδα, η οποία ευνοήθηκε από τη μεγάλη ανάπτυξη (5,9%), αλλά και τον υψηλό πληθωρισμό (9,3%), με αποτέλεσμα αυτά να συμβάλουν στη μεγάλη μείωση του δημοσίου χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ, μέσα σε ένα έτος, παρόλο που το δημόσιο χρέος αυξήθηκε σε απόλυτους αριθμούς.

Όσον αφορά τον Προϋπολογισμό, το ΔΝΤ εκτιμά ότι το ελληνικό δημόσιο το 2023 θα επιστρέψει σε πρωτογενές πλεόνασμα 0,4% του ΑΕΠ, ύστερα από τρία χρόνια ελλειμμάτων, ενώ τα επόμενα χρόνια θα συνεχίσει να αυξάνεται, αρχικά στο 1,4% το 2024, και με πρόβλεψη ότι θα σταθεροποιηθεί στο 2% το 2028.

Ο πληθωρισμός, που το 2022 κινήθηκε στο 9,3%, εκτιμά ότι αναμένεται να υποχωρήσει το 2023 στο 4% και στο 2,9% το 2024. Οι επιδράσεις της ενεργειακής κρίσης, αναφέρει η έκθεση του ΔΝΤ, που καταγράφηκαν το 2022, είχαν τις μεγαλύτερες επιβαρύνσεις για τους οικιακούς και τους λοιπούς καταναλωτές ρεύματος, οι οποίες όμως εξισορροπήθηκαν με τα πακέτα ενεργειακών επιδοτήσεων, τα οποία αποτέλεσαν τις υψηλότερες επιδοτήσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μετά από τις αντίστοιχες επιδοτήσεις προς τους καταναλωτές της Σουηδίας.

Για το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, αναφέρει ότι πλησίασε επικίνδυνα σε διψήφιο αριθμό (9,7%) το 2022, όμως προβλέπεται ότι θα υποχωρήσει φέτος στο 8%, και στο 6% το 2024.
Το δε ποσοστό ανεργίας, το ΔΝΤ, προβλέπει ότι θα συνεχίσει να μειώνεται, και από το 12,2% το 2022, θα υποχωρήσει φέτος κοντά στο 11,2% και στο 10,4% το 2024.

Ωστόσο, ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, στην παράγραφο της έκθεσής του «Πηγές κινδύνου και αβεβαιότητας» αναφέρει: «Το δυσμενές διεθνές μακροοικονομικό περιβάλλον επηρεάζει αρνητικά τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας το 2023, για αυτό και απαιτείται η συνέχιση αξιόπιστων πολιτικών. Η άμβλυνση των επιπτώσεων της ενεργειακής κρίσης και η διατήρηση της αναπτυξιακής δυναμικής το προσεχές διάστημα αποτελούν τις κυριότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η οικονομική πολιτική.

Αναλυτικότερα, κίνδυνοι για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας αποτελούν:
1) η επιδείνωση του εξωτερικού περιβάλλοντος λόγω δυσμενών γεωπολιτικών εξελίξεων,
2) ο υψηλότερος και πιο επίμονος πληθωρισμός,
3) μία ενδεχόμενη παρατεταμένη εκλογική περίοδος, που θα επέτεινε την πολιτική αβεβαιότητα,
4) ο χαμηλότερος του αναμενομένου ρυθμός απορρόφησης των κονδυλίων του NGEU,

5) η διακοπή της υλοποίησης μεταρρυθμίσεων ή η αντιστροφή παλαιότερων μεταρρυθμιστικών αλλαγών, με αρνητικές επιπτώσεις στην ενίσχυση της παραγωγικότητας της οικονομίας και την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, και
6) η εμφάνιση μιας νέας γενιάς ΜΕΔ (Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων), λόγω της αύξησης των επιτοκίων και των επιπτώσεων της ενεργειακής κρίσης, μετά τη σταδιακή κατάργηση των μέτρων κρατικής στήριξης».