A. Kωνσταντινίδης: Η εφαρμογή του νέου εκλογικού νόμου στις 25 Ιουνίου- Από τη θεωρία στην πράξη

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο
Αχιλλέας Κωνσταντινίδης
Δικηγόρος Ρόδου

Σύμφωνα με το γράμμα του νέου εκλογικού νόμου 4654/2020, με τον οποίο θα διενεργηθούν οι εκλογές της 25ης Ιουνίου 2023, μόλις το πρώτο κόμμα συμπληρώσει ποσοστό 25% επί των εγκύρων ψηφοδελτίων, λαμβάνει ως bonus 20 έδρες.

Παρά το παραπλανητικό όμως γράμμα του νόμου, το αριθμητικό αποτέλεσμα της πράξης χρησιμοποιώντας για απλούστευση τον αυτόματο πίνακα της Microsoft «υπολογίστε μόνοι σας τις έδρες της 25 Ιουνίου 2023,- aftodioikisi.gr-» παρατηρούμε ότι, με ποσοστό κομμάτων εκτός βουλής μηδέν (0), με ποσοστό 24,99% το πρώτο κόμμα λαμβάνει 75 έδρες, όσες δηλαδή και στην απλή γνήσια ανόθευτη αναλογική,

όταν δε προσθέσει μια εκατοστιαία μονάδα και πάει από το 24,99% στο 25% λαμβάνει 90 έδρες δηλαδή 15 μόνο έδρες περισσότερες ως bonus και όχι 20 που παραπλανητικά αναφέρεται στο γράμμα του νόμου. Λαμβάνει δηλαδή στο 25% μόνο 15 έδρες περισσότερες από τις 75 που θα ελάμβανε στην γνήσια απλή ανόθευτη αναλογική (300×25)÷100=75.

Αντίθετα με το νόμο Παυλόπουλου που εφαρμόσθηκε σε προηγούμενες εθνικές εκλογές με ποσοστό 25% το πρώτο κόμμα με μηδέν ποσοστό κομμάτων εκτός βουλής, ελάμβανε 112,50 έδρες, ελάμβανε δηλαδή πραγματικό δώρο 37,5 εδρών σε σχέση με την γνήσια απλή ανόθευτη αναλογική. {(25×250)÷100=62,50 έδρες στις οποίες προστίθετο και το bonus των 50 εδρών για να λάβει τελικά 112,50 έδρες,}

Όταν δε συμπληρώσει το 40% το πρώτο κόμμα, παρά το παραπλανητικό γράμμα του νέου νόμου, ότι δηλαδή το πρώτο κόμμα λαμβάνει τότε ως Bonus 50 έδρες το αποτέλεσμα του πίνακα της Microsoft μας δίνει 150 έδρες, 30 δηλαδή μόνο έδρες περισσότερες από τις 120 της γνήσιας απλής ανόθευτης αναλογικής. (40×300)÷100=120.

Ο νέος εκλογικός νόμος σε αντίθεση με τον παλαιό του νόμου Παυλόπουλου με τον οποίο διεξήχθησαν οι εκλογές Μαΐου 2012, Ιουνίου 2012, Ιανουαρίου 2015 και Ιουλίου 2019, δίνει το πολύ στο πρώτο κόμμα ως bonus 30 έδρες, μόλις συμπληρώσει το ποσοστό του 40%. Σε αυτή τη διαπίστωση άλλωστε καταλήγει και ο καθηγητής εφαρμοσμένης στατιστικής στο τμήμα πολιτικών επιστημών του Α.Π.Θ. Θεόδωρος Χατζηπαντελής, στο άρθρο του «από την αναλογική σε ένα μεικτό σύστημα-ΣΥΝΤΑGMA WATCH.GR, όπου μεταξύ άλλων αναφέρει «Γενικά δεν ακριβολογούμε.

Δεν παίρνει επιπλέον 50 έδρες αν πάρει 40%. Ετσι το λεγόμενο Bonus είναι το πολύ 30 έδρες.». Πρέπει να τονισθεί ότι σε σχέση με το νόμο Παυλόπουλου, ο νέος εκλογικός νόμος που θα ισχύσει στις εκλογές της 25ης Ιουνίου, δίνει στα κόμματα τις αυτές έδρες, στη περίπτωση που το πρώτο κόμμα συμπληρώσει (αλλά και όταν υπερβαίνει) το 40.2%, το οριακό δηλαδή απαιτούμενο ποσοστό της αυτοδυναμίας των 151 εδρών το 40.2% υπολογίζεται με ποσοστό κομμάτων εκτός βουλής μηδέν (0)].

Με το νέο όμως εκλογικό νόμο μειώνονται κατά πολύ οι έδρες που λαμβάνει το πρώτο κόμμα, σε περίπτωση που το ποσοστό του είναι κάτω από το 40%. Μάλιστα κάθε φορά που η μείωση του ποσοστού του υπερβαίνει τη μισή ποσοστιαία μονάδα, η μείωση γίνεται ακόμη πολύ μεγαλύτερη.

Αντίθετα με το νόμο Παυλόπουλου, πάντα ίσχυε το bonus των 50 εδρών, το οποίο ήταν πολύ μεγαλύτερο στην πράξη από τις 30 έδρες bonus, όταν το πρώτο κόμμα ελάμβανε ποσοστό κατώτερο από το 40%. Για παράδειγμα στις εκλογές του Ιουνίου 2012, όπου με το νόμου Παυλόπουλου η ΝΔ έλαβε 29,66% και 129 έδρες, ο σΥριζα 26,89% και 71 έδρες, το ΠΑΣΟΚ 12,28% και 33 έδρες, οι Ανεξάρτητοι Έλληνες 7,51% και 20 έδρες, η χρυσή αυγή 6,92% και 18 έδρες, η Δημοκρατική Αριστερά 6,25% και 17 έδρες και το ΚΚΕ 4,50% και 12 έδρες, με ποσοστό

κομμάτων εκτός βουλής 5,98%, με τον νέο εκλογικό νόμο που θα εφαρμοσθεί για πρώτη φορά στις 25 Ιουνίου 2023 τα κόμματα εκείνα, με το ίδιο ποσοστό κομμάτων εκτός βουλής στο 5,98%,θα ελάμβαναν αντίστοιχα: η ΝΔ 114, ο ΣΥριζα 78, το ΠΑΣΟΚ 35, οι Ανεξάρτητοι Έλληνες 22, η Χρυσή Αυγή 20 έδρες, η δημοκρατική αριστερά 18 έδρες και το ΚΚΕ 13 έδρες. Η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ θα είχαν δηλαδή μαζί 149 μόνο έδρες, (114+35=149).

Τον εκλογικό νόμο που θα ισχύσει στις εκλογές της 25ης Ιουνίου, ορθά η κ. Ντόρα Μπακογιάννη, βουλευτής Χανίων και υπουργός Εξωτερικών στην Κυβέρνηση Κώστα Καραμανλή -ήταν και το 1977 στην επιτροπή αγώνα του κόμματος των Νεοφιλελευθέρων του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη μαζί με τον Παύλο Μπακογιάννη-υπ’ αριθμό 1 σύμβουλό του- εχαρακτήρισε το 2022, ως επικίνδυνο ζητώντας την τροποποίησή του, αφού μπορεί να οδηγήσει με τις παρούσες συνθήκες σε ακυβερνησία, όταν το πρώτο κόμμα λάβει ποσοστό κάτω του 40%.

Την επικινδυνότητά του μετριάζει το ποσοστό των εκτός βουλής κομμάτων, αλλά τούτο συμβαίνει στην περίπτωση που το πρώτο κόμμα δεν λάβει ποσοστό κάτω από 38%, αφού κάτω από 38% χρειάζεται ένα μεγάλο ποσοστό κομμάτων εκτός βουλής για να επιτευχθεί η οριακή αυτοδυναμία των 151 εδρών, ποσοστό δηλαδή κομμάτων εκτός βουλής πολύ μεγαλύτερο από εκείνο που εχρειάζετο με το νόμο Παυλόπουλου.

Χάριν της ιστορίας αναφέρω αφού το παρόν συνδέεται με το παρελθόν, ότι στο κόμμα των Νεοφιλελευθέρων του 1977 συμμετείχε ενεργά και μια βασίλισσα της ομορφιάς, η σταρ Ελλάς του 1952 Νταίζη Μαυράκη, πρώτη εξαδέλφη του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη και στενή συνεργάτης του, δεύτερη Μις Υφήλιος 1952, που έχασε την πρωτιά για μία ψήφο.

Για την πανηγυρική είσοδο του κόμματος των Νεοφιλελευθέρων στη βουλή το 1977,(δεν είχε κατεβάσει συνδυασμό σε όλες τις περιφέρειες, πραγματοποίησε όμως μεγαλειώδη συγκέντρωση στην Αθήνα αλλά και για τα πρώτα μεταπολεμικά καλλιστεία του 1952 στα οποία παρέστησαν εξέχουσες πολιτικές και μη προσωπικότητες), βλέπε την μηχανή του χρόνου.

Περιληπτικά αναφέρω για την επίτευξη της οριακής αυτοδυναμίας των 151 βουλευτών με το νέο εκλογικό νόμο, το πρώτο σε ψήφους κόμμα, χρειάζεται για ποσοστό 40,1%, ποσοστό κομμάτων εκτός βουλής (0,3%), για ποσοστό 39,9% (1,4%), για ποσοστό 39,8% (1,8%), για ποσοστό 39,7% (2), για ποσοστό 39,6% (2,3%), για ποσοστό 39,5% (2,4), για ποσοστό 39,3% (3,3%), 39,2% (3,5%), 39,1% (3,9%), 39 (4,2%), 38,9% (4,9%), 38,8% (5,2%), 38, 7% (5,4%), 38,6 (5,6%), 38,5 (5,9%), 38,4% (6,7%), 38,3% (7,1%), 38,1% (7,4%), 38 (7,5%), 37,9% (8,3%), 37,8 (8,6) κ.ο.κ.

Παρατηρούμε ότι κάθε φορά που πέφτει κατά μισή μονάδα το ποσοστό του πρώτου κόμματος χρειάζεται αναλογικά πολύ μεγαλύτερο ποσοστό κομμάτων εκτός βουλής, για να επιτευχθεί η οριακή αυτοδυναμία των 151 εδρών.

Τέλος ενδεικτικά αναφέρω ότι με το Νόμο Παυλόπουλου με ποσοστό 36,9% το πρώτο κόμμα για να επιτύχει την οριακή αυτοδυναμία των 151 εδρών εχρειάζετο ποσοστό κομμάτων εκτός βουλής (8,7%), με ποσοστό δε 35,9% εχρειάζετο ποσοστό κομμάτων εκτός βουλής (11,2%). -{( 35,9×250)÷88,8 = 101,06. Και 101,06 + Bonus 50 εδρών=151}.

Αντίθετα με το νέο νόμο που θα εφαρμοσθεί για πρώτη φορά στις εκλογές της 25 Ιουνίου 2023, το πρώτο κόμμα με ποσοστό 36,9% για να επιτύχει την οριακή αυτοδυναμία των 151 εδρών, χρειάζεται ποσοστό κομμάτων εκτός βουλής (12), για τη περίπτωση δε που λάβει 35,9% χρειάζεται για να πετύχει 151 έδρες ποσοστό κομμάτων εκτός βουλής (15,1%).

Τέλος, πρέπει να αναφερθεί ότι το σύνολο των εδρών του πρώτου κόμματος και στους δύο νόμους καθορίζεται από το ποσοστό που λαμβάνει το πρώτο κόμμα σε συνδυασμό με το συνολικό ποσοστό των κομμάτων εκτός βουλής και δεν επηρεάζεται από τα ποσοστά των άλλων κομμάτων.

Μόνο στο τέλος στα αδιάθετα υπόλοιπα για το πιο κόμμα θα πάρει αδιάθετη έδρα λαμβάνονται υπόψη τα υπόλοιπα των δεκαδικών αριθμών του κάθε κόμματος, αφού δηλαδή γίνουν οι απαραίτητες πράξεις, που για τον νόμο, που θα εφαρμοσθεί στις εκλογές της 25ης Ιουνίου, τις κάνει αυτόματα και ο πίνακας της Microsoft, στην ιστοσελίδα «υπολογίστε μόνοι σας τις έδρες των κομμάτων- aftodioikisi.gr-.

Για να λειτουργήσει ο πίνακας, βάζουμε τελεία και όχι κόμμα για τα δεκαδικά νούμερα, συμπληρώνουμε δε με ποσοστά όλα τα κόμματα του πίνακα.