Μαρία Καρίκη: Θέλω να γίνω «καλά»... γρήγορα

Rodiaki NewsRoom

Γράφει η
Μαρία Καρίκη
Ψυχολόγος, Msc

Κάθε άνθρωπος όταν αναγνωρίζει ότι κάτι δεν πάει τελευταία καλά με τον εαυτό του (ψυχικά ή ψυχοσωματικά) επιθυμεί να βρει απαντήσεις.

Το πρώτο που θέλει να μάθει είναι πως λέγεται αυτό που του συμβαίνει και πως εξηγείται επιστημονικά. Πολύ σημαντικά πρώτα βήματα και πολύ λογικές ανάγκες. Το μεγάλο ερώτημα, όμως, που τίθεται στη συνέχεια είναι τι κάνει ο άνθρωπος τελικά όταν λαμβάνει την πληροφόρηση που χρειάζεται.

Πόσο πρόθυμος και διατεθειμένος είναι να κάνει κάποιες αλλαγές; Πόσο θέλει να προσπαθήσει; Πόσο θέλει να φτάσει σε βάθος στις αιτίες που τον έφεραν στο σημείο αυτό, το οποίο τον ενοχλεί και ίσως τον δυσλειτουργεί;

Είναι πολύ καίριο στα θέματα ψυχικής υγείας να αντιλαμβάνεται από την αρχή ο καθένας ότι η συμμετοχή του στη βελτίωση και αντιμετώπιση των όσων τον απασχολούν είναι απαραίτητη και καταλυτική!

Χωρίς την ουσιαστική συμμετοχή και συνειδητή παρέμβαση του ίδιου του θεραπευόμενου δεν υφίσταται ολοκληρωμένη θεραπεία. Υπάρχει, σαφώς, ανυπομονυσία να βελτιωθούν τα πράγματα, αλλά χωρίς συνοδευτικές πράξεις και αλλαγές, οι όποιοι φαύλοι κύκλοι απλά θα συντηρούνται. Παρατηρείται, συχνά, η τάση να καταφεύγει κανείς στο εύκολο, στο γρήγορο. Αυτή η προσέγγιση, όμως, είναι αναποτελεσματική και εφήμερη και σίγουρα καθόλου ολιστική.

Είναι κατανοητό να υπάρχει φόβος και διστακτικότητα. Αν δεν βουτήξουμε, όμως, στον εαυτό μας και στην ιστορία μας και δεν δούμε κατάματα αυτά που αποφεύγουμε, αναβάλλουμε και εθελοτυφλούμε, δεν θα καταφέρουμε να φτάσουμε στην ψυχική ανάταση.

Γενικότερα, επιθυμούμε να «φτιάξουν» τα πράγματα χωρίς πολύ κόπο και πολύ χρόνο. Μερικές φορές, έχει κανείς την αίσθηση ότι περιμένουμε ως «δια μαγείας» να αποσβεστούν σκέψεις, νοοτροπίες, πεποιθήσεις, συμπεριφορές, αντιδράσεις και συνήθειες και μάλιστα εκνευριζόμαστε αν αυτό δε γίνεται. Οφείλουμε να διευκρινήσουμε στον καθένα που έχει λανθασμένες προσδοκίες ως προς την ψυχική ίαση ότι τίποτα δεν γίνεται από μόνο του.

Απαιτείται μια διαδρομή και πολλές εσωτερικές διεργασίες, ώστε να φτάσουμε συνειδητά σε μια κατακτημένη αυτογνωσία και αυτοδιαχείριση. Παρά, λοιπόν, την καλή πρόθεση απαιτείται μια δέσμευση, μια αφοσίωση και μια συνεχόμενη ψυχοεκπαίδευση προκειμένου να δούμε αποτελέσματα αυθεντικά και βιώσιμα. Όλα τα υπόλοιπα είναι ημίμετρα και αυταπάτες.

Σε όλο αυτό να προσθέσουμε ότι ως προς την ψυχική υγεία επικρατεί επίσης η νοοτροπία ότι με μια συμβουλή ή με μια γενικευμένη «συνταγή» θα λυθούν κάποια θέματα. Κανένα θέμα δεν θα λυθεί με μια συμβουλή, γιατί πολύ απλά δεν υπάρχει τέτοια «μαγική» συμβουλή. Κάθε περίπτωση είναι μοναδική και απαιτεί εξατομικευμένη προσέγγιση. Κάθε άτομο, κάθε προσωπικότητα, κάθε ιστορία έχει τις δικές τις συνιστώσες και ως έτσι πρέπει να εξιολογηθεί. Να έχετε το νου σας, λοιπόν, στις υπεραπλουστεύσεις και στις υπεργενικεύσεις.

Όσο και να το αποφεύγουμε απαιτείται «δουλειά» με τον εαυτό μας. Αυτό θα πει χρόνος, προσπάθεια, επανάληψη, επιμονή, υπομονή, ανάλυση, πειραματισμοί και πράξεις τόλμης που θα ανατρέψουν δυσλειτουργικά καθεστώτα.

Όποιος κατανοήσει ότι η ψυχική θεραπεία είναι μια διαδρομή και όχι μια πυρόσβεση θα έχει κατακτήσει την ουσία της. Το βίωμα της ψυχοθεραπείας μοιάζει με ένα ταξίδι ολοένα και αυξημένης συνειδητότητας απέναντι στη ζωή, στον εαυτό και όσους μας περιβάλλουν. Έχει κέντρο τον άνθρωπο και την αλήθεια του.

Ανιχνεύει εμπόδια, μπλοκαρίσματα, τραύματα και μαθημένες, περιοριστικές πεποιθήσεις που απομακρύνουν το άτομο από την ανάγκη του να είναι ο εαυτός του και να φτάσει στην αυτοπραγμάτωσή του. Χωρίς την αυτογνωσία μας χάνουμε τη δύναμή μας. Αισθανόμαστε έρμαια των συνθηκών και των προσώπων που μας πλαισιώνουν.

Για όσους φοβούνται τι θα «ανακαλύψουν», θα συμφωνήσουμε ότι μπορεί να υπάρξει πόνος, ζόρισμα και ίσως δυσάρεστες διαπιστώσεις (συνειδητοποιήσεις, αφυπνίσεις). Η αυτο-αποκάλυψη, όμως, έχει ως στόχο να καθαρίσει τη «ψυχική πληγή» και όχι να την αφήσει να συνεχίζει να μολύνεται. Οπότε το στάδιο του «πόνου» θα θέλαμε να οδηγήσει ως μέσο προς την αναγνώριση, την παραδοχή, την κινητοποίηση για την αυτοφροντίδα, την αυτοπροστασία και την αυτοβελτίωση.

Για όσους αναζητούν, λοιπόν, μια γρήγορη και εύκολη λύση στα ψυχικά προβλήματά τους οφείλουμε, ως ειδικοί, να απαντήσουμε με εντιμότητα ότι δεν υπάρχει. Υπάρχει, όμως, μια θεραπευτική πορεία προς τη λύση και την αλλαγή μέσα από σταθερά, συστηματικά, ενσυνείδητα βήματα. Βασική προϋπόθεση της επιτυχημένης θεραπείας είναι να την πιστεύεις, να μην τη βλέπεις ως αγγαρεία και στο τέλος, να την αναγάγεις σε στάση ζωής.

Τότε δεν θα μιλάμε πια για θεραπεία σε ένα «πρόβλημα», αλλά για μια ισορροπημένη ψυχικά αντίληψη ζωής που θα σέβεται τον ίδιο τον εαυτό στην ολότητά του και δεν θα τον θυμάται μόνο όταν κάτι «δεν πάει καλά»...