Οι εθελοντές της Ρόδου που αναμετρήθηκαν με τη φωτιά

Βαρβάρα Μπογδάνου

Μαρτυρίες για το πώς έδωσαν τη μάχη και σε ποιες συνθήκες

Δεκάδες είναι οι ιστορίες που έρχονται καθημερινά στο φως για την προσφορά των εθελοντών όλες τις μέρες κατά τις οποίες η μεγάλη φωτιά έκαιγε στη Ρόδο. Των απλών ανθρώπων που αυθόρμητα έτρεξαν στα βουνά και στα χωριά από την πρώτη μέρα για να βοηθήσουν όσους έδιναν τη μάχη μέρα και νύχτα.

Χωρίς εκπαίδευση, χωρίς εξοπλισμό, χωρίς προμήθειες και χωρίς καθοδήγηση οπλισμένοι μόνο με το θάρρος και την αγάπη για το νησί μας και τον συνάνθρωπο, ένιωσαν ότι είχαν χρέος να κάνουν κάτι για να σωθεί η Ρόδος.

Κάποιες από αυτές τις ιστορίες καταγράφει και σήμερα η «Ροδιακή» μέσα από τις μαρτυρίες των ίδιων των εθελοντών οι οποίοι άφησαν τις εργασίες τους και χωρίς να υπολογίσουν κόστος, και κούραση, αναμετρήθηκαν με τη φωτιά…

Τάσος Κωνσταντάρος
Ο κ. Κωνσταντάρος είχε αναλάβει το στήσιμο της δομής φιλοξενίας τουριστών στο Βενετόκλειο μαζί με μία ομάδα 20 ατόμων. Επειδή όμως εκεί συγκεντρώθηκαν από τους εθελοντές μεγάλες ποσότητες βοήθειας υπήρξε η σκέψη να μεταφερθούν και στα μέτωπα της φωτιάς εκεί που επιχειρούσαν οι δυνάμεις και για τον λόγο αυτό έπρεπε να γίνει συνεννόηση.

Πήγε λοιπόν επιτόπου στις περιοχές Γεννάδι και Βάτι ώστε να γίνει κάποιος συντονισμός, καθώς όπως είπε υπήρχε παραπληροφόρηση και κακή συνεννόηση κυρίως από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

«Επειδή μαζέψαμε όλο το υλικό στο Βενετόκλειο και λειτουργούσε ως κεντρικός σταθμός διανομής υλικού, πήγα να βρω κόσμο για να γίνεται σωστή κατανομή προμηθειών.

Η συνεισφορά της νεολαίας μάλιστα ήταν τεράστια. Υπήρχαν παιδιά από 12 έως 20 ετών που ενώ θα μπορούσαν να είναι στις παραλίες και τα μπαράκια κάνοντας διακοπές βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή και έκαναν τα πάντα.

Τους δόθηκε ενεργός ρόλος και μπήκαν πολύ δυνατά και βοήθησαν πάρα πολύ αλλά και απλοί ενεργοί πολίτες ανέλαβαν δράση για να περισώσουν ό,τι μπορούσαν σώζοντας και τους τουρίστες» δηλώνει στη «Ροδιακή».

Όπως αναφέρει το 90% των προμηθειών που συγκεντρώθηκαν τις δύο πρώτες μέρες ήταν από τους απλούς πολίτες. Οι περισσότερες προμήθειες στέλνονταν με ιδιωτικά αυτοκίνητα συνεχώς για το μέτωπο της φωτιάς.

«Όλοι ήταν ευγνώμονες για εμάς και εμείς για εκείνους γιατί εκείνοι δούλευαν στο κομμάτι της πυρκαγιάς άυπνοι και εμείς ήμασταν από πίσω τους-επίσης άυπνοι-για να μην τους λείψει τίποτα, ούτε φαγητό, ούτε νερό, ούτε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Υπήρχε μία πραγματική συνεργασία και ενώ δεν είχαμε βρεθεί ποτέ και μιλούσαμε στα τηλέφωνα ήταν σαν να γνωριζόμασταν» είπε ο κ. Κωνσταντάρος και πρόσθεσε:

«Ο κόσμος συντονίστηκε μόνος του. Στα κέντρα υποδοχής δεν υπήρχαν άτομα από δήμο ή περιφέρεια για να αναλάβουν την κεντρική διαχείριση και να συντονίσουν τους πολίτες. Αυτό δεν υπήρχε και αναγκάστηκαν κάποιοι να μπουν μπροστά για να αναλάβουν την οργάνωση. Μετά από δύο ώρες άρχισαν να έρχονται κάποιοι που λειτουργούσαν κι εκείνοι πλέον ως εθελοντές».

Σέβη Καστρινού
«Εμείς αρχικά πηγαίναμε για να ταΐσουμε τα ζώα. Όταν έσβησε η φωτιά στον Προφήτη Ηλία πήγαμε από την πίσω πλευρά του βουνού γιατί συνήθως τα ζώα όταν καίγεται μία περιοχή μετακινούνται λίγο παρακάτω οπότε πηγαίναμε εκεί να αφήσουμε φαγητό και νερό όπου δεν υπήρχε φωτιά» λέει στη «Ροδιακή» η Σέβη Καστρινού που βρέθηκε κι εκείνη στη φωτιά εθελοντικά και συμπληρώνει:

«Ήμασταν όλοι εθελοντές, μόνοι μας πήγαμε αγοράσαμε τροφές, φρούτα, λαχανικά, φέραμε κουβάδες, και χωριστήκαμε σε ομάδες. Κάποιοι πήγανε στα Λάερμα κι εμείς στον Προφήτη Ηλία και καθημερινά κάναμε αυτό το πράγμα.

Όταν η κατάσταση ξέφυγε από τον έλεγχο ενημερωνόμασταν από τα παιδιά στο Γεννάδι. Εκεί άνοιγαν τις πόρτες στα ζώα από περιφράξεις και στάνες και πήγαμε κι εμείς για να τα περιθάλψουμε για μερικές μέρες μέχρι να βρεθούν οι ιδιοκτήτες τους και να τα πάρουν πίσω.

Όταν κάηκε το Γεννάδι περιμέναμε στους Πεύκους γιατί βρίσκονταν ζώα που ήταν δεμένα και πήγαμε να πάρουμε ό,τι μπορέσουμε γιατί μετά η κατάσταση ξέφυγε. Ανοίξαμε κάποιες φάρμες που είχαν πρόβατα και κατσίκια και τα ελευθερώσαμε».

Όπως διηγείται, πολλές φορές τη μέρα πήγαιναν στις περιοχές που καίγονταν και γυρνούσαν πίσω μεταφέροντας νερά στους πυροσβέστες, κολλύρια και διάφορα είδη προσφορά από τον κ. Δημήτρη Ανδρεαδάκη αντιπρόσωπο Ρόδου της εταιρείας P&G.

Σύμφωνα με την κ. Καστρινού κατά τις αναζωπυρώσεις στο Γεννάδι οι πολίτες ήταν αγανακτισμένοι καθώς δεν υπήρχαν κατάλληλα εργαλεία, αλλά και νερό για να σβήσουν τη φωτιά… «εμείς όταν πήγαμε γεμίζαμε νερό μέσα σε μπουκάλια 1,5 λίτρου από ένα σπίτι που βρήκαμε ανοιχτό και πήραμε και κουβάδες από εκεί για να τους γεμίζουμε αλλά δεν μπορούσαμε να κάνουμε τελικά τίποτα.

Μέχρι και τα παπούτσια μας κάψαμε… εμείς δεν πήγαμε για να σβήσουμε φωτιά, εμείς πήγαμε για να βοηθήσουμε ανθρώπους και ζώα που χρειάζονταν μεταφορά. Εκεί τρελαθήκαμε, καθώς είδαμε την αγανάκτηση των ανθρώπων που φώναζαν γιατί δεν είχαν τα κατάλληλα μέσα. Όλα ήταν καμένα, δεν μπορούσαμε να αναπνεύσουμε, έχασα τη γεύση και την όσφρησή μου και ακόμα έχω πρόβλημα» κατέληξε.

Στράτος Τσιρακάκης
Συγκλονιστικά είναι και τα όσα διηγείται στη «Ροδιακή» και ο Στράτος Τσιρακάκης, ο οποίος όταν εκδηλώθηκε η φωτιά βρισκόταν με την οικογένειά του στη Χάλκη για διακοπές.

Όπως λέει, αυτός ήταν και ο λόγος που δεν ήταν από την αρχή στο μέτωπο της φωτιάς, όμως επέστρεψε όσο πιο γρήγορα μπόρεσε για να συμβάλει στο έργο της κατάσβεσης παραχωρώντας τα ιδιωτικά μηχανήματα που διαθέτει.

«Ήταν οι χειρότερες διακοπές μου… Γύρισα την Κυριακή το πρωί και αμέσως φόρτωσα τους γερανούς. Αρχικά πήγα στη Μαλώνα μαζί με άλλους και δουλέψαμε εκεί» δηλώνει και τονίζει ότι στα Μάσσαρι είχε σπίτι που το νοίκιαζε σε τουρίστες και έσπευσε να τους μεταφέρει σε ασφαλές σημείο καταλήγοντας τελικά να τους φιλοξενήσει στο δικό του σπίτι στην πόλη.

«Τη Δευτέρα πήγαμε στα Μάσσαρι που η φωτιά μπήκε στο χωριό. Είδα μία ανοργανωσιά, δεν υπήρχε συνεννόηση ο καθένας πήγαινε όπου νόμιζε. Έπρεπε να υπήρχε συνεργασία με τον πρόεδρο κάθε χωριού-ειδικά για τους δρόμους-ώστε να περάσουν οι δυνάμεις» δηλώνει ο κ. Τσιρακάκης και περιγράφει περιστατικό κατά το οποίο κάτοικος του χωριού δεν ήθελε να εγκαταλείψει το σπίτι του παρά τις παραινέσεις της συζύγου του βάζοντας τη ζωή του σε κίνδυνο.

Τελικά έσπευσε στο σημείο μεγάλη δύναμη με πυροσβέστες και το σπίτι του σώθηκε από τη φωτιά.
«Πήρε όμως φωτιά ένα άλλο σπίτι στο χωριό και τη σβήσαμε όλοι μαζί, σκηνές πανικού παντού, δεν υπήρχε κανένας συντονισμός δεν υπήρχε κάποιος επικεφαλής… Στο Ασκληπειό έσβηναν φωτιά με μπουκάλια…

Ο κόσμος ήθελε να βοηθήσει αλλά δεν υπήρχε συντονισμός, ήρθε οργανωμένος με φτυάρια... αντλίες, οι γυναίκες μας παρακαλούσαν να φάμε, δεν έχω φάει ποτέ τόσο πολύ φαγητό… δεν πίστευα στα μάτια μου με αυτό που έβλεπα, δεν πίστευα ότι υπάρχει τόση αγάπη γι’ αυτόν τον τόπο, υπάρχει ψυχή… ό,τι και αν λένε για τους Ροδίτες αυτοί, έχουν ψυχή. Όλοι βοήθησαν όσο μπορούσαν. Μέσα από αυτή την καταστροφή καταλάβαμε όλοι ποιοι είμαστε και ότι το νησί μπορεί να κάνει πολλά πράγματα» προσθέτει.

Μιχάλης Σαράντης
Ένας από τους εθελοντές που έτρεξαν να βοηθήσουν στην πυρόσβεση όταν εκδηλώθηκε η μεγάλη φωτιά στο νησί μας ήταν και ο Μιχάλης Σαράντης. «Στις φωτιές ήμουν έξι μέρες πήγα στα Απόλλωνα, στα Μάσσαρι, στη Μαλώνα και στο Βάτι, ένας πανικός μία χαώδης κατάσταση εικόνες τρομακτικές… στενοχωρήθηκα με όλη αυτή την καταστροφή» λέει στη «Ροδιακή» και αναφερόμενος στη δική του δράση δηλώνει τα εξής:

«Ήμουν μαζί με άλλους, και επιχειρούσαμε, περίπου μία ομάδα γύρω στα 8 άτομα. Τις περισσότερες φορές είχαμε έναν υποστηρικτικό ρόλο, είχαμε ένα βυτίο και ανεφοδιάζαμε τα πυροσβεστικά αλλά κάποιες φορές-όπως στα Μάσσαρι-είχαμε πιο ενεργό ρόλο γιατί εκεί ζήσαμε πραγματικά την κόλαση. Στα Μάσσαρι υπήρχε κίνδυνος από τη φωτιά, η φωτιά ήταν δίπλα από τα σπίτια και πραγματικά τα είδαμε όλα, φοβηθήκαμε».

Όπως είπε, το πρωί πήγαινε κανονικά στην εργασία του αλλά έφευγε λίγο νωρίτερα καθώς ο εργοδότης του τον διευκόλυνε ώστε να έχει χρόνο για να τον διαθέτει στο μέτωπο της φωτιάς πηγαίνοντας μαζί με τα υπόλοιπα παιδιά για να βοηθήσει όπου χρειαζόταν και όπως μπορούσε.

Ο κ. Σαράντης είχε πάρει μέρος ως εθελοντής και το 2021 στην κατάσβεση της φωτιάς σε Πεταλούδες και Μαριτσά, αυτή τη φορά όμως, τα μέτωπα ήταν πολλά οι καιρικές συνθήκες δύσκολες και υπήρχε ένας κακός συντονισμός, όπως λέει.

Γιώργος Κοζάς
Ο Γιώργος Κοζάς ένας ακόμα εθελοντής από τους πολλούς διηγείται στη «Ροδιακή» την εμπειρία του καθώς εκείνος μαζί με άλλα δύο άτομα βρέθηκαν από τις πρώτες μέρες στη φωτιά όταν ακόμη έκαιγε στον Προφήτη Ηλία. Άφησε τη δουλειά του όπως και άλλοι συμπατριώτες μας και έτρεξε στο μέτωπο της φωτιάς.

«Ενεργοποιηθήκαμε μόνοι μας και η δουλειά που βρήκαμε να κάνουμε ήταν κι αυτή με δική μας πρωτοβουλία γιατί δεν υπήρχε κάποιος να μας δώσει οδηγίες. Η δουλειά μας ήταν να σβήνουμε τα καντηλάκια, τις μικρές εστίες.

Το κάναμε για πολλές ώρες και βρήκαμε και άλλους εθελοντές που ήταν μόνοι τους, ενώ την επόμενη μέρα ξεκινήσαμε το πρωί και πήγαμε στο Κιοτάρι. Είχαμε προμηθευτεί από μόνοι μας κάποια εργαλεία και είχαμε ακούσει από άλλους ότι μπορούμε να πάρουμε κάτι συσκευές σαν ποτιστήρια που τα φοράς στην πλάτη με νερό και σβήναμε» δήλωσε και πρόσθεσε:

«Όλοι όσοι συμμετείχαν έδωσαν τουλάχιστον από 100 ευρώ για να σβήνουν φωτιές μαζί με τα έξοδα για βενζίνη και εξοπλισμό, υλικά προμηθειών, και πρώτων βοηθειών και νερά. Μιλάμε για ένα σημαντικό ποσό, όμως δεν μας ένοιαξε…

Εμείς πηγαίναμε με σκοπό να βοηθήσουμε και επειδή δεν υπήρχε καμία οργάνωση σε κανέναν τομέα η προσφορά μας έπεφτε στο κενό και όχι λόγω αδυναμίας αλλά επειδή δεν υπήρχε συντονισμός από κάποιον φορέα που να οργανώνει σε ομάδες τους εθελοντές και να τους δίνει οδηγίες.

Το κύμα της βοήθειας ήταν τεράστιο... κανένας δεν το περίμενε και δεν ήταν διαχειρίσιμο. Όμως μία υποτυπώδη οργάνωση δεν υπήρχε ούτε και για τις εθελοντικές ομάδες στα χωριά» Τέλος κατέθεσε το ερώτημα εάν υπάρχουν πρωτόκολλα έκτακτης ανάγκης και αν ακολουθούνται, τονίζοντας ότι αυτή τη συνεισφορά των συμπατριωτών μας δεν πρέπει κάποιοι να την καρπωθούν.

Χάρης Ρωμαίος
Ο Χάρης Ρωμαίος για εννέα μέρες βρισκόταν στα μέτωπα της φωτιάς. Σε όλα. Από τη δεύτερη μέρα της ανέβηκε στον Προφήτη Ηλία και συνέχισε σε Απόλλωνα, Λάερμα, Χαράκι κ.λπ.

«Ήταν αποκαρδιωτική η εικόνα, κάποια στιγμή πλησίασε τα σπίτια στο χωριό Μάσσαρι κι έπρεπε να βγάλουμε τους ανθρώπους έξω, ούρλιαζαν, δεν ήθελαν να φύγουν, δεν υπήρχε συντονισμός... υπήρχαν εκατοντάδες εθελοντές αλλά όχι συντονισμός.

Ήταν επικίνδυνο για όλους, αλλά κανένας δεν έκανε πίσω… έπεσαν όλοι να σώσουν σπίτια και περιουσίες, δάση… βουτήξαμε στη φωτιά για να σώσουμε ό,τι μπορούσαμε να σώσουμε, όπως- όπως τα καταφέραμε. Όμως η καταστροφή είναι μεγάλη.

Η αλήθεια είναι πως περιμέναμε να σβήσει την τρίτη μέρα που είχε άπνοια αλλά δυστυχώς…» δηλώνει από την πλευρά του και συμπληρώνει:
«Ήμασταν φωτιά-δουλειά και δουλειά-φωτιά αυτή ήταν η καθημερινότητά μας για εννιά μέρες. Ήταν μία τρομακτική εμπειρία, δύσκολα την ξεχνάς, να βλέπεις νεκρά ζώα, μαύρες εκτάσεις… όμως υπήρχε τεράστια ανθρωπιά, τεράστιο δέσιμο από τους κατοίκους! Άνοιξε ο κόσμος τα σπίτια του, μας τάισε, μας πότισε, απίστευτη φιλοξενία…».

Όπως δηλώνει, επίσης, όλοι οι εθελοντές διέθεσαν τις περιουσίες τους για να σβήσει η φωτιά... κάηκαν τα ρούχα τους, τα παπούτσια τους, αυτό είναι όμως το τελευταίο, καθώς σημασία έχει η ανθρώπινη ζωή.

Ο κ. Ρωμαίος είναι από την Κομοτηνή. Στη Ρόδο ζει τα τελευταία 14 χρόνια και με αφορμή το τραγικό αυτό περιστατικό δηλώνει καταλήγοντας τα εξής: «όσο την πονούν οι Ροδίτες τη Ρόδο ίσως εγώ την πονάω περισσότερο γιατί έχω πάρει τέτοια αγάπη από αυτά τα χωριά που δεν θα μπορούσα να καθίσω με σταυρωμένα χέρια».