Dr. Med. Απόστολος Χατζηκάλφας: «Γιατρέ μου έχω κήλες! Πρέπει να κάνω χειρουργείο;»

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο
Dr. Med.
Απόστολος Χατζηκάλφας
MD, FMH, SSIPM, ESRA
Νευροχειρουργός,
Εξειδικευμένος στην επεμβατική θεραπεία του χρόνιου πόνου και νευροτροποποίηση, διευθυντής νευροχειρουρικού ιατρείου

Αυτή είναι μία από τις πιο συνηθισμένες ερωτήσεις που κάνουν οι ασθενείς μόλις πάρουν τα αποτελέσματα της μαγνητικής ή της αξονικής τομογραφίας τους στα χέρια.

Δυστυχώς με τα χρόνια έχουν εμφανιστεί πολλές θεωρίες, οι περισσότερες αβάσιμες, για το τι πρέπει να κάνει όποιος έχει κήλες.

Το πρώτο το οποίο πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι δεν είναι όλες οι κήλες το ίδιο. Άλλη βαρύτητα και σημασία έχει μία κήλη στην οσφυϊκή ή στην ιερή μοίρα και άλλη μια κήλη στην αυχενική ή στη θωρακική μοίρα.

Σε γενικές γραμμές οι περισσότεροι άνθρωποι που έχουν κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου δεν χρειάζονται χειρουργική επέμβαση επειδή τα συμπτώματα συνήθως υποχωρούν από μόνα τους μέσα σε 6-12 εβδομάδες. Οι συντηρητικές θεραπείες (φυσιοθεραπεια, χειροπρακτική, φαρμακευτική αγωγή κτλ.) βοηθούν στην ανακούφιση του πόνου, στη βελτίωση των ενοχλήσεων και στη διατήρηση ή βελτίωση της κινητικότητας, αλλά δεν θεραπεύουν την κήλη αυτή καθαυτή.

Σε επείγουσες περιπτώσεις ή εάν τα συμπτώματα δεν βελτιωθούν παρά τις συντηρητικές θεραπείες, η χειρουργική επέμβαση είναι η μόνη επιλογή.
Ο στόχος της χειρουργικής επέμβασης είναι η αφαίρεση του ιστού του δίσκου που ερεθίζει το νεύρο, ώστε να δοθεί ξανά περισσότερος χώρος στο νεύρο κι έτσι να υποχωρήσει ο ερεθισμός και να εξαφανιστούν συμπτώματα όπως ο πόνος.

Πότε ενδείκνυται η χειρουργική επέμβαση;
Η χειρουργική επέμβαση ενδείκνυται πάντα όταν μία κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου γίνεται επείγουσα όπως για παράδειγμα, στην περίπτωση παράλυσης ή όταν ο ιστός της κήλης δίσκου επηρεάζει τα νεύρα τόσο σοβαρά που η λειτουργία της ουροδόχου κύστης ή του γαστρεντερικού επηρεάζεται και σε μερικές περιπτώσεις σταματάει εντελώς.

Ο πιο συνηθισμένος λόγος για μία επέμβαση είναι τα επίμονα συμπτώματα (όπως ο έντονος πόνος, μούδιασμα στα άκρα) που δεν μπορούν να ανακουφιστούν επαρκώς. Ωστόσο, το ερώτημα αν θα βοηθήσει ή όχι είναι συχνά δύσκολο να απαντηθεί.

Ο χρυσός κανόνας σε όλες τις περιπτώσεις είναι πως, εάν παραμείνει η ενόχληση πάνω από 6-12 εβδομάδες τότε η χειρουργική αντιμετώπιση είναι τις περισσότερες φορές η μόνη λογική επιλογή ώστε ο ασθενής να έχει βάσιμες πιθανότητες πλήρης ανακουφίσεως από τα συμπτώματα που του προκαλεί η κήλη. Αυτός είναι και συνήθως ο λόγος που ακόμα και μετά από μία επιτυχημένη επέμβαση και αποσυμπίεση του νεύρου, τα συμπτώματα και οι ενοχλήσεις επιμένουν για αρκετό χρονικό διάστημα μετά το χειρουργείο.

Σε γενικές γραμμές η χειρουργική επέμβαση ενδείκνυται όταν:
• Tα συμπτώματα είναι τόσο έντονα που περιορίζουν σημαντικά την καθημερινή ζωή,
• H μαγνητική ή η αξονική τομογραφία και η φύση των συμπτωμάτων παρέχουν σαφείς ενδείξεις για την αιτία των συμπτωμάτων,
• Tα συμπτώματα επιμένουν ή αυξάνονται παρά τη συντηρητική θεραπεία,
• O πόνος ακτινοβολεί στο πόδι,
• Tα συμπτώματα έχουν διαρκέσει για τουλάχιστον 6 έως 12 εβδομάδες.

Ποιες χειρουργικές τεχνικές υπάρχουν;
Διάφορες χειρουργικές τεχνικές μπορούν να χρησιμοποιηθούν για μία κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου:
1. Ανοιχτή χειρουργική επέμβαση (συνήθως μικροχειρουργική):

Η ανοιχτή μικροχειρουργική επέμβαση μεσοσπονδύλιου δίσκου είναι η πιο κοινή. Το κατεστραμμένο τμήμα του δίσκου αφαιρείται. Ο χειρουργός ερευνά το σημείο της χειρουργικής επέμβασης χρησιμοποιώντας μικροσκόπιο. Η ανοιχτή χειρουργική επέμβαση απαιτεί γενική αναισθησία και συνήθως νοσηλεία 1-2 ημερών. Η διάρκεια της νοσηλείας εξαρτάται από την ηλικία και τη διάρκεια της επέμβασης.

2. Ενδοσκοπική χειρουργική (ονομάζεται επίσης ελάχιστα επεμβατική χειρουργική ή χειρουργική με κλειδαρότρυπα):

Ένα ενδοσκόπιο προωθείται μέσω της τομής του δέρματος στον μεσοσπονδύλιο δίσκο, μέσω του οποίου τα όργανα οδηγούνται στον μεσοσπονδύλιο δίσκο υπό έλεγχο ακτίνων Χ. Η ενδοσκοπική τεχνική στοχεύει στην επίτευξη ταχύτερης ανάρρωσης και στην πρόληψη του σχηματισμού χειρουργικών ουλών. Ωστόσο, αυτή η διαδικασία έχει επίσης κινδύνους που θα πρέπει να συζητηθούν με τον χειρουργό ενδελεχώς.

Πριν αποφασίσετε να κάνετε μία επέμβαση, είναι σημαντικό να αντισταθμίσετε προσεκτικά τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα με τον γιατρό σας. Σημαντικό ρόλο παίζει και η προσωπική κατάσταση, όπως η γενική κατάσταση της υγείας ή η ηλικία, το επαγγελματικό και ιδιωτικό περιβάλλον, αλλά και οι δικές σας επιθυμίες και προσδοκίες από την επέμβαση.

Ανοιχτή ή ενδοσκοπική χειρουργική: ποια είναι καλύτερη;
Η ενδοσκοπική χειρουργική είναι πιθανώς εξίσου καλή στη μείωση του πόνου και στη βελτίωση της κινητικότητας με την ανοιχτή χειρουργική επέμβάσεων. Δυστυχώς δεν έχει μελετηθεί αρκετά εάν έχει σημαντικότερα οφέλη για τον ασθενή ή εάν υπάρχουν λιγότερες επιπλοκές.

Μπορεί μία επέμβαση να ανακουφίσει τα συμπτώματα;
Οι μελέτες τα τελευταία 30 χρόνια έδειξαν πως:
•Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να ανακουφίσει τον πόνο και άλλα συμπτώματα, όπως η περιορισμένη κινητικότητα, καλύτερα από τη συντηρητική θεραπεία.
•Ο πόνος υποχωρεί πιο γρήγορα μετά την επέμβαση.
•Η κινητικότητα είναι καλύτερη περίπου 3 μήνες μετά την επέμβαση παρά με συντηρητική θεραπεία.
•Ο χρόνος που χρειάζεται για να εξαφανιστεί το νευρολογικό σύμπτωμα (όπως η παράλυση) μετά από μια επέμβαση εξαρτάται από το πόσο σοβαρό ήταν προεγχειρητικά καθώς επίσης και πόσο χρόνο μετά την πρώτη εμφάνιση του νευρολογικού προβλήματος που έγινε το χειρουργείο. Το σίγουρο είναι πως η χειρουργική επέμβαση δεν αποτελεί πάντα εγγύηση ότι τα συμπτώματα και οι ενοχλήσεις θα υποχωρήσουν πλήρως.

Υπάρχουν άλλες χειρουργικές επεμβάσεις;
Μεγαλύτερες επεμβάσεις σπάνια πραγματοποιούνται σε περίπτωση δισκοκήλης με εξαίρεση την περίπτωση που τα σπονδυλικά οστά έχουν αλλοιωθεί σημαντικά λόγω φθοράς και η σπονδυλική στήλη δεν είναι πλέον σταθερή. Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να συζητηθεί με τον ασθενή η πιθανότητα μίας σπονδυλοδεσίας.

Χρειάζεται μετά το χειρουργείο να κάνει κάτι ο ασθενής ή τελείωσε και δεν χρειάζεται να ξανά ασχοληθεί;
Μία από τις πιο σημαντικές παρανοήσεις που υπάρχουν είναι πως το χειρουργείο από μόνο του φτάνει για να λύσει το πρόβλημα που έχει ο / η ασθενής. Μία κήλη ποτέ δεν δημιουργείται από μόνη της και ποτέ δεν αποτελεί τη μοναδική παθολογία που έχει η σπονδυλική στήλη. Συνήθως είναι ένα σύνολο προβλημάτων, που έχουν να κάνουν τόσο με το νευρικό όσο και με το μυοσκελετικό σύστημα το οποίο είναι υπεύθυνο για τα προβλήματα του/ της ασθενούς.

Η σωστή αποκατάσταση μετά το χειρουργείο είτε με φυσιοθεραπεία είτε με πιο πολύπλοκα προγράμματα είναι πολύ σημαντική ώστε ο/η ασθενής να μην χρειαστεί άλλη χειρουργική επέμβαση. Μελέτες δείχνουν ότι η αποκατάσταση μετά από χειρουργική επέμβαση δίσκου (αποκατάσταση ή AHB) μπορεί να επιταχύνει την ανάρρωση και να βελτιώσει την κινητικότητα.

Επίλογος:
Μία κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου από μόνη της δεν αποτελεί απαραίτητα ένδειξη για χειρουργική αντιμετώπιση. Τα κλινικά συμπτώματα καθώς επίσης και οι ενοχλήσεις που νιώθει ο ασθενής καθορίζουν το πότε θα πρέπει μία κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου να χειρουργηθεί. Η επιλογή του σωστού χρόνου για την χειρουργική αντιμετώπιση μιας κήλης είναι πολύ σημαντική για την αποθεραπεία του ασθενή.

Η μετεγχειρητική πορεία και θεραπεία είναι εξίσου σημαντική για την τελική έκβαση του αποτελέσματος και τις περισσότερες φορές είναι το κομμάτι της θεραπείας που οι ασθενείς επιλέγουν να μην ακολουθήσουν πιστά.