Χρήστος Γιαννούτσος: Όχι στην κλιμακωτή φορολογία των μερισμάτων - Ναι στην οριζόντια φορολόγηση των ελεύθερων επαγγελματιών

Rodiaki NewsRoom

Γράφει o
Χρήστος Γιαννούτσος*

Η φορολογία των επιχειρήσεων, των αυτοαπασχολούμενων και των ελεύθερων επαγγελματιών αποτελούσε ανέκαθεν καυτή πατάτα για τα πολιτικά κόμματα και τις εκάστοτε κυβερνήσεις στον δημόσιο διάλογο.

Δεν είναι τυχαίο το γεγονός, ότι πριν τις κάλπες της 25ης Ιουνίου, οι φόροι είχαν βάλει φωτιά στο πολιτικό σκηνικό, πυροδοτώντας σκληρή κόντρα μεταξύ ΝΔ και ΠΑΣΟΚ.

Σε άρθρο της «Καθημερινής» στις 12 Ιανουαρίου του 2023 με τίτλο “Αύξηση φορολογίας μερισμάτων συστήνει ο ΟΟΣΑ στην Ελλάδα” αναφέρονται οι φορολογικές συστάσεις του ΟΟΣΑ για τη χώρα μας. Συγκεκριμένα, οι χαμηλοί συντελεστές στα μερίσματα και η φορολογική συμμόρφωση των αυτοαπασχολούμενων βρίσκονται στο επίκεντρο των φορολογικών συστάσεων του ΟΟΣΑ.

Στο άρθρο αναφέρεται ότι:
Οι χαμηλοί συντελεστές στα μερίσματα και η φορολογική συμμόρφωση των αυτοαπασχολούμενων βρίσκονται στο επίκεντρο των φορολογικών συστάσεων του ΟΟΣΑ. Όπως τονίζεται στην έκθεση του οργανισμού, η χώρα μας έχει από τους μικρότερους συντελεστές στα μερίσματα μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ και μία ενδεχόμενη αύξησή τους θα μπορούσε να οδηγήσει στη μείωση των επιβαρύνσεων της μεσαίας τάξης, η οποία ενώ σήκωσε το βάρος της δημοσιονομικής προσαρμογής τα χρόνια της κρίσης, στην τελευταία μεταρρύθμιση του 2019 είχε τα λιγότερα οφέλη, ενώ αντίθετα οι ελεύθεροι επαγγελματίες ήταν στους κερδισμένους καθώς οι επιβαρύνσεις τους περιορίστηκαν αισθητά.

Να υπενθυμίσω, ότι κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου των εθνικών εκλογών, μεγάλη συζήτηση είχε τεθεί σχετικά με τη φορολόγηση των μερισμάτων. Τότε το ΠΑΣΟΚ είχε προτείνει αύξηση του φόρου στα μερίσματα, και συγκεκριμένα από 5% που ισχύει σήμερα πρότεινε να αυξηθεί στο 10% για μερίσματα από 50.000 έως 100.000 ευρώ και στο 15% για μερίσματα άνω των 100.000 ευρώ.

Ένα απλό παράδειγμα: αν ένας μέτοχος επιχείρησης λάβει ως ετήσιο μέρισμα το ποσό των 70.000 ευρώ, τότε ο φόρος από 3.500 ευρώ που ανέρχεται σήμερα (70.000 x 5%) θα ανέβει στα 4.500 ευρώ (50.000 x 5% + 20.000 x 10%). Μιλάμε για ενδεχόμενη αύξηση φορολογίας κατά 1.000 ευρώ για όποιον και όποια επιθυμεί να λάβει μέρισμα ως επιχειρηματίας.

Με στόχο την προσέλκυση επενδύσεων, η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας με τον νόμο 4646/2019 μείωσε τον φόρο στα μερίσματα από 10% σε 5% και όπως παρατηρούμε και στην Εικόνα 1 η Ελλάδα έχει σήμερα από τους χαμηλότερους συντελεστές φορολογίας των μερισμάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Όπως αναφέρεται σε άρθρο στην «Καθημερινή» με ημερομηνία 1 Ιουνίου 2023 και τίτλο Εκλογές 2023: Ποια είναι η φορολογία σε μερίσματα και γονικές παροχές στην Ευρώπη | Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ «στην Ευρώπη συχνά η κλίμακα είναι προοδευτική και ο ανώτατος συντελεστής φτάνει π.χ. στο 30% στο Βέλγιο, το 42% στη Δανία, το 34% στη Γαλλία, το 28% στην Πορτογαλία, ενώ στην Ιρλανδία ανέρχεται στο 51%. Με ενιαίο συντελεστή 5% η Ελλάδα βρίσκεται στην προτελευταία θέση σε ό,τι αφορά τους ανώτατους συντελεστές, και ακολουθούν μόνο η Λετονία και η Εσθονία που φορολογούν με μηδενικό συντελεστή, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ». Όπως παρατηρούμε στην Εικόνα 2, εκτός από τον φόρο 5%, η Ελλάδα φορολογεί τα κέρδη των επιχειρήσεων με 22%. Συνεπώς η φορολογία για τα ίδια κέρδη φτάνει στο 27%.

Τελικά η φορολογία των μερισμάτων έμεινε στα ίδια επίπεδα, με τη ΝΔ να εξαγγείλει στις 24 Σεπτεμβρίου δια στόματος του τότε κυβερνητικού εκπροσώπου, του Παύλου Μαρινάκη, στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΪ τα ακόλουθα: Από την κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν θα ακούσετε για φόρους. Επομένως, η ΝΔ δεν έλαβε υπόψιν τη σύσταση του ΟΟΣΑ για τα μερίσματα. Ωστόσο, αποφάσισε να λάβει υπόψιν τη σύσταση του ΟΟΣΑ για τη φορολογική συμμόρφωση των αυτοαπασχολούμενων.

Και τότε σκάει η περίφημη κωλοτούμπα με τη φορολόγηση των ελεύθερων επαγγελματιών και των αυτοαπασχολούμενων μέσω τεκμηρίου. Συγκεκριμένα, από το 2024 το ύψος του τεκμηρίου για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αυτοαπασχολούμενους διαμορφώνεται στα 10.920 ευρώ. Αυτό θα προσαυξάνεται με βάση τα έτη λειτουργίας, τον μέσο τζίρο του κλάδου και το ύψος των αμοιβών του προσωπικού.

Ουσιαστικά, το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών επιστρατεύει την τεκμαρτή φορολόγηση θεσπίζοντας ως όριο φορολογητέων κερδών τις ακαθάριστες αποδοχές του κατώτατου μισθού. Σήμερα, ο μεικτός κατώτατος μισθός ανέρχεται στα 780 ευρώ μηνιαίως και στα 10.920 ευρώ ετησίως (780×14). Αυτό σημαίνει ότι οι ελεύθεροι επαγγελματίες δεν θα μπορούν να δηλώνουν κάτω από 10.920 ευρώ τον χρόνο. Συνεπώς ΟΛΟΙ οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι αυτοαπασχολούμενοι θα φορολογούνται κατ’ ελάχιστον 1.102 ευρώ, καθώς η κυβέρνηση θεωρεί δεδομένο ότι ΟΛΟΙ οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα έπρεπε να έχουν ελάχιστο ΚΕΡΔΟΣ 10.920 ευρώ. Και από αυτή τη φορολόγηση το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών θεωρεί ότι θα προκύψουν ετήσια έσοδα 606 εκατομμύρια ευρώ.

Ωστόσο, στην προκειμένη περίπτωση η κυβέρνηση δεν φορολογεί απλώς τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αυτοαπασχολούμενους, αλλά μειώνει και το τέλος επιτηδεύματος για όσους και όσες ξεπερνούν τα 10.920 ευρώ. Συγκεκριμένα, το τέλος επιτηδεύματος, που τώρα ανέρχεται στα 650 ευρώ, μειώνεται από τον επόμενο χρόνο κατά 50% (τελικό τέλος επιτηδεύματος: 325 ευρώ) για όσους δηλώνουν εισοδήματα πάνω από το τεκμήριο και κατά 25% (τελικό τέλος επιτηδεύματος: 487,50 ευρώ) για όσους δηλώνουν πιο κάτω από το όριο των 10.920 ευρώ.

Τα ερωτήματα που επιθυμώ να θέσω είναι τα ακόλουθα:
1) Ποιος και ποια εγγυάται ότι όσοι αυτοαπασχολούμενοι και ελεύθεροι επαγγελματίες έχουν κέρδος άνω των 15.000 ευρώ δεν φοροδιαφεύγουν και φοροδιαφεύγουν μόνο όσοι και όσες δηλώνουν εισόδημα και κέρδη κάτω των 10.000 ευρώ; Και γιατί επιβραβεύουμε τους πάντες με οριζόντια μείωση του τέλους του επιτηδεύματος; Όσοι δηλώνουν εισόδημα άνω των 40.000 ευρώ για παράδειγμα θα πληρώνουν το ίδιο τέλος επιτηδεύματος με όσους δηλώνουν 11.000 εισόδημα;

2) Σύμφωνα με τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ, όπως τις αναφέρει η «Ναυτεμπορική» σε άρθρο με τίτλο “Τέλος επιτηδεύματος: Τα βήματα προς το... τέλος του” το τέλος επιτηδεύματος θα μειωνόταν κατά 20% το 2025 και θα διαμορφωνόταν σε 320 – 800 ευρώ και κατά 30% το 2026 στα 224 έως 560 ευρώ, ενώ θα καταργούταν πλήρως το 2027. Τώρα με την έκπτωση του τέλους επιτηδεύματος σταματάει ο διάλογος για οριστική κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος;

3) Τελικά η κλιμακωτή φορολόγηση των μερισμάτων θα εκτροχίαζε την εθνική οικονομία, ενώ η οριζόντια φορολόγηση των αυτοαπασχολούμενων και των ελεύθερων επαγγελματιών θα αποφέρει πράγματι 600 εκατομμύρια στα ταμεία του κράτους;

4) Ποιος και ποια εγγυάται ότι όλοι και όλες θα πληρώσουν τα ληξιπρόθεσμα χρέη τους προς την Εφορία τη στιγμή που στις 30 Ιουνίου του 2023 τα χρέη στον ΕΦΚΑ είχαν ανέλθει σε 46,55 ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΕΥΡΩ; Παραθέτω την Εικόνα 3 από άρθρο της Καθημερινής με αναλυτική παρουσίαση των χρεών προς τον ΕΦΚΑ. Μάλλον όλοι οι οφειλέτες φοροδιαφεύγουν, αλλά ξεχνούν να πληρώσουν τις ασφαλιστικές τους εισφορές.

Το συμπέρασμά μου σε μία πρόταση: Προεκλογικά, λοιπόν, λέμε στον κόσμο ότι δεν θα φορολογήσουμε, προστατεύουμε τα μερίσματα των μεγάλων επιχειρήσεων και των εταιρειών και έπειτα αφού λάβουμε 41% αποφασίζουμε να φορολογήσουμε τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αυτοαπασχολούμενους δίχως επίγνωση της πραγματικότητας.

* Ο Χρήστος Γιαννούτσος είναι αυτοαπασχολούμενος Μεταφραστής και Υποψήφιος Διδάκτορας του Ιονίου Πανεπιστημίου.