Φίλιππος Ζάχαρης: Η δεξαμενή των σκέψεων και η αναζήτηση της αλήθειας

Φίλιππος Ζάχαρης

Το λένε στείρα αποπεράτωση των διαδικασιών ακόμη και όταν το όλο θέμα αφορά διαπροσωπικές σχέσεις, συζητήσεις επί παντός επιστητού που φωτογραφίζουν την ψυχή και διαλόγους που δεν στοχεύουν στο να εξάγουν κάποιο ουσιαστικό αποτέλεσμα, παρά να αναδείξουν απλά νικητές και ηττημένους.

Η επικοινωνία τη σημερινή εποχή έχει, θέλω να πω υποστεί τη μέγιστη μετάλλαξη κι αυτοί που την υφίστανται, καμαρώνουν κιόλας πως έχουν διέλθει επιτυχώς το δύσβατο φαράγγι των δυσχερειών αλλά και τη δύσκολη δίοδο μέσα από το πέλαγος των αναμνήσεων που ενίοτε είναι, λένε κάποιοι, το εμπόδιο για την κοινωνικο-επαγγελματική ανέλιξη.

Πετυχημένος δηλαδή σήμερα θεωρείται αυτός ή αυτή που διεμβόλισε την ιστορία και τις κατακτημένες εμπειρίες και κατέληξε στο τώρα όπου οι απαιτήσεις περιορίζονται στο πώς θ’ αναθρέψει, για παράδειγμα, το παιδί του/ - της, και συγκεκριμένα όχι με ποιον τρόπο, αλλά απλά να διεκπεραιώσει κι εδώ την ύψιστη, υποτίθεται, διαδικασία όπου κάποιος ολοκληρώνεται σαν άνθρωπος ως αγαπητός ή μισητός γονέας κι όλα τελειώνουν εκεί γιατί παραπέρα δεν υπάρχει ζωή.

Όλα αυτά είναι ψευδαισθήσεις, όπως ψευδαίσθηση είναι το να θεωρεί κανείς πως η ζωή είναι μία κανονιστική διαδικασία σε ένα ετερόνομο περιβάλλον όπου κάποιο αόρατο χέρι, είτε αυτό λέγεται Νόμος είτε επίσημο και δημόσιο κιτάπι είτε Θεός, θέτουν τις βάσεις και τα θεμέλια για μια κατουσίαν επαναλαμβανόμενη ζωή.

Έτσι φτάνουμε όπως προανέφερα, με αυτόν τον κυνικό τρόπο (όχι φυσικά με τη βοήθεια του κυνισμού ως φιλοσοφικής σκέψης που είναι κάτι άλλο) στην απλή αποπεράτωση των φτηνών διαδικασιών αξιολόγησης πολυετούς φιλίας και συναισθηματικών δεσμών, με το να θαφτούν όλα χωρίς πολλή σκέψη κάτω από τον αχό μιας ασθμαίνουσας και αποστερημένης από σκέψη τωρινής πραγματικότητας.

Τυπική μάλλον είναι η διαδικασία όπου συζητούνται και αναπαράγονται τα ίδια και τα ίδια, που ασκούνται οι ταυτόσημες κριτικές κατά τις οποίες εξάγονται παρόμοια συμπεράσματα μετά από ρητά επαναλαμβανόμενες απόψεις που δεν κρύβουν μέσα τους αλήθειες παρά μυθοπλασίες και δικαιολόγηση για την τωρινή παρουσία στα τεκταινόμενα.

Οι κοινωνίες αλλάζουν, όχι επειδή ο κόσμος αποφάσισε να σκεφθεί παρά να απαγκιστρωθεί από το σκέπτεσθαι υπό την σπάθη μιας προφανούς καταναγκαστικής εργασίας απόκτησης εγωπαθών συμπεριφορών που στοχεύουν, όχι στην αυτοβελτίωση αλλά στην αμαύρωση κάθε ανθρώπινης αξίας, από αυτές που βοηθούσαν κάποτε την ανθρωπότητα να επικοινωνεί το διαφορετικό μέσα από την εκφραστική δύναμη των λέξεων.

Η απλή διεκπεραίωση των υποθέσεων που αποκαλούνται έτσι ενώ δεν έχουν καμία σχέση με την συγκεκριμένη λέξη όταν αφορούν ανθρώπινες σχέσεις και διαπροσωπικό διάλογο, αυτή η ψευδοεπίλυση σημαντικών διαφορών που στην πραγματικότητα είναι δυσεπίλυτες, όλη αυτή η παρωδία ανταλλαγής, όχι απόψεων αλλά επιβολής ισχύος, οδηγεί σε αυτό ακριβώς το αποτέλεσμα, τα αντιμαχόμενα μέρη – γιατί περί αυτού πρόκειται – να δείχνουν εξόφθαλμα τις προθέσεις τους.

Το βλέπουμε αυτό καθημερινά όταν ακούμε για το σήμερα πολλών «κουρασμένων παλικαριών» και τη μανία τους να ανακαλούν στη μνήμη κάθε ζωντανό κομμάτι του μακρινού δοξασμένου δήθεν παρελθόντος.

Και το θέμα είναι, ότι πλέον όλα αυτά δεν είναι παρά νωχελικές διαδικασίες και στείροι απολογισμοί, κουβέντες που γίνονται για τα έργα και ημέρες τους καθενός ή της καθεμιάς, μηδέ των λαθών επισημαινόντων ή καταγεγραμμένων γιατί πολύ απλά τα πράγματα θα έπαιρναν απρόσμενη τροπή μιας και το επόμενο βήμα θα έπρεπε να είναι η αυτοκριτική που κανείς δεν θέλει.

Τι θα ήταν αυτό που θα μας έκανε τελικά να παραιτηθούμε και να αποχωρήσουμε μία και καλή από τον ατομικό μας κορβανά; Τι θα μπορούσε να ειπωθεί μία και καλή για να πάψουμε να καθαγιάζουμε κάθε ασαφή μας σκέψη που δεν οδηγεί σε νέους δρόμους, παρά αναπλάθει τις ελλείψεις του χθες μέσα σ’ ένα κενό σήμερα από πλευράς ατομικής προόδου και κατ΄επέκτασιν να προϊδεάζει για ένα ίδιο και απαράλλακτο μέλλον, αυτό το σκοτεινό μέλλον που διέβλεπαν κάποιοι σκεπτόμενοι ως νέοι;

Η αρχή είναι το ήμισυ του παντός, που λένε. Και με τα χρόνια ωριμάζει η σκέψη και αλλάζουν οι συνήθειες. Αρκεί όλα αυτά να μην οδηγούν σε κάποιο απόλυτο κενό που δεν αφήνει περιθώρια λεκτικού εμπλουτισμού από τη στιγμή που απουσιάζει παντελώς ή έχει στερέψει η δεξαμενή των γόνιμων σκέψεων.

Κι αυτές είναι, που αν δεν κάνουν και πάλι το θνησιγενές λάθος της προσέγγισης του τυφλού ιδανικού, κατορθώνουν να εξαλείψουν σταδιακά τις τυπικές διαδικασίες και διεκπεραιώσεις σημαντικών διαπροσωπικών σχέσεων και να διευθετήσουν σταδιακά το χάρισμα της επικοινωνίας. Και μάλλον δεν πρόκειται για διευθέτηση, παρά για ήπιο και νηφάλιο πέρασμα στην αναζήτηση της αλήθειας.