Περιφερειακό Σχέδιο για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή των νησιών μας

Rodiaki NewsRoom

Θα συζητηθεί στη συνεδρίαση του περιφερειακού συμβουλίου

Στη διατύπωση γνώμης επί της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) του Περιφερειακού Σχεδίου για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή (ΠεΣΠΚΑ) περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, θα προχωρήσει το περιφερειακό συμβούλιο κατά τη συνεδρίαση που θα πραγματοποιήσει την ερχόμενη Δευτέρα.

Το Περιφερειακό Σχέδιο Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή (ΠεΣΠΚΑ) αποτελεί επί της ουσίας το τοπικό σχέδιο συμβολής στην κλιματική αλλαγή στοχεύοντας στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας της με εφαρμογή τομεακών πολιτικών.

Το ΠεΣΠΚΑ ταυτίζεται με την αύξηση της ετοιμότητας και της ικανότητας αντιμετώπισης των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και τη διαμόρφωση συνεκτικής προσέγγισης και βελτίωση των δράσεων συντονισμού.

Στοχεύει να καταγράψει τις εκτιμήσεις των κλιματικών μεταβολών στην περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου μέχρι το 2100, να εκτιμήσει τις άμεσες και μελλοντικές περιβαλλοντικές, οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής σε όλους της τομείς της περιοχής μελέτης και να αξιολογήσει (από περιβαλλοντική αλλά και κοινωνικοοικονομική άποψη) τις πιθανές δράσεις προσαρμογής της.

Τα βασικά σημεία που αξιολογούνται στην ΣΜΠΕ για το ΠεΣΠΚΑ είναι τα εξής:

• Κλιματικές τάσεις και ακραία κλιματικά γεγονότα κατά το παρελθόν, επιπτώσεις και τρόποι αντιμετώπισης αυτών.

• Προβλέψεις για την αλλαγή τον κλίματος στο μέλλον.

• Μη κλιματικοί παράγοντες οι οποίοι θεωρούνται ότι μπορούν να επιδεινώσουν την κατάσταση στην ΠΝΑ.

• Κύρια ζητήματα που προκύπτουν από την κλιματική αλλαγή και απαιτούν την ενίσχυση της ικανότητας προσαρμογής της ΠΝΑ.

• Θέματα σχετικά με την κλιματική αλλαγή για τα οποία δεν υπάρχει επαρκής γνώση ή υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα για την αξιολόγησή τους.

Οι κλιματικές παράμετροι που μελετώνται περιλαμβάνουν τις αλλαγές στη θερμοκρασία, τη βροχόπτωση, τον άνεμο, τη νεφοκάλυψη, την ακτινοβολία και την υγρασία, αλλά και τις αλλαγές σε ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως ο καύσωνας, ο παγετός, η ξηρασία και οι πλημμύρες.

Οι κυριότερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής που διερευνώνται, αφορούν στη διαθεσιμότητα νερού για ύδρευση και άρδευση, την παραγωγικότητα των καλλιεργειών, τις δασικές πυρκαγιές, την παράκτια διάβρωση, τη δυσφορία του πληθυσμού λόγω ακραίων θερμοκρασιών, τη ζήτηση ενέργειας για θέρμανση και ψύξη και την επικινδυνότητα των πλημμυρών.

Οι αντίστοιχοι τομείς που εξετάζονται είναι οι τομείς που είναι πιο ευάλωτοι στην κλίματική αλλαγή.

Η εκτίμηση των επιπτώσεων στο περιβάλλον από την υλοποίηση του ΠεΣΠΚΑ, καταλήγει στον εντοπισμό ορισμένων, περιορισμένης έντασης και έκτασης, πιθανών επιπτώσεων. Παράλληλα αναγνωρίζει τις αναμενόμενες βελτιώσεις σε ορισμένους τομείς από την υλοποίηση των περιβαλλοντικών δράσεων του ΠεΣΠΚΑ.

Τα κυριότερα σημεία της εκτίμησης, συνοψίζονται ως εξής:
• Δεν εντοπίζονται τάσεις περιβαλλοντικής επιδείνωσης σε στρατηγικό επίπεδο, προερχόμενες από τους γενικούς και ειδικούς στόχους του ΠεΣΠΚΑ, γεγονός που εν μέρει οφείλεται στην ουσιαστική συμμετοχή των περιβαλλοντικών κριτηρίων κατά την αξιολόγηση των εναλλακτικών δυνατοτήτων.

• Ορισμένες επιπτώσεις εκτιμάται ότι είναι πιθανόν να προέλθουν από την υλοποίηση επιμέρους παρεμβάσεων και κατασκευής έργων υποδομής, σε παράγοντες της βιοποικιλότητας, της χλωρίδας και του τοπίου.

• Οι επιπτώσεις με τον κατάλληλο σχεδιασμό αναμένεται να αποσοβηθούν καθώς δεν αποτελούν επιπτώσεις στρατηγικού χαρακτήρα.

Ως γενικό συμπέρασμα προκύπτει ότι για το σύνολο των εξεταζόμενων περιβαλλοντικών παραμέτρων (Βιοποικιλότητα - Χλωρίδα - Πανίδα, Ύδατα, Έδαφος - τοπίο, της γης πολιτιστικό περιβάλλον, Ατμόσφαιρα, Κλίμα, Πληθυσμός, Υγεία, Περιουσία, Ενέργεια, Μεταφορές) αναμένονται θετικές μεταβολές από την εφαρμογή του υπό μελέτη ΠεΣΠΚΑ.

Το σύνολο των αρνητικών επιπτώσεων που εντοπίστηκαν είναι χρονικά και τοπικά περιορισμένες, δεν παρουσιάζουν στρατηγικό χαρακτήρα και είναι αντιμετωπίσιμες στη φάση των περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων των επιμέρους έργων που προβλέπονται από το ΠεΣΠΚΑ.

Για την αντιμετώπιση και παρακολούθηση των επιπτώσεων στο περιβάλλον, προτείνεται ένα σχήμα τριών επιπέδων:

• Στο πρώτο επίπεδο, προβλέπεται η καταγραφή ορισμένων κρίσιμων δεικτών σε ετήσια βάση και η σύνδεση των μεταβολών τους με την έως τότε πορεία υλοποίησης του ΠεΣΠΚΑ. Οι κρίσιμοι δείκτες αναφέρονται κυρίως στην ποιότητα τον αέρα, τις εκπομπές αερίων του Θερμοκηπίου, στην κατάληψη φυσικών εδαφών από έργα του ΠεΣΠΚΑ, στην παραγωγή αστικών αποβλήτων κ.ά.

Η συλλογή των στοιχείων για τους υπό παρακολούθηση δείκτες γίνεται από τη Διαχειριστική Αρχή του Προγράμματος και την Αρχή Συντονισμού Δράσεων Περιβάλλοντος, με χρήση στοιχείων από θεσμοθετημένους μηχανισμούς περιβαλλοντικής παρακολούθησης (π.χ. Επιθεωρητές Περιβάλλοντος, υπηρεσίες για μετρήσεις ποιότητας αέρα και θορύβου), η υποστήριξη λειτουργίας των οποίων χρηματοδοτείται.

• Σε δεύτερο επίπεδο, προτείνεται η ευρύτερη παρακολούθηση των περιβαλλοντικών μεταβολών στην περιφέρεια, μέσω μιας ετήσιας έκθεσης που θα καταγράφει και θα αναλύει της μεταβολές σε ένα ευρύτερο σύνολο περιβαλλοντικών μεταβλητών.

• Τέλος, προτείνεται μία λεπτομερής αποτίμηση των περιβαλλοντικών μεταβολών που έχουν επέλθει και η διάγνωση της αναγκαιότητας ή μη για ανάληψη διορθωτικών δράσεων. Το χρονικό σημείο επιλέγεται ώστε αφενός να έχει ολοκληρωθεί η υλοποίηση του σημαντικού τμήματος του προγραμματισμού και αφετέρου να υπάρχουν περιθώρια για ανάληψη επανορθωτικών μέτρων, εάν κάτι τέτοιο προκύψει ως αναγκαίο.

Σημειώνεται ότι η εισήγηση της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού είναι θετική προς τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) του Περιφερειακού Σχεδίου Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή (ΠεΣΠΚΑ) της περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου.