Αγαπητός Ξάνθης: Ένα βιβλίο ύμνος, για τη ριζική αναγέννηση του πλανήτη μέσα από το μέλλον που επιλεγούμε

Rodiaki NewsRoom

Γιατί η κλιματική κρίση είναι εδώ

Γράφει o Αγαπητός Ξάνθης*
Αρχιτέκτονας

Στη διεθνή βιβλιογραφία επισημαίνεται ότι η μεγαλύτερη κρίση της ανθρωπότητας είναι η κλιματική. Έχουν γραφτεί σωρεία σχετικών βιβλίων, αναφορών όπως έχουν γίνει παγκόσμιες συνελεύσεις, όπως εκείνης της Συμφωνίας του Παρισιού (2015) για τη λήψη άμεσων μέτρων για την απειλουμένη κλιματική ισορροπία.

Από τα σπουδαιότερα των τελευταίων χρόνων είναι το παρακάτω βιβλίο που αποκαλύπτει μία ωμή αλήθεια και που σε ωθεί να παλέψεις προς μια ανάγκη που καθιστά τον νου να κινηθεί σε οδούς και τρόπους σκέψης που δεν είναι οικείοι, αλλά γόνιμοι για τη μετάβαση από τον κόσμο της υπερκατανάλωσης σε δρόμους βιωσιμότητας και ανθεκτικότητας (σ.115).

Οι Christiana Figueres και Tom Rivett-Carnac, εξέχοντες επιστήμονες και μελετητές του περιβάλλοντος και της κλιματικής αλλαγής εκδίδουν ένα βιβλίο με τίτλο: «ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΠΟΥ ΕΠΙΛΕΓΟΥΜΕ», του Εκδοτικού Οίκου: Ίκαρος (2021), σε μετάφραση: Νίκος Ρούσσος. Ένα σύγχρονο πόνημα για την κατανόηση της επικινδυνότητας στον χωρο-χρόνο του πλανήτη από την κλιματική απειλή αλλά και στις νέες προκλήσεις που ήδη έχουν έλθει.

Το βιβλίο χωρίζεται σε τρία (3) μέρη, 1. της αποτύπωσης του προβλήματος, 2. την απαίτηση για αλλαγή της νοοτροπίας και 3 τις δέκα (10) δράσεις για την αντιμετώπιση του ζητήματος. Και κλείνει «υπερήφανα» με την αναφορά στο νέο αφήγημα επιλογής αλλά και τις πράξεις που μπορούμε να εκτελέσουμε σε τακτικά και συνεπή χρονικά διαστήματα.

Δύο ενδεικτικά σενάρια επιπτώσεων για την αύξηση της θερμοκρασίας κατά 1.5 βαθμό Κελσίου το 2100 και 3 βαθμούς Κελσίου το 2100 επίσης, παρουσιάζονται γλαφυρά (σσ. 10,23) για να φανεί έντονα ο απερχόμενος κίνδυνος και η αγωνία δράσεων και πρωτοβουλιών από τη διεθνή κοινότητα για να προσεγγίσει το πρώτο σενάριο ως το πιο συμβατό.

Λέξεις κλειδιά όπως: μετασχηματισμός, μετάβαση, αλλαγή, επιπτώσεις και δράσεις, ριζική αναγέννηση, όραμα και μέλλον, όρια και πολιτική, ελπίδα και ευθύνη, φροντίδα και αποκατάσταση, δρόμος και στροφή, απολογία και λογοδοσία, δημοκρατία και συμμετοχή, συνεργασία και άνθρωπος έρχονται με τρόπο μοναδικό, πιστικό για να αντιληφθούμε το βάθος του περιεχόμενου της συγγραφής.

Ξεκλέβω φράσεις που εντυπωσιάζουν:
• Το ακατόρθωτο δεν είναι γεγονός (σ. 56).
• Να σταματήσουμε να «παίρνουμε» (σ. 76).

• Μπορείς να αντιμετωπίσεις πολλές ήττες, αλλά δεν πρέπει αν ηττηθείς (σ. 111).
• Τα σημαντικότερα πράγματα στη ζωή δεν είναι και τα πράγματα (σ. 127).
• Τα πάντα φαίνονται αδύνατα μέχρι να γίνουν» Νέλσον Μαντέλα (σ. 170).
• Επίλεξε το μέλλον που σου ανήκει (σ. 173).

Το βιβλίο θεμελιώνεται πάνω στην πρόκληση της παρουσίας για έναν καλύτερο κόσμο, τριών (3) κεντρικών νοοτροπιών που οφείλουμε όλοι μας να υιοθετήσουμε:

1. Την πεισματική αισιοδοξία, η οποία εκφράζεται μέσα από την ικανότητά μας να μπολιάσουμε άλλους με την ίδια αποφασιστικότητα, ανεξάρτητα από το μέγεθος της πρόκλησης (σ. 59)

2. Την ατελείωτη αφθονία, η οποία αφαιρεί τον «χώρο» που απομένει στην ατμόσφαιρα και τους φυσικούς πόρους προβάλλοντας τη φθοροποιά ανεπάρκειά τους. Η συνεργασία μπορεί να πετύχει μία συγκεκριμένη νοοτροπία αφθονίας σε όσα μας έχουν απομείνει και όσα μπορούμε να συνδημιουγήσουμε και να μοιραστούμε (σ.74).

3. Τη ριζική αναγέννηση, η οποία είναι ο κυρίαρχος σχεδιασμός της ζωής (σ. 86), κι αυτή που γεφυρώνει το χάσμα ανάμεσα στον τρόπο που λειτουργεί η φύση και τον τρόπο με τον οποίο εμείς οι άνθρωποι έχουμε οργανώσει τη ζωή μας (σ. 85).

Οι 10 απαραίτητες δράσεις, αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης είναι (σσ. 91-171):
• Άφησε πίσω τον παλιό κόσμο.
• Αντιμετώπισε τη θλίψη σου, έχε όμως ένα σταθερό όραμα για το μέλλον.
• Υπερασπίσου την αλήθεια.
• Είσαι πολίτης-όχι καταναλωτής.

• Απαγκιστρώσου από τα ορυκτά καύσιμα.
• Αναδάσωσε τη γη.
• Επένδυσε σε μία καθαρή οικονομία.

• Χρησιμοποίησε υπεύθυνα την τεχνολογία.
• Στήριξε την ισότητα των φύλων.
• Ασχολήσου με την πολιτική.

Το βιβλίο κλείνει με μία προτροπή: «πρέπει να κατανοήσουμε πώς θα συνυπάρξουμε σε τούτο τον πλανήτη, όχι επειδή αυτό αποτελεί μία όμορφη προσθήκη σ’ όσα κάναμε αλλά επειδή πρόκειται για ζήτημα επιβίωσης.

Ο στόχος μας να δημιουργήσουμε ένα αναγεννητικό μέλλον, χαρακτηρίζεται από ακόμα υψηλότερα επίπεδα πολυπλοκότητας με τη συνοδεία μιας ευθύνης πράξεως για την εξεύρεση της απαραίτητης εξόδου από την κρίση.

Παράλληλα να αναζωπυρώσουμε τις σχέσεις μας ανάμεσα σ΄ εμάς και όλα τα φυσικά συστήματα που καθιστούν την ανθρωπινή ζωή στη Γη. Έτσι μπορούμε να αφηγηθούμε την ιστορία της επιβίωσης» (σσ. 177-179).

Αν κάποιος ήθελε να διαβάσει απλά αλλά και κατηγορηματικά τα εξελισσόμενα γύρω από την κλιματική αλλαγή, την τρέχουσα και μελλοντική επικινδυνότητα για την ανθρωπότητα αλλά και την ανάγκη άμεσων μέτρων για να πετύχουμε ένα αξιοβίωτο μέλλον, το βιβλίο αυτό είναι το ενδεδειγμένο.

Έχουμε την τύχη να βρισκόμαστε εμείς σήμερα φιλοξενούμενοι στη μητέρα Γη, ας μην την προσβάλλουμε άλλο πια. Φτάνει!!

Αν τα παιδιά στην τελική, μας ρωτήσουν τι κάναμε εμείς, πρέπει να απαντήσουμε ότι κάναμε κάτι παραπάνω για να σώσουμε το σπίτι μας, δεν το εγκαταλείψαμε. Γιατί τα παιδιά όλου του κόσμου, είναι και παιδιά μας παρότι το εθνικιστικό μίσος που πηγάζει από συμφέροντα για την κατάκτηση της ανθρώπινης εξουσίας και κατοχής κατασκευάζει πολέμους και θρήνους.

* Ο αρθρογράφος είναι Αρχιτέκτονας, Μεταδιδακτορικός Υπότροφος του Πανεπιστημίου Αιγαίου και Διδάσκων στο Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών και στο Μ.Π.Σ. «Περιβαλλοντική Εκπαίδευση».