ΦΛΑΣ στο παρελθόν, 1964: Αξίως και αναλόγως προς το έργον των να τιμηθούν ο οικουμ. Πατριάρχης και όλοι οι Δωδεκανήσιοι αγωνισταί

Rodiaki NewsRoom

Εν Ρόδω
Κυριακή 12 Ιανουαρίου 1964
Αριθ. Φύλλου 3827

ΑΞΙΩΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΡΓΟΝ ΤΩΝ
ΝΑ ΤΙΜΗΘΟΥΝ Ο ΟΙΚΟΥΜ. ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ
ΚΑΙ ΟΛΟΙ ΟΙ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΙΟΙ ΑΓΩΝΙΣΤΑΙ
Του κ. ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΑΛΑΜΠΙΧΗ
Επεκρότησεν ο λαός της Ρόδου την υπό του Δήμου ληφθείσαν και εκτελεσθείσαν εσχάτως απόφασιν όπως αφιερωθή η νέα οδός η συνδέουσα εκείνην των Διαγοριδών μετά της οδού Β. Ηπείρου εις τον αείμνηστον Πρόεδρον των Ηνωμένων Πολιτειών τον θερμόν πρόμαχον της ειρήνης και των δικαιωμάτων του ανθρώπου τον Τζων Κέννεντυ.

Η πρωτοβουλία ανήκει ασφαλώς εις τον αξίως προϊστάμενον του Δήμου αξ. κ. Μιχ. Πετρίδην όστις δεν παραλείπει ευκαιρίαν προκειμένου να εξωτερικεύση τα αισθήματα του λαού και να κινήση την αγάπην και το ενδιαφέρον των ξένων διά την πόλιν της οποίας προΐσταται.

Θα μου επιτρέψη ως τόσον ο φίλτατος κ. Πετρίδης να του παρατηρήσω ότι αν δια μίαν απλήν επίσκεψιν του ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Χριστοφόρος απήλαυσε της τιμής να φέρη το όνομά του η προ της νέας Αγοράς ευρεία πλατεία όπου σταθμεύουν τα δημοσίας χρήσεως αυτοκίνητα, η διπλή ήδη επίσκεψις του πρώτου τη τάξει Οικουμενικού Πατριάρχου όστις αφ’ ετέρου κατέστησε την Ρόδον σημαντικόν και ιστορικόν κέντρον της Ορθοδοξίας γεννά μεγαλυτέραν υποχρέωσιν διά την πόλιν η οποία θα πρέπει το συντομώτερον να πληρωθή και μάλιστα αξίως του αξιώματος και της στοργής του προς την πατρίδα μας.

Επί τη ευκαιρία θα ήτο καλόν να παρατηρηθή ότι εις την ονομασίαν των οδών ελησμονήθησαν οι Δωδεκανήσιοι αγωνισταί ολίγα ονόματα των οποίων ευρίσκονται εντειχισμένα εις τινας παρόδους ή και απόκεντρους πλατείας τινές των οποίων είναι ήδη γνωσταί υπό άλλα ονόματα ωσάν να νομίζη κανείς ότι εγένετο τούτο από σκοπού, διά να λησμονηθώσι εκείνοι. Και πρόκειται περί αγωνιστών οι οποίοι έχυσαν το αίμα των διά να ζήσωμεν ημείς ελεύθεροι. Ο αγών όμως της Δωδεκανήσου είχε και μίαν άλλην όψιν.

Όταν το 1912 η Ιταλία κατελάμβανε την Δωδεκάνησον διά να υποχρεώση την Τουρκίαν να της παραχωρήση την Τριπολίτιδα ο λαός της Ρόδου υπό το κράτος της προαιωνίου δουλείας υπεδέχθη τους Ιταλούς ως ελευθερωτάς, ως αδελφούς και τους έρρανε με άνθη. Αι πρώται υποσχέσεις των Ιταλών διοικητών ενίσχυσαν ακόμη περισσότερον την γνώμην περί της εθνικής μας αποκαταστάσεως.

Γρήγορα όμως βοηθουσών και των περιστάσεων ήνοιξεν η όρεξις των Ιταλών προς μετατροπήν της κατοχής εις κατάκτησιν. Πολυμήχανοι δε και εφευρετικοί εις την δημιουργίαν ευνοϊκής διά τον σκοπόν καταστάσεως δεν εφείσθησαν ουδενός μέσου.

Εύνοιαι, παροχαί, αγχιστείαι, επιδείξεις δυνάμεως αφ’ ενός, διωγμοί, πιέσεις, απελάσεις, πεδία συγκεντρώσεως, απαλλοτριώσεις, εγκαταστάσεις αποίκων και παντός είδους θεμιτά και αθέμιτα μέσα αφ’ ετέρου, ηπείλουν να μεταβάλουν τον εθνικόν χαρακτήρα του Δωδεκανησιακού λαού ο οποίος δεν είχεν ακόμη ανανήψει από την προαιώνιον τουρκικήν δουλείαν.

Εδέησε τότε παραλλήλως προς τους αγώνας των έξω αδελφών οίτινες είχον συστήσει τα ιστορικά Δωδεκανησιακά Σωματεία να οργανωθή εδώ εντός της Δωδεκανήσου ο αγών της εθνικής αντιστάσεως· τον ήσκησαν όλοι οι καλοί πατριώται με κέντρον την Ι. Μητρόπολιν καιαρχάς τα περί αυτήν σωματεία.

Πλείστοι των αγωνιστών τούτων εδοκίμασαν την μήνιν του κατακτητού. Πολλοί απηλάθησαν πλείστοι εφυλακίσθησαν, πάμπολλοι εδοκίμασαν τα πεδία συγκεντρώσεως και αρκετοί υπέστησαν σοβαρωτάτας ζημίας. Ο αγών όμως αυτός, ο τόσον ωραίος ως τον απεκάλεσαν μερικοί υπήρξεν αποτελεσματικός και νικηφόρος από των πρώτων αυτών στιγμών, ως απέδειξαν τα συλλαλητήρια του Πάσχα του 1919.

Είναι κατά την γνώμην μου σοβαρά παράλειψις ότι μετά δεκαεπταετίαν από της εγκαταστάσεως της Ελληνικής Διοικήσεως δεν επεχειρήθη να ιστορηθή ο αγών της Δωδεκανήσου και να γνωσθή η δράσις των κυριωτέρων αγωνιστών.

Η Στρατιωτική Διοίκησις του 1947 επεχείρησε να απονείμη τιμητικάς διακρίσεις εις τους αγωνιστάς τούτους. Επεκράτησεν ως τόσον τόση σύγχυσις και αταξία ώστε να πικράνη τον μεγαλύτερον αριθμόν αυτών. Επιτυχεστέρα υπήρξεν η απόφασις του πρώτου Γενικού Διοικητού κ. Ν. Μαυρή του στήσαντος προ της Ακαδημίας το μνημείον του Παπά και του Δασκάλου των οποίων αφαλώς η συμβολή εις τον αγώνα υπήρξεν ανεκτίμητος.

Εις τον ωραίον αυτόν αγώνα σημαντική υπήρξεν η συμβολή της «Ροδιακής» ήτις ευρισκομένη πάντοτε παρά το πλευρόν των Σωματείων τα οποία και εζήτησαν την σύστασιν της διηρμήνευε πάντοτε τας γνώμας και τας αποφάσεις των κατά τον πιστότερον τρόπον.