Αγαπητός Ξάνθης: Η γενίκευση, τροφός της μετριότητας και του λαϊκισμού

Rodiaki NewsRoom

Γράφει o
Αγαπητός Ξάνθης
Αρχιτέκτονας

Διακρίνω μία συστηματική συνονθυλευματική πολιτική του «όλοι είμαστε ίδιοι». Είναι μια προσέγγιση τσουβαλιάσματος και μαγειρέματος με τα ίδια υλικά. Στην ίδια σούπα, «χωρούμε» όλοι.

Είναι μια προεργαζόμενη θέση της «θεωρίας του Χυλού», όπου τα ξερά καίγονται με τα χλωρά.
Αριστεροί, φιλελεύθεροι, κεντρώοι, δεξιοί, επιστήμονες και όχι, καλλιεργημένοι και μέτριοι, πειθαρχημένοι και απείθαρχοι, όλοι στο ίδιο τσουβάλι.

Βολεύει στο έπακρο, τη στιγμή που οι κοσμοθεωρίες του 19ου αιώνα συμπιέστηκαν στο ρέμα της πολιτικής οικονομίας με την υποστήριξη της συνεχούς ροής του χρήματος μέσω διαδικτύου.

Στον νέο κόσμο που ζούμε, της «κοινωνίας της ανάπτυξης», το άτομο δεν πρέπει να βλέπει τον εαυτό του ως εργαζόμενο, αλλά ως επιχείρηση που πουλά μια υπηρεσία στην αγορά.

Κάθε εργαζόμενος οφείλει να ψάχνει ένα πελάτη, να βρίσκει μία θέση του μέσα στην αγορά, να καθορίζει μία τιμή, να διαχειρίζεται τα κόστη του σε σχέση με το όφελος, να επιδίδεται σε έρευνα και ανάπτυξη και να καταρτίζεται με τους κανόνες της αγοράς. Ουσιαστικά μιλάμε ότι η εργασία του ατόμου είναι πλέον η επιχείρησή του και η συνεχής ανάπτυξή του ορίζεται ως μια εξελισσόμενη επιχείρηση του «εαυτού του».
Αυτή η εκτίμηση είναι ισοπεδωτική, αφοριστική, οριζόντια. Όμως, είναι ικανή στην απορρόφηση των κανόνων της αγοράς, στην χειραγώγηση της ελευθερίας.

Η χειραγωγική ελευθερία είναι μία μορφή ελευθερίας χωρίς εμπόδια, που επιτρέπει όμως στον εαυτό μας να επιλέγει ό,τι επιθυμεί, αλλά κάτω από κανόνες, που η ίδια καθορίζει, περιορίζοντας έτσι τη δυνατότητα του εαυτού μας για την αυτονομία.

Ο κατακερματισμένος και -ψηφιακά πλέον- εαυτό μας, μπορεί μεν να κάνει ελεύθερες επιλογές χωρίς εμπόδια μέσα όμως, από τη βροχή επικοινωνιακών μέσων και επίθεσης παρεχόμενων «μενού» από την καθοριζόμενη κανονικότητα
Η θεωρία του «όλοι είναι οι ίδιοι» αποδεικνύεται ότι δεν στέκει. Είμαστε διαφορετικοί, με διαφορετικές αφετηρίες και σκέψεις, θρησκείες και γλώσσα, ήθη και έθιμα. Πρέπει να μπορούμε να κατανοούμε την ετερότητα, τη διαφορετικότητα όχι όμως να ταυτιζόμαστε ως αριθμοί στο μεγάλο «καζάνι».

Ακούμε συχνά, ότι οι πολιτικοί είναι όλοι οι ίδιοι, με διάφορα κοσμητικά επίθετα.
Όχι, δεν είναι έτσι, γιατί με αυτόν τον τρόπο στενεύουμε τους αμερόληπτους θεσμούς να λειτουργήσουν δίκαια υπέρ του πολίτη.

Ο πλουραλισμός των θεσμών και των δημοκρατικών οργάνων διασφαλίζει την κυριαρχία του νόμου, τη θεμελιώδη αρχή, ότι οι νόμοι πρέπει να εφαρμόζονται ισότιμα για όλους, κάτι που είναι εγγενώς αδύνατο σε διοικήσεις που οι θεσμοί δεν λειτουργούν δίκαια.

Οι γενικεύσεις αυτές τροφοδοτούν τον λαϊκισμό του συνόλου, που δεν μπορεί κανείς να αξιολογήσει και να κωδικοποιήσει το άτομο, παρά να διακρίνει τη μονοχρωμία τού κοινού πάνω σ’ ένα κατευθυνόμενο καμβά μονοτονίας και πλήξης.
Όχι, δεν είναι όλοι οι ίδιοι.

Οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι δημόσιοι υπάλληλοι, οι πολιτικοί, οι γιατροί, οι μηχανικοί, οι παπάδες, οι δικαστικοί, δεν είναι μια αδιαμόρφωτη μάζα.
Η εκτρεφόμενη ισοπεδωτική αντίληψη δεν υποστηρίζει τη διάκριση του άριστου, του υπεύθυνου, του αποδοτικού, του δημιουργικού. Αντίθετα ενισχύει το λαϊκιστικό αίσθημα ότι «όλοι μαζί τα φάγανε».

Και αυτό το δόγμα, είναι το χειρότερο της ποιότητας της δημοκρατίας. Των παραμέτρων ποιότητας που την κάνουν να ξεχωρίζει από τα άλλα απολυταρχικά καθεστώτα.

Όχι, δεν ισχύει πράγματι. Δεν είμαστε όλοι ίδιοι.
Γιατί έτσι προστίθεται και μια πνευματική οκνηρία της βόλεψης, της αδράνειας, του εύκολου σχολιασμού και της παράλληλης εναπόθεσης των ενεργειών μας στον μεγάλο «σωτήρα», που αυτός μπορεί να χειρίζεται τα θέματά μας. Γιατί απλά εμείς ασχολούμαστε με τον εαυτούλη μας.

Το διακρίνουμε έντονα με την αποχή στις τελευταίες εκλογές. Είτε εθνικές, είτε της τοπικής αυτοδιοίκησης με ποσοστά της αποχής να φτάνουν πλέον του 60%!
Παλαιά οι εκλογές ήταν του 60% ή ακόμη παλαιοτέρα και του 70% συμμετοχής. Ήταν μια γιορτή δημοκρατίας, ένα «πανηγύρι» της λαϊκής βούλησης και όχι μια διεκπεραιωτική διαδικασία επιθυμιών και ατομικών στοχεύσεων, χωρίς βέβαια να γενικεύουμε.

Κατά τα άλλα, είμαστε πρώτοι στην κριτική και στην καταδίκη του καθενός, που δεν μας βολεύει. Με χαρακτηρισμούς, με λέξεις βαρύγδουπες στο Face-book, με ατάκες μιας χρήσεως.
Λύπη!!

Η Δημοκρατία πιθανά στην «κλίνη του Προκρούστη».
Η γενίκευση τελικά, είναι τροφός της θεωρίας της μάζας. Και αυτή η μάζα εύκολα καθοδηγείται από τους ολίγιστους και όχι τους άριστους, τους δημιουργικούς.
Το επικίνδυνο του αύριο μας…