Θάνος Ζέλκας: Στη χώρα που πάντα φταίει το θύμα

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο Θάνος Ζέλκας

Η έννοια κάθε λογικής συνειρμικής διαδικασίας καταρρίπτεται σε αυτή τη χώρα από τη στιγμή που σχεδόν σε κάθε τραγικό γεγονός υπάρχει πάντα η πτυχή της ευθύνης του θύματος.

«Γιατί φορούσε κοντή φούστα; Δεν ήξερε ότι θα προκαλέσει;», «Γιατί πέρασε βραδινή ώρα από εκείνο τον κακόφημο δρόμο; Μήπως έψαχνε τον μπελά του;», «Γιατί ζήτησε το δίκιο του από τον ισχυρό; Δεν ήξερε ότι θα τον καταστρέψει;».

Αυτές είναι λίγες μόνο από τις συνθήκες που το μεγαλύτερο μέρος της κοινής γνώμης έχει εκπαιδευτεί να σκέφτεται ασυναίσθητα στο άκουσμα μιας δυσάρεστης είδησης. Η ευθυνόφοβη εξουσία, προκειμένου να απαλλαγεί από την ευθύνη της, μετατρέπει άμεσα ή έμμεσα τα θύματα σε κακοποιούς ή συνενόχους τους και κατόπιν χορεύει γύρω από την έννοια της ευθύνης σαν εξειδικευμένος μάγος.

Το να δείχνουμε πλέον κάποιον με το δάχτυλο δεν αποτελεί χόμπι. Κοντεύει να γίνει αθλητικό γεγονός.
Δεν υπάρχει κάτι στο οποίο κάποιος ιθύνοντας να πάρει εξ ολοκλήρου την ευθύνη.

Από μια λακκούβα στον δρόμο μέχρι τη μακρόχρονη δημοσιονομική κρίση, ποτέ δεν φταίνε αυτοί που κυβερνάνε. Μέσα από τους μηχανισμούς και τα ελεγχόμενα μέσα τους, κατορθώνουν στο τέλος να μας φορτώσουν τύψεις μιλώντας μας για την ατομική ευθύνη. Η τέχνη του κατηγορητηρίου τείνει να μετατραπεί σε πολιτιστικό φαινόμενο.

Ζούμε μέσα σε ένα κράτος που καλούμαστε από την πρώτη μέρα της συνειδητοποίησής μας να κρατάμε το στόμα μας κλειστό. Να γίνουμε μέρος μιας ιδιότυπης «ομερτά», γεγονός που θα μας επιτρέψει να επιβιώσουμε και να ελπίζουμε σε μεταφυσικές δυνάμεις που θα διασφαλίσουν τη δικαιοσύνη στο μέλλον.

Το να περιμένουμε από τον Θεό να τακτοποιήσει τον ανθρώπινο παραλογισμό είναι σαν να περιμένουμε από έναν πεινασμένο λύκο να μετατραπεί σε χορτοφάγος από το να ορμήξει στο κοπάδι με τα πρόβατα.

Σε αυτή την παράνοια οι νόμοι υπάρχουν απλά για να υπάρχουν. Διότι πέραν απ’ αυτούς υπάρχουν οι μεταφραστές τους με τα χιλιάδες «νομικά παραθυράκια» που εξασφαλίζουν την ομαλή συνέχεια του συστήματος.

Πολλές φορές οι νόμοι προστατεύουν περισσότερο τους παραβάτες από τα ίδια τα θύματα, δίνοντας τους πληθώρα δυνατοτήτων να αθωωθούν ή στην χειρότερη να «πέσουν στα μαλακά» και εκτίοντας μια ασήμαντη ποινή να επιστρέψουν στον πρότερο βίο τους.

Όποιος αδυνατεί να αποδεχτεί αυτή την παράνοια έχει δυο μονάχα επιλογές. Ή θα συνεχίσει να κινείται κόντρα στο σύστημα ως άλλος Δον Κιχώτης που πολεμάει ανεμόμυλους ή θα εγκαταλείψει τη χώρα μουτζώνοντας από αγανάκτηση και θα πάει αλλού να βρει την τύχη του.

Όχι πως σε άλλες χώρες είναι όλα ρόδινα. Κάπως έτσι πορεύονται παντού. Τουλάχιστον όμως φροντίζουν να μην είναι τόσο εξώφθαλμα κάποια πράγματα. Κρατάνε λίγο τους τύπους για να υπάρχει έστω και μια ψευδαίσθηση αξιοκρατίας και δικαιοσύνης.

Πιθανόν σε κάποιους όλα αυτά να ακούγονται ως ηττοπάθεια ή ως φθηνή γκρίνια, μέχρι το σημείο που θα έρθουν οι ίδιοι αντιμέτωποι με το σύστημα. Εκεί όλοι διαπιστώνουν την αναλγησία, την ψυχρότητα και την αδιαλλαξία του.

Ο παράγοντας άνθρωπος συνθλίβεται μπροστά στην κίνηση της μηχανής και στους σκοπούς που είναι φτιαγμένη να εξυπηρετεί. Σε κάποιες ελάχιστες περιπτώσεις μόνο φροντίζει να δείχνει λίγη ανοχή, όχι γιατί ξύπνησε μέσα της η ανθρωπιά αλλά διότι θέλει να καθησυχάζει τις μάζες ότι λειτουργεί για το καλό τους.

Υπάρχουν φορές που αν παρατηρήσει κάποιος τα γεγονότα που συμβαίνουν γύρω μας ως τρίτος, αποκτά την αίσθηση ότι είναι μέρος μιας γκαγκστερικής ταινίας και όχι ως πολίτης ενός σύγχρονου κράτους.

Ο μόνος τρόπος για να αλλάξει η ροή της είναι η συλλογική αφύπνιση και η συνειδητοποίηση της δύναμης που κατέχει η μάζα. Πράγμα φυσικά που το γνωρίζουν καλά αυτοί που κινούν τα νήματα, γι’ αυτό και κάθε τόσο φροντίζουν να δημιουργούν συνθήκες διχασμού.