Μ. Καρίκη: Εσύ, πώς διαχειρίζεσαι τη θλίψη σου;

Μαρία Καρίκη

Κάθε άνθρωπος βιώνει όλων των ειδών τα συναισθήματα, ανάλογα με το τι συμβαίνει στη ζωή του. Η αναγνώριση και η διαχείριση των συναισθημάτων είναι σημαντικές δεξιότητες για την ψυχική υγεία, και όχι μόνο.

Η στάση μας απέναντι σε αυτά καθορίζει -συνειδητά ή μη- τις αντιδράσεις μας, τις συμπεριφορές μας, τις επιλογές και τις αποφάσεις μας. Άλλοτε είμαστε άνετοι να συζητάμε για αυτά κι άλλοτε δεν παραδεχόμαστε τίποτα.

Κυριαρχεί, ίσως, μια άρνηση και μια αντίσταση σε οτιδήποτε θα μπορούσε να μας κάνει να νιώσουμε περαιτέρω άβολα ή άσχημα. Και κάπως, έτσι, μπορεί να συσσωρεύονται ανέκφραστα και καταπιεσμένα συναισθήματα μέσα μας.

Δεν μας μαθαίνουν από μικρή ηλικία να παρατηρούμε, να αφουγκραζόμαστε, να αποκωδικοποιούμε τον εαυτό μας τόσο ως προς τις σκέψεις μας, όσο και ως προς τα συναισθήματά μας.

Συνήθως, πρώτα προκύπτει ένα γεγονός, ένα πρόβλημα, μια κατάσταση που μπορεί να έχει φτάσει στο απροχώρητο, και τότε θυμόμαστε να αναλύσουμε τι νιώθουμε. Αφού έχει γίνει κάτι. Τι γίνεται, όμως, μέχρι να φτάσουμε ως εκεί; Τι εσωτερικές διακυμάνσεις βιώσαμε; Πώς καταλήξαμε να νιώθουμε όπως νιώθουμε; Γιατί δεν το πήραμε είδηση πιο νωρίς;

Μπροστά σε αδιέξοδα, σε κρίσεις, σε δύσκολες-ζόρικες προκλήσεις ο άνθρωπος είναι πιο πιθανό να στραφεί μέσα του για απαντήσεις και λύσεις. «Αναγκαστικά» θα πρέπει να διερευνήσει πώς αισθάνεται για όλα όσα καλείται να διαχειριστεί και να αντιμετωπίσει.

Τότε θα είναι η στιγμή που θα δώσει τη δέουσα βαρύτητα στο εσωτερικό του βίωμα για να επιλέξει πώς θα συνεχίσει. Τις περισσότερες φορές, δυσκολεύεται πολύ (σχεδόν πανικοβάλλεται) όταν συνειδητοποιεί ότι «πνίγεται», «βουλιάζει», νιώθει δυστυχισμένος, εγκλωβισμένος, κενός, άδειος, με μια μεγάλη θλίψη ή μελαγχολία εντός του...

Τα πρώτα που ρωτάει κανείς τον εαυτό του σε αυτές τις στιγμές είναι: «πώς έγινε αυτό;», «γιατί δεν το αντιλήφθηκα πιο νωρίς;», «πώς έχασα την επαφή με το μέσα μου;», «πόσο καιρό το έχω αφήσει να συμβαίνει αυτό;», «τι φοβόμουν και δεν το παραδέχτηκα;», «πού αλλού είχα στραμμένη την προσοχή μου;».

Δεν είναι εύκολο να ζητήσεις από τον εαυτό σου εξηγήσεις. Όχι για να τον μαλώσεις ή να του θυμώσεις. Αλλά για να τον καταλάβεις. Για να μην αφήσεις να ξανασυμβούν τα ίδια.

Όταν έρχεσαι αντιμέτωπος με τη θλίψη και τη μελαγχολία σου, αρχικά δεν ξέρεις τι να κάνεις. Αναρωτιέσαι αν θα είσαι για πάντα έτσι ή αν θα βγεις ποτέ από αυτό. Φοβάσαι ότι θα χρειαστεί να κάνεις κάποιες αλλαγές που δεν ξέρεις αν είσαι έτοιμος να τις διεκπεραιώσεις!

Επίσης, δεν ξέρεις αν παρόλα αυτά θες να ξεβολευτείς από την πραγματικότητά σου. Αν μπορείς να αφήσεις κάτι πίσω σου ή να τα ανατρέψεις όλα...
Τα πρώτα βήματα διαχείρισης τη θλίψης αφορούν στην αναζήτηση των αιτιών, των πηγών εκείνων που μας έφεραν σε αυτό το σημείο.

Είναι σημαντικό να τα ξεκαθαρίσω πρώτα μέσα μου προτού προβώ σε ενέργειες. Θέλει τόλμη και αποφασιστικότητα προκειμένου να έρθω σε επαφή -σε ειλικρινή βάση- με τα συναισθήματά μου.

Μπορεί να προσπαθήσω να δικαιολογήσω τους άλλους ή να υποβιβάσω την αξία των όσων συμβαίνουν. Το μόνο που θα καταφέρω, όμως, έτσι είναι να χάσω κι άλλο χρόνο. Χρειάζεται να ομολογήσω αλήθειες στον εαυτό μου, χωρίς διαστρεβλώσεις και υπεκφυγές.

Όταν η θλίψη παραμένει μέσα μας για καιρό, κάτι φταίει! Κάτι έχει γίνει ή κάτι έχουμε συνειδητοποιήσει, αλλά δεν κάνουμε ίσως τίποτα για να το αλλάξουμε. Οφείλουμε να βρούμε τι είναι αυτό. Τι μας ενοχλεί, τι μας δυσανασχετεί, τι δεν μας ικανοποιεί πια, τι μας ασφυκτιά, τι μας στεναχωρεί βαθιά.

Όσο κι αν το βάζουμε κάτω από το χαλάκι ή όσο κι αν προσπαθήσουμε να το συνηθίσουμε ή να συμβιβαστούμε με αυτό, η θλίψη δεν περνάει. Ίσως κιόλας να μεγαλώνει.

Ακόμα κι αν κάποια γεγονότα δεν μπορούν να αλλάξουν, θα πρέπει να διερευνήσουμε πώς μπορεί ν’ αλλάξει η στάση μας, η ερμηνεία μας απέναντι σε αυτά. Για να διώξουμε τη θλίψη και τα παράγωγά της θα πρέπει να υπάρξει μια δυνατή αφύπνιση ως προς την αιτία της και τον χρόνο που εκκολάπτεται μέσα μας, αλλά και συνειδητή δράση για την καταπολέμησή της.

Κανένα συναίσθημα (κυρίως αρνητικό) που επιμένει μέσα μας καιρό δεν φεύγει από μόνο του. Εμείς οφείλουμε να το «διώξουμε», γιατί εμείς άθελά μας το συντηρούμε! Ό,τι κι αν συμβαίνει έξω μας, εμείς χρειάζεται να «ελέγχουμε» τα συναισθήματά μας, γιατί αλλιώς είμαστε απλά έρμαιοι των εξωτερικών συνθηκών της ζωής μας.

Μια πιο ενσυνείδητη στάση απέναντι στη ζωή, αλλά και τον εαυτό μας, θα μας βοηθήσει να είμαστε πιο παρόντες στη διαχείριση των όσων μας εξουθενώνουν συναισθηματικά και ψυχικά!

Αυτό σημαίνει ότι θα τα αντιλαμβανόμαστε πολύ νωρίς, αλλά και ότι θα παίρνουμε θέση! Είναι χρέος του καθένα από μας να προστατεύει τον εαυτό του και να μην τον αφήνει να λιμνάζει και να βουλιάζει μέσα σε μια ατέρμονη θλίψη που τον αλλοτριώνει και τον δυστυχεί.