Νέα σημαντικά ευρήματα εκτίθενται στο Μουσείο Ορυκτολογίας και Παλαιοντολογίας στη Ρόδο

Ελευθερία Πελλού

Νέα ευρήματα εκτίθενται στο Μουσείο Ορυκτολογίας και Παλαιοντολογίας στην Ιαλυσό, το οποίο θ’ ανοίξει τις πύλες του προκειμένου να υποδεχτεί τους συμμετέχοντες στο “The Greek Festival” που θα πραγματοποιηθεί στις αρχές Μαρτίου στη Ρόδο με τη σημαντική παρουσία της «Σοφίας», του πρώτου αυτόνομου κοινωνικού ανθρωποειδούς ρομπότ AI πολίτης του κόσμου.

Και πώς θα μπορούσε να μην συμμετέχει το συγκεκριμένο Μουσείο Ορυκτολογίας και Παλαιοντολογίας σε μία τόσο σημαντική εκδήλωση για το νησί μας, καθώς πρόκειται για το πρώτο Γεωλογικό Μουσείο στη Ρόδο και τη Δωδεκάνησο, καθώς παρά την πασίγνωστη ορυκτολογική και παλαιοντολογική αξία του ελληνικού υπεδάφους παρόμοια συλλεκτική προσπάθεια δεν εκδηλώθηκε ποτέ στον τόπο μας.

Όπως είναι γνωστό, το Μουσείο φτιάχτηκε από τον κ. Πολυχρόνη Ε. Σταματιάδη, ο οποίος με πολλή αγάπη, όρεξη και μεράκι «έστησε» κομμάτι–κομμάτι τις συλλογές που όλα αυτά τα χρόνια είχε συλλέξει και που αφορούν στο μεγαλύτερο μέρος τους πετρώματα από διάφορες περιοχές της χώρας μας, φυσικά από το νησί μας,τη Ρόδο, αλλά και από άλλες χώρες.

Η λειτουργία του Μουσείου ξεκίνησε το 2008 και έως και σήμερα, ο κ. Σταματιάδης με σημαντικό βοηθό πλέον τον γιο του, Αντώνη, δεν έχει σταματήσει τις σωστικές έρευνες, οι οποίες του αποφέρουν σημαντικά ευρήματα.

Ο ίδιος, μιλώντας στη «Ροδιακή» εξηγεί, πως συνεχίζει, όχι μόνο για το Μουσείο τις σωστικές έρευνες, αλλά και προκειμένου τα ευρήματα να μείνουν στον τόπο μας, να τα βλέπει ο κόσμος και να μην «ταξιδεύουν» στο εξωτερικό.

Στο Μουσείο υπάρχουν ατόφια κομμάτια βγαλμένα από τα βάθη της γης, όπως πετρώματα του Λαυρίου, αζουρίτης, μαλαχίτης κ.ά. χαλκούχα ορυκτά της Νάξου, της Σερίφου, της Μήλου αλλά και άλλων περιοχών που χρονολογούνται σε αρκετά εκατομμύρια χρόνια.

Επίσης πλουτώνια πετρώματα, διάφορα γρανιτοειδή, υπάρχουν ορυκτά μέσα σε σχιστόλιθους και σε γκριφόνια που έχουν δημιουργηθεί υγροθερμικά, σπάνια ορυκτά από τη Βραζιλία (όπως χαλαζίες, αχάτες κ.ά).

Νέα ευρήματα
Αρκετά όμως κομμάτια είναι και από το νησί μας, αν και θεωρητικά είμαστε «νέα γη», αλλά έχουν βρεθεί αρκετά πετρώματα 80 και 100 εκατ. ετών, όπως είναι ο αρτιμήτης και υδρομαγνησίτης και άλλες μορφές ορυκτών.

Φέτος το Μουσείο κοσμούν δύο νέες βιτρίνες, οι οποίες περιλαμβάνουν ευρήματα που εντοπίστηκαν σε σωστικές ανασκαφικές έρευνες που έχουν γίνει στη Ρόδο και κατά τις οποίες για πρώτη φορά έχουν βρεθεί στρώματα του Πλειόκαινου δηλαδή τη γεωλογική εποχή που εκτείνεται απότα 5,333 μέχρι τα 2,58 εκατ. χρόνια πριν το σήμερα.

Το στοιχείο αυτό επιβεβαιώνει κάτι που ουδέποτε στο παρελθόν είχε αναφερθεί, ότι δηλαδή στη συγκεκριμένη περιοχή υπήρχε θάλασσα.

Ο κ. Πολυχρόνης Σταματιάδης με τις έρευνές του στην περιοχή «Πλημμύρι» στη Νότια Ρόδο κατάφερε να βρει «στρώματα με καθοδηγητικά απολιθώματα, στρόμβους κορονάτους, που είναι οργανισμοί που έζησαν στον Πλειόκαινο.

Αυτά ζούσαν μία εποχή από τρία έως 5 εκατομμύρια χρόνια.  Ακολούθησαν αναλύσεις ιζημάτων από το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ από Άγγλους και Γερμανούς επιστήμονες (οι τελευταίοι ήρθαν στη Ρόδο) και έπειτα προέβησαν σε ανακοινώσεις που αφορούσαν νέα ευρήματα στη Ρόδο και νέα στρώματα.

Από τα παραπάνω στοιχεία προκύπτει πως εκείνη την εποχή υπήρχε θαλάσσιο Πλειόκαινο στη Ρόδο.

Στοιχεία λοιπόν και ευρήματα από τις έρευνες αυτές αλλά και από άλλες που έκανε ο κ. Σταματιάδης έχουν πλέον προστεθεί στα εκθέματα του Μουσείου. Έτσι, έχουμε νέες βιτρίνες με αμμωνίτες, δηλαδή κεφαλόποδα που έχουν ζήσει πριν από 200 εκατομμύρια χρόνια, μέχρι και αχινοειδή του Μειοκαίνου, πάρα πολλά διαφορετικά και σπάνια είδη.

Μία άλλη βιτρίνα περιλαμβάνει λιμναία απολιθώματα της Ρόδου, γιατί όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο κ. Πολυχρόνης Σταματιάδης «το νησί μας δεν ήταν πάντα έτσι όπως είναι σήμερα, είχε λίμνες, ποτάμια και εμείς καταφέραμε και συλλέξαμε τα λιμναία απολιθώματα της Ρόδου, τα οποία αναφέρει και ένας Αυστριακός παλαιοντολόγος, ο Μπουκόφσκι (περίπου στα τέλη του 19ου αιώνα) που έκανε εργασία στη Ρόδο και τα είχε αναφέρει και τα εντοπίζουμε εμείς ξανά από την αρχή και τα εκθέσαμε».

«Ροδοδέλφις» όρκα και άλλα σημαντικά εκθέματα
Η «Ροδοδέλφις» όρκα, η οποία πήρε και το όνομα του νησιού μας και είναι μοναδικό εύρημα στον κόσμο, βρέθηκε στην περιοχή των Πεύκων μετά τις σωστικές έρευνες που έκανε ο κ. Σταματιάδης μαζί με τον γιο του, Αντώνη.

Όπως μας εξηγεί ο ίδιος «για να βρούμε νέα απολιθώματα, εντοπίσαμε αυτό το απολίθωμα που αποδείχτηκε ότι είναι ένα θαλάσσιο θηλαστικό, ένα είδος «ψευδόρκας» και όπως αναφέρεται μετά την ανάλυση που έκαναν Αμερικανοί και Ιταλοί στο Πανεπιστήμιο της Πίζας φαίνεται ότι το ζώο αυτό έζησε πριν από ενάμιση εκατομμύρια χρόνια και αποδεικνύεται για πρώτη φορά, ότι η Όρκα εκείνα τα χρόνια δεν σκότωνε, έτρωγε μόνο ψάρια.

Αυτό φαίνεται από τα δόντια της που βρέθηκαν, όπου δεν υπήρχαν ρωγμές είναι πολύ καλής ποιότητας.

Έπειτα, συγκρίνοντας με μία άλλη όρκα που βρέθηκε στην Ιταλία 3 έως 4 εκατομμυρίων ετών, δηλαδή Πλειόκαινο, αυτή η Όρκα της Ρόδου είναι του Πλειστοκαίνου, διαπιστώνεται ότι η ποιότητα των δοντιών της Ιταλίας σε σύγκριση με της Ρόδου έχουν την ίδια ποιότητα. Άρα αυτά όλα τα χρόνια το ζώο δεν σκότωνε.

Επίσης, βρέθηκαν οστά των ψαριών που έτρωγε, μέσα στη σιαγόνα του κητώδους, στοιχείο το οποίο και αυτό αποδεικνύει ότι δεν σκότωνε».

Τέλος, αξίζει ν’ αναφέρουμε ορισμένες από τις παλαιότερες ανακαλύψεις από ανασκαφές που πραγματοποιήθηκαν στη Ρόδο τα προηγούμενα χρόνια.

Τον Απρίλιο 1993 πραγματοποιήθηκε παλαιοντολογική ανασκαφή στην Απολακκιά της Ρόδου, όπου είχε βρεθεί τμήμα κρανίου με δύο χαυλιόδοντες του είδους anancus arvernensis από τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Γεώργιο Θεοδώρου με συνεργασία του καθηγητού J. Spieldnaes από το Όσλο.

Στο σπήλαιο Λαδικό βρέθηκαν υπολείμματα του palaeoloxodon antiquus mnaiadriensis.

Στις αρχές Οκτωβρίου του Έτους 2019 ανακαλύφθηκε από τον ιδρυτή του ορυκτολογικού και παλαιοντολογικού Μουσείου κ. Πολυχρόνη Σταματιάδη τμήμα χαυλιόδοντα του γένους Mastodon του είδους Anancus arvernensis, πλειστοκαινικής (Καλάβριο) εποχής.

Στο νησί της Τήλου το 1971 ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Ν. Συμεωνίδης ανακάλυψε στο σπήλαιο Χαρκαδιό στην Τήλο ενός από τα πλουσιότερα απολιθωματοφόρα κοιτάσματα παγκοσμίως τους νάνους ελέφαντες Elephas Tiliensis.

Στις αρχές του 2020 η ερευνητική ομάδα του Γεωλογικού Μουσείου Ιαλυσού με επικεφαλής τον κ. Χρόνη Σταματιάδη με τη συνεργασία του κ. Χάρη Χατζηαλεξίου από το Ενυδρείο Φαληρακίου έκαναν μία ανακάλυψη σπουδαίας παλαιοντολογικής σημασίας και συγκεκριμένα τα ευρήματα έδειξαν ότι πρόκειται για ένα είδος πτεροφάλαινας (Balaenoptera physalus).

Επίσης ένα άλλο σπουδαίο εύρημα υψίστης παλαιοντολογικής σημασίας που έχει βρεθεί για πρώτη φορά σε περιοχή της Ιαλυσού, έρχεται να επαληθεύσει της προηγούμενες αναφορές και μελέτες για τη μετανάστευση και διασπορά των προβοσκιδωτών.

Πρόκειται για ένα τμήμα ενός χαυλιόδοντα ελέφαντα του γένους Mastodon κι έναν μαστόδοντα του είδους Αnancus arvernensis.

Σκοπός του Μουσείου
Το Μουσείο Σταματιάδη έχει ως σκοπό του την προώθηση της γεωλογικής Επιστήμης σε ένν χώρο εκπαίδευσης και μάθησης με την ταυτόχρονη ευαισθητοποίηση του ανθρώπου, ώστε δια της γνώσης να επανέλθει στον σεβασμό της φύσης ως μοναδική πηγή ζωής.

Να κάνει γνωστά τα ορυκτά, διαθέτοντας όλες τις γνώσεις του σε όλο και περισσότερους ανθρώπους κάθε ηλικίας, να τους ωθήσει στο να ασχοληθούν και να αφιερώσουν λίγο χρόνο γνωρίζοντας από κοντά τον θαυμαστό κόσμο των πολύτιμων λίθων και απολιθωμάτων, εμπλουτίζοντας σιγά- σιγά τις γνώσεις τους για την Ιστορία και εξέλιξη του μοναδικού πλανήτη, Γη.

Είναι αλήθεια ότι τα πολλά προβλήματα που βασανίζουν τον σύγχρονο άνθρωπο και προκαλούν τη σύγχυση και το άγχος της εποχής μας οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στην απομάκρυνσή μας από το φυσικό περιβάλλον.

Το Μουσείο είναι ανοικτό για το κοινό, με ελεύθερη είσοδο, ενώ αρκετά είναι και τα σχολεία κάθε βαθμίδας που το επισκέπτονται στο πλαίσιο εκπαιδευτικών τους δράσεων. Το Μουσείο Ορυκτολογίας και Παλαιοντολογίας βρίσκεται στη Λεωφόρο Ηρακλειδών 33 στην Ιαλυσό και είναι επισκέψιμο και τους χειμερινούς μήνες μόνο κατόπιν επικοινωνίας τηλεφωνικά 22410-90201, μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου “info@geomuseum.gr” και μέσω της ιστοσελίδας του www.geomuseum.gr