Ηλίας Καραβόλιας: Οι πιστοί του νέου πυρετού του χρυσού

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο Ηλίας Καραβόλιας

«Νομίζουν πως αυτοί γνωρίζουν το μέλλον, επειδή είναι αυτοί που το κτίζουν»
(Ben Tarnoff, The New York Review of Books και Athens Review of Books).

Η μήτρα του πληροφοριακού κεφαλαίου είναι ταυτόχρονα και η εστία της μεγαλύτερης συσσώρευσης πλούτου που έλαβε χώρα στην ανθρώπινη ιστορία.
Ο σύγχρονος πυρετός του χρυσού στην Καλιφόρνια (Silicon Valley- Palo Alto) δεν έχει σταματημό αφού τα νέα σημαίνοντα ( data, algorithms, platforms, bots, κ.α) βρίσκουν εκεί πρόσφορο έδαφος, με τον μυστικισμό του κεφαλαίου πάντα, ώστε η γενική διάνοια που τα παράγει, να τα μετασχηματίζει σε πλούτο.

Διότι, όπως λέει η Σαξίνιαν, καθηγήτρια του Berkeley, οι τεχνολογικοί κολοσσοί έχουν ιδρυτές και επενδυτές που «αυτό που τους ενώνει είναι μια δέσμευση με στόχο την αναταραχή»

Εκεί λοιπόν ρίζωσε εδώ και τρεις δεκαετίες ο μη βιομηχανικός, ο ψηφιακός τεχνοκαπιταλισμός, που απλώθηκε σε όλη την γη και αυτόπολλαπλασιάζεται στα ταμπλό της Wall Street.

Εκεί «ο ιδρυτής πρέπει να πιστέψει ότι η εταιρεία του θα γίνει η μεγαλύτερη στον κόσμο, το ίδιο και ο επενδυτής»
Η πίστη λοιπόν : αυτή τροφοδοτεί την δυνητική αξία ακόμη και όταν οι εταιρείες ξεκινούν με ζημιές καίγοντας κεφάλαια.

Έτσι ακριβώς ξεκίνησαν (ορισμένες και με κάποιες κρατικές επιδοτήσεις) κολοσσοί όπως Apple, Google, Facebook, Nvidia, Microsoft, Amazon: με την πίστη στο δυνητικό και φυσικά με τα φθηνά χέρια της Ανατολής (στην Κίνα συναρμολογούν iPhones, στην Ινδία εκκαθαρίζουν social media από άσεμνα σχόλια, στην Ταιβάν φτιάχνουν μικροτσίπ).

Το δίκτυο λοιπόν, παραγωγής και καινοτομίας της Silicon Valley είναι δίκτυο δυνητικότητας. Όσοι λίγοι έγιναν billionaires, συνέβη επειδή πίστεψαν ότι θα γίνουν. Οπότε όλοι όσοι επιχειρούν και επενδύουν, κάνουν το ίδιο : πιστεύουν…
Ένα περίπλοκο μίγμα κοινωνικής αλληλεγγύης και ατομικιστικού ανταγωνισμού» όπως λέει η Σαξινιαν τροφοδοτεί αυτή την κουλτούρα του μοναδικού στην ιστορία υπερπλουτισμού.

Αυτοί οι νέοι βιομήχανοι με «την πίστη του χαρτοπαίχτη» δεν είναι παρά μια κοινότητα πλουσίων πιστών.
Η νέα ελίτ του ψηφιακού καπιταλισμού είναι «μια αγέλη τυποποιημένων ανθρώπων». Και όπως λέει ο Tarnoff, και αναδημοσιεύει η Athens Review, η Silicon Valley παράγει «ένα υβρίδιο αιρετικών και ευαγγελιστών, ταραχοποιοί, εχθροί της συμβατικής σοφίας»

Η άρρητη δέσμευση, όλων αυτών που κατέχουν αμύθητο πλούτο από τα συμπεριφορικά μας ψηφιακά αποτυπώματα, είναι η αναταραχή. Είναι μια κοσμοθεωρία δημιουργικής καταστροφής του ανθρώπινου κεφαλαίου, ποντάρουν στην μετάλλαξη του άνθρωποτύπου, στο Ίντερνετ των πραγμάτων, στην χωροχρονική δικτύωση των πάντων.

Διευκολύνουν τις ζωές μας, βοηθούν την ανθρωπότητα να κερδίζει και να ευημερεί, αποτραβώντας μας όμως από τον αληθινό κόσμο και ρίχνοντας μας στην αχανή επικράτεια της σημειωτικής ασυνείδητης παραγωγής, σε έναν καστοριαδικό κόσμο φαντασιακής οικειότητας μεταξύ των μαζών.

Έναν κόσμο που στην πραγματικότητα όμως είναι καφκικός, κάτι σαν ένας αόρατος Λεβιάθαν (όπως λέει ο Κ. Τσουκαλάς) που μπερδεύει εσκεμμένα για το υποκείμενο την επικοινωνία με την ασυνείδητη εργασία και την ακούσια συμμετοχή στην απόσπαση υπεραξίας.

Στην Silicon Valley, άντρο της υπερεπικοινωνιακής καπιταλιστικής πραγματικότητας, μήτρα των διαστημικών κεφαλαιοποιήσεων, το έναυσμα για ότι συνέβη πριν την δεκαετία του ‘90 το έδωσαν «φιλόσοφοι» όπως ο Mark Weiser «που έβλεπε τον προσωπικό υπολογιστή να διαιωνίζει τον καρτεσιανό χωρισμό σώματος και πνεύματος».

Αυτός ο κόσμος στον οποίο γράφουμε και διαβάζουμε, αυτό το αχανές έδαφος γλώσσας και σχέσεων, της απατηλής μερικές φορές υπερδικτύωσης, δεν γεννάει πλούτο έτσι απλά από μόνος του, όπως διαλαλούν οι σύγχρονοι ντελάληδες του θεάματος, οι influencers.

Γεννιέται κατανάλωση και κυρίως εκθεσιακή αξία προϊόντων και υπηρεσιών. Οι χρήστες την πολλαπλασιάζουν και κερδίζουν πολλοί μεσάζοντες και πολλοί παραγωγοί.

Όμως «μαζεύουν» τελικά τον πλούτο αυτοί που κατέχουν σφιχτά πάνω τους τον μεγαλύτερο συντελεστή παραγωγής που είχε ποτε η ανθρώπινη ιστορία και διαφυλάσσουν εκεί στην Καλιφόρνια : την πίστη στην «θρησκεία του καπιταλισμού» όπως έγραφε πριν δεκαετίες ο σπουδαίος Walter Benjamin….