Θάνος Ζέλκας: Σκλάβοι... της συνήθειας

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο Θάνος Ζέλκας

Το σύγχρονο ελληνικό κράτος διανύει αισίως τον τρίτο αιώνα της ζωής του, ύστερα από τέσσερις αιώνες σκλαβιάς στην οθωμανική αυτοκρατορία. Κομβικής σημασίας λεπτομέρεια για την εξέλιξή του, καθώς αυτό το διάστημα ήταν αρκετό για να εμποτιστεί με στοιχεία που φέρει μέχρι σήμερα.

Χαρακτηριστικότερο όλων η έλλειψη αξιοκρατίας στον δημόσιο βίο. Το σύγχρονο ελληνικό κράτος στη μετά Καποδίστρια εποχή του, δεν έψαξε ποτέ για τη στελέχωση των κρίσιμων θέσεων με τους κατάλληλους ανθρώπους. Και ενώ στην αρχή, ίσως να ήταν λογικό να στελεχωθεί με ό,τι διέθετε προκειμένου να προχωρήσει, εντούτοις στη συνέχεια, η τοποθέτηση των «ημετέρων» στις θέσεις ευθύνης έγινε κανόνας.

Προφανώς, κάποιος που αναλαμβάνει τα ηνία μιας χώρας χρειάζεται τους στενούς του συνεργάτες για να διοικήσει. Πρόσωπα εμπιστοσύνης που έχει επιλέξει. Αυτά όμως αποτελούν έναν στενό κύκλο.

Όλο το υπόλοιπο οικοδόμημα θα μπορούσε να περιέχει και άτομα πέραν των ατόμων του κόμματος και των χειροκροτητών.

Μα γιατί στα κόμματα δεν υπάρχουν άξιοι και ικανοί άνθρωποι; Φυσικά και υπάρχουν. Δεν μπορεί όμως να αποτελεί άμεσο κριτήριο καταλληλότητας η κομματική αφοσίωση. Σε ένα σύγχρονο κράτος, οι πάντες οφείλουν να κρίνονται και να συγκρίνονται. Έτσι χτίζονται οι σχέσεις εμπιστοσύνης με τους πολίτες.

Το πρόβλημα στην πραγματικότητα ξεκινάει από την εκλογική διαδικασία. Οι μεγάλοι ψηφοσυλλέκτες θεωρούνται αυτόματα ικανοί ν’ αναλάβουν οποιοδήποτε πόστο τους ανατεθεί. Σκεφθείτε κάτι αντίστοιχο στον αθλητισμό.

Ο προπονητής να έπρεπε να επιλέξει τους παίκτες του ανάλογα με τη λαοφιλία τους στην εξέδρα. Ποιες οι πιθανότητες να δουλέψει σωστά κάτι τέτοιο;

Έτσι λοιπόν, οι μεγάλοι ψηφοσυλλέκτες αναλαμβάνουν τα μεγάλα υπουργεία ή ανάλογες θέσεις σε μικρότερη κλίμακας. Το κακό όμως είναι ότι μαζί τους κουβαλάνε και τους εκλεκτούς τους και αυτοί τους δικούς τους και έτσι δημιουργείται η πυραμίδα της αναξιοκρατίας.

Θα μπορούσε να γίνει καλύτερα; Η απάντηση δεν είναι απόλυτη. Σίγουρα όμως θα μπορούσε να γίνει κάπως διαφορετικά. Με έναν τρόπο που να δημιουργεί ευκαιρίες και σε ανθρώπους εκτός των στενών κομματικών πλαισίων να δείξουν την αξία τους. Όχι φυσικά με κριτές τους κομματάρχες αλλά από την ίδια την κοινωνία.

Ίσως ακούγεται κάπως θεωρητικό όλο αυτό και μάλλον αρκετά ρομαντικό σε μια χώρα που απαιτεί μέσα σε μια μέρα να χτιστεί η Ρώμη. Εξαιτίας αυτής της αρρωστημένης λογικής της όμως, κατέληξε να συμβιβάζεται με κάθε είδους μετριότητα που της σερβίρουν. Και εφόσον αυτοί που της παρουσιάζουν ως ειδικοί δεν τα καταφέρνουν, έχει χάσει κάθε ελπίδα να αλλάξει κάτι.

Η Ελλάδα αυτή τη στιγμή είναι μια χώρα με δυστυχισμένους κατοίκους. Η τελευταία κατάταξή μας στον πίνακα της ευτυχίας μάς φέρνει στην εξηκοστή τέταρτη θέση. Κάποιο ρόλο έχει παίξει όλη αυτή η κατάσταση στον καταμετρητή της ευτυχίας μας.

Με άδειες τις τσέπες και με έλλειψη σε βασικές παροχές... πώς θα μπορούσε άλλωστε να δηλώνει ευτυχισμένη; Στην πραγματικότητα όμως, δεν είναι η δύσκολη οικονομική συγκυρία που μας κάνει μίζερους. Είναι αυτή η διάχυτη αίσθηση στον αέρα, ότι για να προκόψει κάποιος πρέπει να φύγει από εδώ και να ψάξει την τύχη του αλλού.

Σε αυτή τη χώρα κυρίως ευδοκιμούν οι γόνοι, οι υποτακτικοί της εξουσίας και οι αδίστακτοι. Αν δεν ανήκει κάποιος σε μια από αυτές τις κάστες και δεν έχει φίλους στην εξουσία δεν έχει καμία τύχη εντός των συνόρων. Τετρακόσια χρόνια σκλαβιάς ήταν αυτά. Ένα κουσούρι μας το άφησαν.