Φίλιππος Ζάχαρης: Παιδεία, Υγεία και συνθήματα - τσιτάτα χωρίς γνώση και ενδιαφέρον

Φίλιππος Ζάχαρης

Όλες οι σκεπτικές περιπέτειες και ιδεοληψίες έχουν σαν αποτέλεσμα την καταπόνηση της ίδιας της σκέψης που αν μη τι άλλο πρέπει να είναι καθαρή και ξεκούραστη, και να ενεργοποιείται μόνο σαν η ποιότητα αναζητά πιεστικά συνοδοιπόρους.

Αν αναλώνεται κανείς καθημερινά με την κάθε λογής ευτέλεια, αδυνατίζει τη νοητική ισχύ και αν μη τι άλλο προκαλεί έμφραγμα στην αντιληπτική δυνατότητα ανεύρεσης όλων αυτών των δυνατοτήτων που μας κρατάνε ακέραιους σε τούτη τη ζωή.

Διαβάζουμε και ακούμε καθημερινά – και αυτό είναι πολύ κουραστικό για την αντίληψη και τη νόηση - τις ίδιες ανοησίες είτε αυτές αφορούν την πολιτική – που σημαίνει κάτι άλλο – είτε την ανεπαρκή Υγεία και ανύπαρκτη Παιδεία, λες και οι μόνοι που πρέπει να τα θυμίζουν όλα αυτά είναι οι αγγελιοφόροι των ίδιων και απαράλλακτων συνθημάτων για δήθεν δωρεάν Παιδεία και Υγεία.

Όσοι βέβαια πρεσβεύουν αυτές τις απόψεις δεν δείχνουν και τόσο πρόθυμοι είτε τα παιδιά τους να πάνε σε δημόσια σχολεία είτε να σπουδάσουν στα αντίστοιχα Πανεπιστήμια. Τουναντίον στη λογική του «προστατεύω το παιδί μου όσο πρέπει», φωνάζουν μεν υπέρ των Δημοσίων αλλά τα παιδιά τους τα στέλνουν να σπουδάσουν στο εξωτερικό.

Η αντίφαση αυτή κρατά καιρό και δεν αναμένεται να αλλάξει όσο συντηρείται το πελατειακό κομματικό σύστημα παλαιάς κοπής.
Όσο η κατάσταση αυτή δεν αλλάζει, τόσο κάποιοι θα πιέζουν ολοένα και περισσότερο για ιδιωτική Παιδεία και Υγεία. Λογικό ακούγεται.

Οι ανοησίες όμως συνεχίζονται και έχουν ως αποδέκτες τους πολίτες. Φωνασκούν δηλαδή κάποιοι για υποβάθμιση της δημόσιας Εκπαίδευσης και Υγείας, τη στιγμή που έχουν μερτικό και ευθύνη σε αυτήν ακριβώς την υποβάθμιση.

Ποιος δάσκαλος και ποιος καθηγητής, για παράδειγμα – εκτός κάποιων φωτεινών εξαιρέσεων – πήρε από το χέρι του τους μαθητές και τους οδήγησε σε γνωστικά μονοπάτια μακριά από την πεπατημένη τής αποστήθισης και κουραστικής επανάληψης των ίδιων και των ίδιων μαθησιακών πρακτικών;

Ποιος ή ποια εκπαιδευτικός πήγε κόντρα στη συμβατική διδαχή, προτρέποντας τους μαθητές ή φοιτητές να ψάξουν μέσα τους βαθιά και να προσεγγίσουν την ανάγνωση βιβλίων που δεν σχετίζονται απαραίτητα με το ημερολογιακό πρόγραμμα διδαχής του υπουργείου Παιδείας;

Η συνεχής ενημέρωση του εκπαιδευτικού για τις νέες συνήθειες της νεολαίας, την καταγραφή της νέας αργκό και η ενδελεχής παρατήρηση για το τι πραγματικά λείπει από το σκεπτικό οπλοστάσιό της, θα ήταν η καλύτερη πρόταση για όλους αυτούς που αγαπούν το μάθημα που διδάσκουν και μέσα από το οποίο φιλοδοξούν να μεταλαμπαδεύσουν γνώση και εμπειρία.

Είναι όμως δεκαετίες τώρα που οι εκπαιδευτικοί στην Ελλάδα στα δημόσια σχολεία ενδιαφέρονται για οτιδήποτε άλλο πέραν του γνωστικού αντικειμένου τους. Η δε ρήση περί «παραβατικής νεολαίας» είναι συχνή και αν όχι περιρρέουσα.

Ο/η εκπαιδευτικός που θα βγει από τη «γραμμή», σταμπάρεται που λέμε, στιγματίζεται και σχολιάζεται από τους συναδέλφους του, καθώς πολύ απλά «χαλά την πιάτσα», την πεπατημένη. Είπαμε, το μότο είναι «δωρεάν Παιδεία, αύξηση δαπανών και κονδυλίων», ένα σύνθημα που έχει καταντήσει περίπου γραφικό.

Και αυτό διότι, αυτοί που το πρεσβεύουν, δεν ξέρουν να απαντήσουν, αν ρωτηθούν, για το τι θα κάνουν αν τους δοθούν τα κατάλληλα εργαλεία. Δεν νομίζω πως θα γίνει κάτι περισσότερο τότε γιατί πολύ απλά το πρόβλημα είναι στην ίδια τη μάθηση του εκπαιδευτικού, στις ατομικές του ενασχολήσεις και την οικογενειακή του ζωή.

Φυσικά και το ίδιο το κράτος δηλώνει αποθεωτικά την απουσία του από την εκπαιδευτική διαδικασία, δεν νομίζω όμως ότι με μια ριζική αλλαγή στην αύξηση δαπανών, θα άλλαζε κάτι.

Και μάλλον κάποιες φορές υπάρχουν τα εργαλεία αλλά παραμένουν αχρησιμοποίητα, σαν το παιχνίδι της γάτας με το ποντίκι που παίζεται στα δημόσια νοσοκομεία με την προμήθεια ιατρικών μηχανημάτων αλλά την έλλειψη όλων αυτών που θα τα λειτουργήσουν. Διαχρονική σύγκρουση και αυτή.

Για να τα πούμε τα πράγματα με το όνομά τους: το επίσημο κράτος κατηγορεί τους εργαζόμενους για πλημμελή άσκηση του επαγγέλματος – εν προκειμένου τους εκπαιδευτικούς – και αυτοί με την σειρά τους διαμαρτύρονται για την υφιστάμενη τραγική κατάσταση στα σχολεία και τα πανεπιστήμια, όταν το ίδιο το κράτος τους έχει ακινητοποιήσει πνευματικά, η ίδια η κοινωνική δομή που δεν απασφαλίζει τη γνώση ούτε καν την παρέχει.

Το ίδιο αλλά με διαφορετικές παραμέτρους συμβαίνει και στην δημόσια Υγεία, με τους γιατρούς, τα φακελάκια και τη διαφθορά.
Υπάρχει λύση στον ορίζοντα; Προφανώς όχι. Το μόνο σίγουρο είναι ότι θα ακούγονται διαχρονικά οι ίδιες και απαράλλακτες ανοησίες από τα στόματα των εμπλεκομένων, και η ιστορία θα επαναλαμβάνεται σε βάρος των μαθητών και των φοιτητών.

Γιατί καλά τα λένε οι καθηγητές ή οι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι περί έλλειψης κονδυλίων και μέσων. Θα ήταν καλύτερο όμως, αντί να φωνάζουν για την ιδιωτική Υγεία και Παιδεία, να κοπιάσουν δραστικά για την αναβάθμιση του πνευματικού επιπέδου στην ίδια την κοινωνία που αν δεν κάνω λάθος είναι δημιούργημα και της υφιστάμενης δημόσιας Εκπαίδευσης ή Υγείας, πρεσβευτές της οποίας είναι και οι εκπαιδευτικοί και οι πανεπιστημιακοί και οι γιατροί.

Βέβαια, αν θίξουμε τα «καλώς καμωμένα», τον εργασιακό μας τομέα δηλαδή «βγάζουμε δόντια», θεωρώντας ο καθένας ή η καθεμιά ξεχωριστά πως είναι συνεπής στην εργασία του. Για να μπορούμε όμως να μιλάμε απέναντι στο κατεξοχήν αδιάφορο ελληνικό κράτος, θα πρέπει να μπορούμε να παράξουμε ή να επιδείξουμε έργο με τα διαθέσιμα μέσα.

Παιδεία και Υγεία είναι ο καθρέφτης της κοινωνίας. Και δεν είναι πάντα η καλύτερη δικαιολογία για τη γνωστική αδράνεια αλλά και την εργασιακή αδιαφορία, ότι για όλα φταίει αυτό το περίφημο κράτος - ντοβλέτι ή η «κακομαθημένη και παραβατική νεολαία».
Γιατί πολύ απλά κάποιος διαιωνίζει το κράτος και τις εκάστοτε πρωτόγονες νομοθετικές ρυθμίσεις. Ο ίδιος ο λαός με τις πολιτικές επιλογές του που συντηρεί τις εκάστοτε παθογένειες. Το απρόσωπο κράτος είναι οι αδιάφοροι πολίτες για τη μάθηση και την επιστήμη.