Αγαπητός Ξάνθης: Ένα βιβλίο, γροθιά στο στομάχι για «την κλοπή του μέλλοντος» από την ακτιβίστρια Greta Thunberg

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο
Αγαπητός Ξάνθης
Αρχιτέκτων*

Η Greta Thunberg, Σουηδή ακτιβίστρια, η οποία θεωρείται ένα από τα σύμβολα της ανάδειξης της κλιματικής απειλής με τον αρχικό αγώνα της με την απεργία από τις σχολικές υποχρεώσεις ονοματιζόμενος και ως «Παρασκευές για το μέλλον» (Friday, for Future) έδειξε σ’ όλη την υφήλιο τη δύναμη του άνθρωπου για την επίτευξη των αξιών της συνύπαρξης και της αλληλεγγύης.

Ήταν Αύγουστος του 2018 όταν το δεκαπεντάχρονο κορίτσι που έπασχε από το σύνδρομο ασπεργκερ «ανακάτεψε» τον κόσμο με τη δράση της, με τα πιστεύω, καταθέτοντας ένα όνειρο για έναν καλύτερο κόσμο χωρίς ορυκτά καύσιμα.

«Χωρίς την κλοπή του μέλλοντος από τα παιδιά» (σσ.69,104).
Το βιβλίο που παρουσιάζεται είναι γεμάτο από αλήθειες σ’ένα παραγωγικό υφιστάμενο μοντέλο που στηρίζεται στα ορυκτά καύσιμα και το πετρέλαιο με οδυνηρές συνέπειες της αύξησης της θερμοκρασίας πλέον του 1,5οC που θέτει ως όριο η Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα (2015) θέτοντας έτσι σε κίνδυνο τον πλανήτη μας.

Κινδυνεύει το ίδιο το μέλλον μας (σ.87) σημειώνει η Greta Thunberg, σε μια από τις δημόσιες παρεμβάσεις της στην ανάδειξη της κλιματικής κρίσης ως ένα περίπλοκο θέμα που χρήζει ιδιαίτερης προσοχής με τη δράση των πάντων για την αναχαίτισή του. Ο φραγμός των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου είναι απαιτητός, διαφορετικά θα κάψουμε το σπίτι μας. Και όταν καίγεται το σπίτι μας, τρέχουμε να βγούμε όλοι έξω και να καλέσουμε και τους πυροσβέστες (σ.98). Έτσι, πρέπει να πράξουμε κι εμείς σύντομα και δραστικά.

Οφείλουμε να ακούμε τους ειδικούς και τους επιστήμονες με τα αποτελέσματα των μετρήσεων που βαίνουν συνεχώς χειρότερα για τον πλανήτη μας για να μπορούμε να λαμβάνουμε αποτελεσματικά και συμπεριληπτικά μέτρα.

«Ζούμε στη Σουηδία», αναφέρει η Greta, «λες και έχουμε πόρους 4,2 των πλανήτων» (σσ.19,38). «Το ανθρακικό μας αποτύπωμα είναι ανάμεσα στα δέκα χειρότερα στον κόσμο». Για να συμπληρώσει ενδεικτικά για τον καταναλωτικό μας ενεργειακό συνολικό κόσμο, ότι χρησιμοποιούμε 10 εκ. βαρέλια πετρέλαιο κάθε μέρα (σσ.27, 35, 49,64,75) οδηγώντας τον κόσμο σε ουσιαστικό «μαρασμό». Μάλιστα υπογραμμίζεται συμπληρωματικά και σχεδόν περνάει απαρατήρητο, ότι γύρω στα 200 βιολογικά είδη εξαφανίζονται ζώντας έτσι τον έκτο μαζικό αφανισμό της γήινης ιστορίας (σσ. 45,56,67).

Η απαίτηση για κλιματική δικαιοσύνη οφείλει να συγκινήσει, να ταράξει, να ξυπνήσει τους «μεγάλους», οι οποίοι κοροϊδεύουν, φοβερίζουν, κλέβουν το μέλλον από τα παιδιά, βάζοντας σε αυτά τιμωρίες, πρόστιμα και κακούς βαθμούς (!). Σε κάθε απόφαση, γράφει η Greta Thunberg, που παίρνουν οι κυβερνώντες, θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους τις επιπτώσεις στις μελλοντικές συνθήκες ζωής όλων των βιολογικών ειδών, στα οικοσυστήματα και σε εμάς (σ.105).

Το βιβλίο δείχνει το πάθος και τον πόθο της Greta Thunberg, που παρά τις συκοφαντίες στο πρόσωπό της συνεχίζει τον αγώνα με τη συνδρομή ειδημόνων, ώστε να μη διαδίδονται λάθος πληροφορίες ή πράγματα που μπορεί να παρερμηνευτούν (σ.95). Ουσιαστικά, προβάλλεται η ίδια «ως μια αγγελιαφόρος» (σ.99) γνωρίζοντας ότι δεν είναι μια φυσιολογική ή κανονική προσωπικότητα η οποία τότε θα εντασσόταν εύκολα σε κάποια οργάνωση ή θα ξεκινούσε μια στερεότυπη δίκη της.

Η ομιλία τής Greta Thunberg στη Διάσκεψη Μερών του ΟΗΕ, τον Δεκέμβριο του 2018, έμεινε ιστορική, επισημαίνοντας το κακό χάλι της στρεβλής ανάπτυξης με την υπόδειξη στους τότε ηγέτες για το ανέβασμα ενός χειρόφρενου στην τρελή κούρσα της μεγέθυνσης (σ.67). Το 2078, η ομιλήτρια αναφέρει ότι θα είναι 75 χρονών και εάν έχει παιδιά, μπορεί αυτά να ρωτήσουν για την απραξία και να καταθέσουν το δικό τους «γιατί» για την αδράνεια μας σχετικά με τη σωτηρία του σημερινού πλανήτη (σ.68).

Η «κλοπή του μέλλοντος» είναι φανερή και υπάρχει ανάγκη ενασχόλησης από τους «μεγάλους» σήμερα, διαφορετικά δεν υπάρχει ελπίδα. Η αλλαγή του συστήματος είναι επιβεβλημένη και διατυπώνεται η ροή της αλλαγής, ο ποταμός της αλλαγής είναι προ των πυλών. Γιατί η δύναμη της αλλαγής ανήκει στον λαό (σ.70).

Το όλο βιβλίο με τις παρουσίες των ομιλιών της Greta Thunberg σε μετάφραση Αργυρώ Πιπίνη (2019) και εκδόσεις Παπαδόπουλος, ηλεκτρίζει, φωνάζει, διαλαλεί την απαίτηση για αλλαγή των κανόνων μέσα από ειρηνικές διαμαρτυρίες, μέσα από επαναστάσεις (σσ.49,65,76), μέσα από απεργίες, γιατί ο εφησυχασμός και η σιωπή είναι το χειρότερο από όλα (σ.31).

Το μέλλον των επερχόμενων γενεών αφορά όλους μας, με το σύνθημα ότι κάθε άνθρωπος μετράει όπως μετράει και κάθε εκπομπή αερίων, κάθε χιλιόγραμμο (σ.32).
«Διλήμματα μεταξύ άσπρου και μαύρου δεν υπάρχουν. Είτε θα υπάρξει η επιλογή της συνέχισης του πολιτισμού είτε θα εξαφανιστούμε. Πιο μαύρο ή άσπρο δεν γίνεται» (σ.81). Δεν υπάρχουν γκρίζες ζώνες, όταν πρόκειται για επιβίωση. Τώρα όλοι έχουν μια επιλογή. Την πυροδότηση αλλαγών που θα θωρακίσουν τις συνθήκες διαβίωσης για τις μελλοντικές γενιές (σ.82). Τα χρήματα και η ανάπτυξη δεν μπορεί να είναι το μοναδικό μέλημα των ηγετών. Ο προϋπολογισμός του άνθρακα μικραίνει συνεχώς και αυτό οφείλει να αλλάξει άμεσα (σ.83) με την «έκρηξη» ενός γενικού πανικού, ενός συνολικού φόβου μήπως και αναληφθεί δράση στην υπάρχουσα κρίση, σαν να καιγόταν η βίλα των «μεγάλων», η οποία γιατί όχι... ήδη καίγεται (σ.86), αναφέρει σημειολογικά η Greta Thunberg.

«Μαζί μπορούμε ν’ αλλάξουμε τον κόσμο», λέει στη Βιέννη το 2019 η Greta Thunberg, ακολουθώντας με την πιστότητα των λόγων της τα «ραντεβού της Παρασκευής» μέχρι να συμμορφωθούν όλες ανεξαιρέτως οι χώρες με τη Συμφωνία του Παρισιού. Και ζητείται έτσι από τους ενήλικες να ενώσουν τις δυνάμεις τους με τα παιδιά, τη νεολαία, το «οξυγόνο του κόσμου» σε μια κατεύθυνση σωτηρίας του πλανήτη Γη. Όλοι είναι χρειαζούμενοι (σ.108), λέει το κορίτσι.

Και στο καίριο ερώτημα της Σουηδής ακτιβίστριας, εάν είναι μαζί «οι μεγάλοι» με τα παιδιά, η απάντηση έρχεται από την ίδια... «ας προσχωρήσουμε λοιπόν μαζί».

Θα κλείσω την προσέγγισή μου στο ΒΙΒΛΙΟ-ΣΤΑΘΜΟ με μία αισιόδοξη αποστροφή του βιβλίου:
«Ο Homo sapiens δεν απέτυχε τελείως. Ναι, οδεύουμε προς την ολοκληρωτική αποτυχία, αλλά υπάρχει ακόμα χρόνος να αντιστρέψουμε τα πάντα. Έχουμε χρόνο για να διορθώσουμε την κατάσταση. Κρατάμε ακόμα τα

πάντα στα χέρια μας».
Με αυτό το μήνυμα, αυτές τις Αγίες ήμερες, που ο Χριστός σταυρώθηκε για τη σωτηρία μας, μπορούμε να υποσχεθούμε στον εαυτό μας ότι δεν θα Τον «ξανασταυρώσουμε» με τα άμετρα καμώματά μας και τον εξουσιαστικό εγωισμό μας.
Φτάνει πια!
Καλή Ανάσταση.
* Ο αρθρογράφος είναι αρχιτέκτονας, μεταδιδακτορικός υπότροφος του Πανεπιστημίου Αιγαίου, διδάσκων στο Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου και του μεταπτυχιακού προγράμματος «Περιβαλλοντική Εκπαίδευση».