Κώστας Σπανός: «Οι επιχειρήσεις αναπτύσσονται όταν είναι υγιείς και κερδοφόρες και όχι όταν αποτελούν δημοσιονομικά υποζύγια»

Βαρβάρα Μπογδάνου

Μία αποτύπωση των όσων χαρακτηρίζουν την τοπική αγορά, πραγματοποιεί ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Ρόδου, Κωνσταντίνος Σπανός, μέσα από τη συνέντευξη που παραχωρεί σήμερα στη «Ροδιακή».

Απαντά σε ερωτήματα όπως: πώς λειτουργεί η αγορά του νησιού, τι προβλήματα έχει, πώς μπορεί να γίνει καλύτερη και ποια είναι η συμβολή της στην τοπική οικονομία μετά τα μνημόνια και την οικονομική κρίση που γνώρισε η χώρα, αλλά και πώς μπορεί ν’ ανταπεξέλθει στον ανταγωνισμό, ειδικά στο σημερινό παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον.

Μέσα από τη δική του έμπειρη ματιά, και από όσα εκείνος αναδεικνύει, μπορούμε να μάθουμε πολλά για την τοπική επιχειρηματικότητα και το εμπόριο, τομείς που αποτελούν παράδοση για τον τόπο μας, καθώς, όπως δείχνουν τα στοιχεία ο αριθμός των νέων επιχειρήσεων στην περιοχή μας, αυξάνεται κάθε χρόνο, οπότε, έμπρακτα υπάρχει τοπικό ενδιαφέρον για την ίδρυση επιχειρήσεων, ακόμα και υπό δύσκολες συνθήκες.

Κε Σπανέ, ας αρχίσουμε από την κίνηση στην αγορά, σε συνδυασμό με τις αφίξεις των τουριστών στο νησί. Αύξηση του Τουρισμού, παράπονα για τα κέρδη… Τι συμβαίνει κατά την άποψή σας;
Πριν από μερικές μέρες, ολοκληρώθηκε και τυπικά πλέον, η τουριστική σεζόν και η συνολική εικόνα για το αποτύπωμά της στην αγορά είναι πλέον πιο ξεκάθαρη και κατασταλαγμένη.

Ως γενικό συμπέρασμα, θα μπορούσαμε να τη χαρακτηρίσουμε ως ιδιαίτερη, με νέα δεδομένα και προκλήσεις.

Η αγορά ακολούθησε την τάση που είχε αρχίσει να διαμορφώνεται και είχαμε παρατηρήσει από τον Μάιο και μετά. Δηλαδή, ενώ οι αριθμοί των αφίξεων παρουσίαζαν σημαντική αυξητική τάση, σε πολύ μεγάλο μέρος της αγοράς παρουσιαζόταν στατικότητα και υποαπόδοση.

Ειδικότερα, η κατάσταση στην αγορά, όπως αυτή διαμορφώθηκε, δείχνει κίνηση σε τρεις κατευθύνσεις.

Η πρώτη, που περιλαμβάνει και τη μεγάλη πλειοψηφία, βίωσε στασιμότητα στην αγοραστική κίνηση, καθήλωση των τζίρων στα περσινά επίπεδα και μικρότερο, σε τεμάχια, όγκο πωλήσεων, παρά την αύξηση της κυκλοφορίας των επισκεπτών.

Η δεύτερη ήταν επιχειρήσεις με μείωση τζίρου, λόγω ειδικών συνθηκών, π.χ. τοποθεσίας, προϊόντος, επιχειρηματικών επιλογών κ.λπ..

Και η τρίτη ήταν επιχειρήσεις με αύξηση τζίρου, που ως κοινό χαρακτηριστικό είχαν το διαφοροποιημένο εξειδικευμένο προϊόν, που προσέλκυε το ενδιαφέρον των καταναλωτών.

Οι λόγοι για την εικόνα της μεγάλης πλειοψηφίας λίγο πολύ γνωστοί.

Οι χώρες απ’ όπου αντλούμε τους κύριους όγκους των επισκεπτών μας, έχουν πληγεί κι αυτές από τις αυξήσεις και τον πληθωρισμό, με αντίστοιχο αντίκτυπο στα διαθέσιμα εισοδήματα των πολιτών.

Υπάρχει όμως ζήτηση για διακοπές και γι’ αυτό, βλέπουμε τα ρεκόρ στα νούμερα των αφίξεων. Και όχι, δεν αποτελεί παράδοξο η οικονομική πίεση και η ζήτηση για διακοπές, καθώς αποτελεί αντίδραση και εκτόνωση σε ένα αρκετά δύσκολο και πιεστικό περιβάλλον. Παρά τη ζήτηση, οι αυξήσεις στο τουριστικό πακέτο, καθώς και η επιβολή νέων τελών και φόρων, όπως το τέλος ανθεκτικότητας, στέρησαν πόρους από την αγορά.

Ειδικά για το τέλος αυτό, εκτιμάται, ότι στέρησε περίπου 80 εκατομμύρια από την αγορά, χωρίς καμία ανταποδοτικότητα για τον τόπο, πράγμα που θεωρούμε ως επιεικώς απαράδεκτο και ζητούμε την επιστροφή, αν όχι ολόκληρου, του ποσού, μέρους αυτού ως ανταποδοτικά έργα και επενδύσεις σε δημόσιες επενδύσεις, σε υποδομές που τόσο έχει ανάγκη ο τόπος.

Αυτό, σε συνδυασμό με τη μείωση του μέσου χρόνου παραμονής των επισκεπτών μας αλλά και τη μείωση τής κατά κεφαλήν δαπάνης, δικαιολογεί εν μέρει την εικόνα της αγοράς σε εισπρακτικό επίπεδο.

Δεν είμαστε οι μόνοι που παρατηρούμε τέτοια φαινόμενα. Υπάρχουν δηλώσεις και από άλλους φορείς και κλάδους της οικονομίας, που μιλούν για μείωση τής κατά κεφαλήν δαπάνης, μείωση του χρόνου παραμονής και «φρένο» στα χρήματα που ξοδεύουν, με μία πρώτη επαλήθευση να έρχεται από την ΤτΕ, όπου αποτυπώνει τη μείωση τής κατά κεφαλήν δαπάνης.

Θα πρέπει να τονίσουμε, ότι στη φετινή σεζόν, «ανάσα» στην αγορά έχουν προσφέρει οι επισκέπτες από την Τουρκία, με υψηλό καταναλωτικό προφίλ, που χάρη στην 7ήμερη visa, επισκέπτονται κατά εκατοντάδες χιλιάδες τα νησιά. Αν δεν υπήρχε αυτή η «τονωτική ένεση», σήμερα, θα συζητούσαμε για μια εντελώς διαφορετική εικόνα.

Ελπίζουμε, το μέτρο να διατηρηθεί και να εφαρμοστεί και τις επόμενες χρονιές.
Επίσης, θα πρέπει να ξεκαθαρίσω, ότι αναφέρομαι μόνο στο εμπόριο και όχι στον τομέα της διαμονής και της εστίασης, όπου εκεί τα δεδομένα είναι διαφορετικά.

Επανήλθε η αγορά στους κανονικούς της ρυθμούς μετά τα μνημόνια και τον κορωνοϊό; Οι απαντήσεις σε αυτό το ερώτημα μάλλον διίστανται. Εσείς τι πιστεύετε;
Η αγορά έχει σχεδόν επανέλθει, σε επίπεδο τζίρων, στους κανονικούς της ρυθμούς και φαίνεται από τα επίσημα στοιχεία των τζίρων που ανακοινώνει η ΕΛΣΤΑΤ.

Σε επίπεδο όγκου πωλήσεων, υπάρχει ακόμη υστέρηση, που αναπληρώνεται με πιο αργούς ρυθμούς. Εκτός από τη βελτίωση των δεικτών της εσωτερικής κατανάλωσης, σημαντικό ρόλο και συμβολή σε αυτή την επιστροφή, έχει και η αλματώδης αύξηση των τουριστικών ροών.

Η επιστροφή, όμως, δεν είναι ακριβώς στην κανονικότητα αλλά σε μια νέα πραγματικότητα.

Ταυτόχρονα με την επιστροφή, συντελείται και ένας μεγάλος μετασχηματισμός της αγοράς σε πολλαπλά επίπεδα.

Μεταβολές που αφορούν το μέγεθος των επιχειρήσεων, καθώς βλέπουμε μεγαλύτερα σχήματα, franchise και πολυεθνικές να κυριαρχούν ή να είναι οι ατμομηχανές της αγοράς.

Μεταβολές σε επίπεδό ψηφιακού μετασχηματισμού, με τις διαδικτυακές πλατφόρμες να αποτελούν τον μεγαλύτερο ανταγωνιστή των φυσικών καταστημάτων και το 30% των πωλήσεων και συνολικού τζίρου να προέρχονται από αυτές.
Υπάρχουν πάρα πολλές επιχειρήσεις που εφαρμόζουν υβριδικό μοντέλο φυσικών και διαδικτυακών πωλήσεων.

Ακόμη και μεταβολές στις χρήσεις των καταστημάτων υπάρχουν, με την παρουσία πλέον, πληθώρας καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος, σε μέρη που πριν υπήρχαν αμιγώς εμπορικές χρήσεις, πράγμα που επηρεάζει το όλο επιχειρηματικό οικοσύστημα.

Συμπερασματικά, θα μπορούσαμε να πούμε, ότι οι γνώμες για το αν η αγορά έχει επανέλθει δεν διίστανται αλλά έχει να κάνει περισσότερο με την οπτική και την πλευρά αυτής της επαναφοράς που βρίσκεται ο καθένας από τους παρατηρητές.

Τα κυβερνητικά μέτρα που ανακοινώνονται κατά καιρούς, βοηθούν την επιχειρηματικότητα; Καλύπτουν τις ανάγκες της;
Ανοίξατε ένα πάρα πολύ μεγάλο και περίπλοκο θέμα με αυτή σας την ερώτηση. Θα προσπαθήσω να είμαι όσο πιο συνοπτικός και περιεκτικός γίνεται.

Βήματα γίνονται, προς τη σωστή κατεύθυνση ναι. Όχι όλα, αλλά είναι πολύ μικρά και μερικές φορές άτολμα.

Οι μικρομεσαίες εμπορικές επιχειρήσεις, την τελευταία 20ετία, έχουν περάσει πολλά. Κρίσεις, μνημόνια, πανδημίες, πληθωρισμό, δανειακές υποχρεώσεις, αναδιαρθρώσεις αγοράς, μετασχηματισμούς κ.λπ., που έχουν αφήσει πολλές πληγές στον κλάδο και οι οποίες κάποια στιγμή, στο εγγύς μέλλον, θα πρέπει, με τα κατάλληλα μέτρα και πολιτικές, να επουλωθούν.

Τα κυριότερα θέματα που αντιμετωπίζει μία επιχείρηση σήμερα είναι η πρόσβαση σε χρηματοδότηση, η ρύθμιση χρεών παρελθόντων ετών, το μη μισθολογικό κόστος, αλλά και οι διάφορες υποχρεωτικότητες και πάροχοι, που αυξάνουν έμμεσα το λειτουργικό κόστος των επιχειρήσεων.

Τα θέματα αυτά, είναι εμφανή στην αγορά μας, ακόμη και έξω από τα καταστήματα, εάν κάποιος κοιτάξει και παρατηρήσει προσεκτικά.

Το εμπόριο ειδικά, είναι αρκετά χρόνια εκτός αναπτυξιακών πακέτων αλλά και εκτός τραπεζικής χρηματοδότησης, πράγμα που δυσκολεύει το μικρό και μεσαίο επιχειρείν.
Υπάρχει μία γενικότερη μεταστροφή των πολιτικών προς μεγαλύτερα επιχειρηματικά σχήματα, που όμως δεν συνάδουν με τη φύση και τη σύνθεση τού επιχειρηματικού μας οικοσυστήματος.

Ο προσανατολισμός αυτός αφαιρεί από τη μικρή και πολύ μικρή επιχειρηματικότητα, την ιδιότητα της θερμοκοιτίδας ανάπτυξης των μελλοντικών επιχειρήσεων, γιατί όχι και τη μετεξέλιξή τους σε μεγάλα σχήματα ή μέρους αυτών και τις τοποθετεί στη θέση του ουραγού- υποζυγίου, που δυσκολεύει πολύ περισσότερο την εύρεση λύσεων.

Το παράδοξο είναι ότι, το πολύ μικρό, μικρό και μεσαίο εμπόριο, αποτελεί τον δεύτερο μεγαλύτερο εργοδότη πανελλαδικά και αν δεν κάνω λάθος, και στον τόπο μας και παρόλα αυτά, τα αιτήματα, μετά από πολύ μεγάλη προσπάθεια, βρίσκουν «ευήκοα ώτα» και προωθούνται στα κέντρα λήψης αποφάσεων.

Παράδειγμα το αίτημά μας για την αναγνώριση και ένταξη με ΚΑΔ των εποχικών επιχειρήσεων που είναι σε εκκρεμότητα, το οποίο θα έλυνε πάρα πολλά προβλήματα και θέματα που έχουν οι εποχικές επιχειρήσεις, σε σχέση με τη φορολογική και ασφαλιστική τους αντιμετώπιση.

Οι επιχειρήσεις αναπτύσσονται όταν είναι υγιείς και κερδοφόρες και όχι όταν αποτελούν δημοσιονομικά υποζύγια και γι’ αυτό, πολλές φορές, το ζητούμενο δεν είναι κάποια επιδότηση αλλά η μη περεταίρω επιβάρυνση, η ελάφρυνση-άρση βαρών, η θέσπιση ευνοϊκών φορολογικών κινήτρων, ώστε να έχουν χώρο και πόρους να αναπτυχθούν.

Και μιας και είπα φορολογικά κίνητρα.

Φυσικά, δεν ξεχνάμε την υπόσχεση για την επαναφορά της έκπτωσης επί των βασικών συντελεστών ΦΠΑ, γνωστούς και ως μειωμένους συντελεστές, που μαζί με το Μεταφορικό Ισοδύναμο αποτελούν το δικό μας πλέγμα άμυνας αντιμετώπισης του αυξημένου κόστους της νησιωτικότητας. Η συγκεκριμένη διεκδίκηση αποτελεί αυτοτελή και ανεξάρτητη παροχή από οτιδήποτε άλλο και συνεχίζουμε να τους διεκδικούμε μέχρι τελικής δικαίωσης.

Στους άλλους τομείς, υπάρχουν πάρα πολλά πράγματα που μπορούν να γίνουν, αρκεί να ακουστούν οι προτάσεις τού επιχειρηματικού κόσμου, που στο κάτω-κάτω είναι και οι πιο ειδικοί για να γνωρίζουν τι χρειάζεται η επιχειρηματικότητα για ν’ ανθίσει.

Αρκετές φορές, έχετε επισημάνει τα «κακώς κείμενα» στην τοπική αγορά και στην πόλη, ειδικά στο κέντρο, και έχετε μεταφέρει τα παράπονα τού εμπορικού κόσμου για το παραεμπόριο, επισημαίνοντας και το ότι το κέντρο δεν είναι φιλικό για να κάνει κάποιος τις αγορές του. Πιστεύετε, ότι μπορούν ν’ αλλάξουν τα πράγματα; Και πώς;
Όντως, πολλές φορές, στις αναρτήσεις μου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αλλά και στον τοπικό Τύπο, έχω αναφερθεί στα «κακώς κείμενα» του εμπορικού κέντρου της πόλης. Δεν νομίζω όμως, ότι αποτελεί μυστικό πως το κέντρο έχει περιέλθει σε μία κατάσταση, όπου κανείς δεν είναι ευχαριστημένος.

Είναι μια περιοχή που, ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες, βρίσκεται σε μόνιμη κατάσταση υπερκορεσμού, έχει ξεπεράσει προ πολλού τη φέρουσα ικανότητά του και κάθε προσπάθεια επίσκεψής του μπορεί να εξελιχθεί σε μία μικρή περιπέτεια. Έχει σωρευμένες δυσλειτουργίες, πάρκινγκ, κυκλοφοριακό, πεζόδρομοι, δρόμοι, πεζοδρόμια, απορρίμματα κ.λπ., που λίγο πολύ είναι σε όλους γνωστά.

Η πρόσβαση γίνεται αναγκαστικά με Ι.Χ., καθώς το δίκτυο μέσων μαζικής μεταφοράς είναι σχεδόν ανύπαρκτο, αλλά και για να λέμε και αλήθειες, δεν είμαστε συνηθισμένοι να μην χρησιμοποιούμε το Ι.Χ. μας ή να παρκάρουμε μακριά από την εργασία μας. Το αποπνικτικό συναίσθημα που δημιουργεί κυκλοφοριακή συμφόρηση, σε συνδυασμό με τα ενοικιαζόμενα αυτοκίνητα που προστίθενται τους καλοκαιρινούς μήνες, τα βαρέα οχήματα, τα παράνομα παρκαρισμένα, τις λίγες για τον αριθμό των οχημάτων θέσεις στάθμευσης, την κατάληψη των θεσμοθετημένων θέσεων φορτοεκφόρτωσης από Ι.Χ., τις καταλήψεις θέσεων στάθμευσης από ταμπέλες και γλάστρες, τις ακατάστατες ώρες διανομών εμπορευμάτων και τροφοδοσίας των καταστημάτων, την κατάσταση των δρόμων, την υπερβολική ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων στους πεζοδρόμους, τα φαινόμενα άγρας πελατών, και επαιτείας, και άλλα δεινά, δεν συντελούν στο να είναι η εμπειρία αγοράς στο κέντρο η καλύτερη δυνατή. Αυτά πρέπει να διορθωθούν, να μπει μια τάξη σε όλο αυτό.

Για αρχή, θα πρέπει να εφαρμοστεί ο κανονισμός λειτουργίας της πόλης, να μπουν κανόνες σε διανομές, τροφοδοσίες, να μαζευτούν οι παρανομίες, να υπάρχει επιτήρηση στη στάθμευση, στις καταλήψεις χώρων.

Η επαναφορά του μέτρου της απαγόρευσης στάθμευσης στο κέντρο πριν τις 10 το πρωί, θα μπορούσε να προσφέρει ανακούφιση στο οξύ θέμα της στάθμευσης, ίσως ακόμη και το κλείσιμο του κέντρου θα μπορούσε, να συζητηθεί ή να εφαρμοστεί, με πρόσβαση σε αυτό μόνο των μόνιμων κατοίκων και των υπολοίπων, είτε πεζών είτε μέσω ενός συγκοινωνιακού δικτύου, αποτελούμενο από mini bus και από περιφερειακά πάρκινγκ.

Οι προκλήσεις μπορεί να μοιάζουν δυσεπίλυτες, όμως οι λύσεις οποίες απαιτούνται, δεν είναι απαραίτητα καινοτόμες, όμως, σίγουρα θα πρέπει να είναι τολμηρές.

Όπου δημιουργήθηκαν ανοιχτοί χώροι, ελεύθεροι κυκλοφορίας, τα στοιχεία αποδεικνύουν, ότι και η επισκεψιμότητα αλλά και η εμπορική κίνηση αυξήθηκαν κατακόρυφα, η ποιότητα ζωής των κατοίκων βελτιώθηκε και η επίσκεψη στους χώρους αυτούς αποτέλεσε θετική εμπειρία, αυξάνοντας την ικανοποίηση των πολιτών.

Σε αυτή τη βάση, ο Εμπορικός Σύλλογος Ρόδου, πάντα ήταν και παραμένει πρόθυμος, να συνεργαστεί, να παραθέσει τις προτάσεις του, να συμβάλει θετικά, σε όλα αυτά που πρέπει να γίνουν για τη βελτίωση της ζωής και εμπειρίας κατοίκων και επισκεπτών.

Κατά πόσο συμφωνείτε σε αυτό που υποστηρίζουν κάποιοι, ότι δεν υπάρχει ενδιαφέρον από τους νέους, είτε να συνεχίσουν τις οικογενειακές επιχειρήσεις είτε να δημιουργήσουν δικές τους; Μπορεί να πει κανείς, ότι χάνεται η τοπική επιχειρηματικότητα;
Να ξεκινήσω λέγοντας, ότι δεν είναι υποχρεωτικό όποιος προέρχεται από οικογένεια με επιχειρηματική δραστηριότητα να ακολουθήσει αυτό τον δρόμο ή να ενταχθεί στην οικογενειακή επιχείρηση. Ο καθένας από εμάς κάνει τις επιλογές του, κυνηγά τα όνειρά του και προσπαθεί να δραστηριοποιηθεί στον τομέα που αυτός πιστεύει ότι θα τα καταφέρει καλύτερα.

Όσο και αν ακούγεται παράξενο σε κάποιους το γεγονός της μη ένταξης στην οικογενειακή επιχείρηση, στη «στρωμένη δουλειά» όπως λένε, το ότι οι νέοι έχουν και άλλες επαγγελματικές επιλογές και άλλα όνειρα είναι εξαιρετικά θετικό και για τους ίδιους αλλά και για τις επιχειρήσεις.

Για τους ίδιους, διότι δεν θα εγκλωβιστούν σε μία δραστηριότητα που ίσως και να μην τους εμπνέει ή τους εκφράζει, ενώ για τις επιχειρήσεις, το θετικό είναι ότι αποκτούν στελέχη από επιλογή με πάθος, όρεξη για δουλειά και μεράκι για το επιχειρείν.

Η λέξη «μεράκι» μεταφράζεται σε γερά νεύρα και στομάχι, καθώς το επιχειρείν δεν είναι και πολύ εύκολο, χρειάζεται υπομονή, επιμονή, έχει επιτυχίες και αποτυχίες, χαρές και απογοητεύσεις, ανταμοιβή αλλά και τίμημα.

Αδιαμφισβήτητο, από τα επίσημα στοιχεία του Επιμελητηρίου, είναι το γεγονός ότι ο αριθμός των νέων επιχειρήσεων στην περιοχή μας, αυξάνεται κάθε χρόνο, οπότε υπάρχει τοπικό ενδιαφέρον για την ίδρυση επιχειρήσεων.

Με την πάροδο του χρόνου, αρκετές από τις τοπικές επιχειρήσεις, είτε έχουν μετασχηματιστεί, είτε έχουν επιλέξει την ένταξή τους σε κάποιο επιχειρηματικό σχήμα, είτε συγχωνεύτηκαν, είτε επέλεξαν την αλλαγή αντικειμένου λόγω συνθηκών ή ευκαιριών.

Θα πρέπει επίσης να λάβουμε υπόψη μας τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει μία οικογενειακή επιχείρηση σε θέματα επέκτασης, χωρητικότητας στελεχών αλλά και σε θέματα διαδοχής που καθορίζουν και την πορεία της στον χρόνο.

Όλα αυτά επηρεάζουν τη θέση και την πορεία τους διαχρονικά, την εικόνα που έχουμε για τις αυτές και την προβολή τους σε σχέση με μεγαλύτερα επιχειρηματικά σύνολα, όπως π.χ. οι πολυεθνικές, που αποτελούν κι αυτές ένα μεγάλο μέρος της αγοράς με εκτεταμένο μάρκετινγκ που ενισχύει την προβολή τους.

Το ενδιαφέρον όμως, είναι υπαρκτό, είναι ουσιαστικό, με όποια μορφή και αν έχουν αποφασίσει αυτό να εκφραστεί και να λειτουργήσει μέσα στην αγορά και πολλές φορές, πολύ πιο καινοτόμο και ισχυρό απ’ ό,τι νομίζουμε.

Παρατηρείται το φαινόμενο, πολλά τοπικά καταστήματα να κλείνουν και τη θέση τους να παίρνουν είτε οι αλυσίδες είτε τα ταχυφαγεία, που στην ουσία, αλλοιώνουν τη φυσιογνωμία της τοπικής αγοράς. Εσείς, τι λέτε;
Η αγορά είναι ένας ζωντανός οργανισμός. Μία υγιής αγορά βρίσκεται σε διαρκή κίνηση, αλλαγή, προσαρμογή για να μπορεί να παραμένει υγιής και ν’ ανταπεξέλθει στον ανταγωνισμό, ειδικά στο σημερινό παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον.

Μετρά τις συνθήκες, τη ζήτηση, τις ανάγκες των καταναλωτών και προσαρμόζεται ανάλογα στα ζητούμενα. Το ίδιο παρατηρείται και με τη δική μας αγορά. Κάποτε, ήταν η εποχή της γούνας, του χρυσού, των κεραμικών, των υφασμάτων και τόσων άλλων καταστημάτων που ήταν σε πληθώρα αλλά πλέον, ο αριθμός τους έχει ελαχιστοποιηθεί. Τώρα, ζούμε στην εποχή του καφέ και του ταχυφαγείου!

Είναι το αποτέλεσμα της ανάγκης γι’ αυτές τις μικρές γρήγορες απολαύσεις αλλά και της ταχύτητας, της υπεραπασχόλησης της εποχής μας και λίγο, ας μου επιτραπεί η έκφραση, της «τεμπελιάς» μας, που λόγω κούρασης μάς ωθεί να παραγγείλουμε αντί να το μαγειρέψουμε, μιας που τα πάντα πλέον βρίσκονται τόσο κοντά όσο η παλάμη του χεριού που έχουμε το κινητό.

Έχει και άλλα ταχεία στην αγορά, όπως το fast fashion των πολυεθνικών. Και αυτές, ταχεία κατανάλωση προσφέρουν, απλά στον τομέα της ένδυσης, υπόδησης, ομορφιάς κ.λπ..

Η αγορά, σε κάθε εποχή, έχει αυτό που ζητούν οι καταναλωτές, οπότε, επί της ουσίας, δεν υπάρχει σταθερή φυσιογνωμία, εκτός, αν με τον όρο, εννοούμε τη ρομαντική νοσταλγική εικόνα της αγοράς κάποιων άλλων εποχών.

Ίσως να υπάρχει προβληματισμός και η ανησυχία από την υπερσυγκέντρωση επιχειρήσεων, κατά κύριο λόγο επιχειρήσεων υγειονομικού ενδιαφέροντος, την ανάγκη τους για παραχώρηση εξωτερικών χώρων για την ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων, που δημιουργεί θέματα περιορισμού του δημόσιου χώρου αλλά και διαχείρισης των αποβλήτων.

Σε κάποιες περιπτώσεις που έχουμε και υπερβάσεις των αδειών ή παράνομες καταλήψεις, εκεί το πρόβλημα είναι έντονο, καθώς έχουμε ριζική μεταβολή του αστικού τοπίου, είτε αυτό είναι παραλιακό, είτε μέρος πεζοδρόμου είτε πεζοδρομίου. Ο συστηματικός έλεγχος και η ταχεία επιβολή των νομίμων κυρώσεων θα βοηθούσε στη λύση και θα απέτρεπε μελλοντικές προσπάθειες.

Αλήθεια, τι γίνεται με τις εκπτώσεις και τις προσφορές; Πολλοί πιστεύουν ότι είναι παρωχημένες και δεν έχουν πλέον νόημα μετά και την «εισβολή» του διαδικτύου στο κομμάτι των αγορών.
Οι εκπτώσεις και οι προσφορές είναι ένας θεσμός που διαρκεί αιώνες. Από τα αρχαία παζάρια μέχρι και σήμερα, δεν πιστεύω ότι υπάρχει κάποιος άνθρωπος που δεν θα του άρεσε να αγοράσει κάτι με έκπτωση ή σε προσφορά, ειδικά αν αυτό δεν είναι κάτι που επηρεάζει την ποιότητα. Σηματοδοτούν την αλλαγή στις εποχές, τις αλλαγές στις παραγωγές, καθώς και εμπορικές στρατηγικές.

Ακόμη και στο διαδίκτυο, το κομμάτι των εκπτώσεων και των προσφορών είναι εξαιρετικά ενεργό και μάλιστα, πλέον μέσω των big data και της τεχνητής νοημοσύνης, η εξειδίκευση είναι τέτοια, που ο αλγόριθμος δημιουργεί ειδικές προσφορές, είτε ατομικές είτε σε ομάδες καταναλωτών.

Οι προσφορές στα φυσικά καταστήματα, πλέον έχουν απελευθερωθεί καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους και οι περίοδοι των εκπτώσεων καθορίζονται με νόμο.
Ίσως εδώ θα μπορούσαν να υπάρχουν κάποιες παρεμβάσεις, όπως να έχουν μικρότερη διάρκεια, έτσι ώστε είναι πιο έντονο το αγοραστικό ενδιαφέρον λόγω της μικρής διάρκειας ή να υπήρχε η δυνατότητα καθορισμού της περιόδου τοπικά, καθώς οι αγορές ανά την επικράτεια δεν έχουν ούτε τους ίδιους ρυθμούς στη λειτουργία τους ούτε τις ίδιες εποχιακές ανάγκες.

Η θέση του Εμπορικού Συλλόγου Ρόδου είναι και μικρότερη διάρκεια αλλά και τοπική απόφαση για το χρονικό διάστημα διεξαγωγής τους.

Δεν πιστεύω, ότι ο θεσμός των εκπτώσεων είναι παρωχημένος. Αν είναι κάτι, ίσως είναι υπερυθμισμένος και το πλαίσιό του να χρειάζεται μία αναθεώρηση και μία βελτίωση, ώστε να μπορεί να ανταγωνιστεί τις ψηφιακές. Παρωχημένος όμως με τίποτα, για όσο υπάρχουν φυσικά καταστήματα και καταναλωτές.

Οι εκπτώσεις, εκτός από θεσμός είναι και καταναλωτική εμπειρία, είναι το κυνήγι της προσφοράς και της ευκαιρίας, είναι η ευχαρίστηση και η ικανοποίηση της κτήσης.
Οποίος θεωρεί τις εκπτώσεις και τις προσφορές παρωχημένες, τον προκαλώ να κοιτάξει τα στοιχεία των πωλήσεων που θα προκύψουν την 29η Νοεμβρίου, ημέρα της “Black Friday” και της Δευτέρας 2 Δεκεμβρίου, ημέρας “Cyber Monday”.