Μπ. Σελλαβτζή, πρόεδρος των Μουσουλμάνων της Ρόδου: «Μοναδικός εχθρός μου είναι το... τσιγάρο»

Κυριακή Πετρίδου

«Ασπίδα» μπαίνουν οι Ροδίτες Χριστιανοί για τους Μουσουλμάνους συνδημότες μας! Έτσι αισθάνονται οι ίδιοι κάθε φορά που κάποιος «εξωγενής παράγοντας» εγείρει διάφορα ανύπαρκτα «ζητήματα» που έχουν να κάνουν, στην ουσία, με τη ζωή τους στη Ρόδο-όπως έγινε πρόσφατα. Και αυτό που το καθιστά σημαντικό είναι ότι έτσι νιώθουν οι ίδιοι οι Ροδίτες Μουσουλμάνοι γιατί αυτό το δηλώνει ξεκάθαρα η εκπρόσωπός τους, η πρόεδρος του Πολιτιστικού και Μορφωτικού Συλλόγου των Μουσουλμάνων της Ρόδου, κα Μπεϊτζέ Σελλαβτζή και, αν μη τι άλλο, αποτελεί κατάκτηση μιας κοινωνίας, της δικής μας.

Με αφορμή την πρόσφατη, άμεση και αποστομωτική απάντησή της, που δεν άφησε κανένα περιθώριο σε εκείνους που δεν μπορούν να κατανοήσουν ότι πρόκειται για μία ενιαία κοινωνία, που συμβιώνει αρμονικά εδώ και πάρα πολλές δεκαετίες, αυτή των Χριστιανών και των Μουσουλμάνων στη Ρόδο, μιλήσαμε με την κα Σελλαβτζή για την καθημερινή συμβίωσή μας, για τις δραστηριότητες του συλλόγου τους, που φέτος το καλοκαίρι συμπλήρωσε τα είκοσι πέντε χρόνια από την ίδρυσή του, για τα ήθη και τα έθιμά τους που διατηρούν όλα αυτά τα χρόνια, προσκαλώντας τις Αρχές και τους Ροδίτες Χριστιανούς στις εκδηλώσεις τους ενώ δίνουν το «παρών» σε οτιδήποτε συμβαίνει στην πόλη και το νησί.

Μοναδικό παράπονό τους ότι δεν καλύπτονται από τους λατρευτικούς χώρους, που είναι λειτουργικοί αφού είναι λίγοι και βρίσκονται μόνο εντός της Μεσαιωνικής Πόλης. Γι’ αυτό περιμένουν να ολοκληρωθεί το έργο της αποκατάστασης του Μουράτ Ρέις.

Οι Ροδίτες Μουσουλμάνοι στη Ρόδο, μέλη του Συλλόγου, αριθμούν περίπου τους 3.500 και έχουν βέβαια ελληνική υπηκοότητα. «Όταν έχεις θετική σκέψη και καλό σκοπό, όλα συζητούνται και όλα λύνονται… Μοναδικός εχθρός μου είναι το τσιγάρο, δυστυχώς!», είναι το μήνυμα που θέλει να στείλει η κα Σελλαβτζή.

Παρακάτω, λοιπόν, περιγράφει τη ζωή των Ροδιτών Μουσουλμάνων:

Με αφορμή μία δήλωση των τελευταίων ημερών, προερχόμενη από τη γείτονα χώρα, που επί της ουσίας έχει να κάνει με τη ζωή σας εδώ, ποιο μήνυμα θα θέλατε να στείλετε σε όλους αυτούς που κατά καιρούς επιθυμούν να εγείρουν «ζητήματα»;

«Δεν είμαστε εμείς οι αρμόδιοι που θα λύσουμε τα εθνικά θέματα. Δε είμαστε εμείς οι αρμόδιοι και ούτε πρόκειται εμείς ποτέ να μπλεχτούμε σε εθνικά ζητήματα. Γιατί πρέπει να το χρεωθούμε εμείς αυτό το θέμα; Δεν είμαστε εμείς οι αρμόδιοι».

­­­­Ήθελα να ρωτήσω: όταν είσαι Ροδίτης Μουσουλμάνος και κατά καιρούς κάποιος λέει κάτι και είσαστε μέσα στην κοινωνία, εσάς σας επηρεάζει καθόλου αυτό εκείνη την περίοδο; Στην καθημερινότητά σας, στην ψυχολογία σας; Αισθάνεστε άβολα, αμήχανα ή δεν σας αφορά καθόλου;

«Κι εγώ θα σου απαντήσω, όπως και απάντησα την προηγούμενη εβδομάδα: εμείς γνωρίζουμε την ταυτότητά μας και ξέρουμε πολύ καλά ποιοι είμαστε. Είμαστε Έλληνες πολίτες, σεβόμαστε και τιμάμε τον τόπο μας, που γεννήθηκαν οι προπαππούδες μας και είναι θαμμένοι εδώ πέρα. Έχουμε μουσουλμανικό θρήσκευμα, όπως υπάρχουν και οι Εβραίοι στη Ρόδο. Όταν έγινε η Ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου και παραδόθηκαν τα νησιά στην Ελλάδα, στη μητέρα πατρίδα, παραδόθηκαν μαζί με τον πληθυσμό τους. Και τότε υπάρχουν συνθήκες που λένε ότι Μουσουλμάνοι και Εβραίοι θα πάρουν την Ελληνική υπηκοότητα και θα ζουν αρμονικά στα νησιά με τους Χριστιανούς».

­Οπότε, εσάς αυτά δεν σας αγγίζουν…

«Πρόσεξε, την προηγούμενη εβδομάδα, ας πούμε, που έγινε το θέμα, καταρχάς οι γείτονές μας, οι φίλοι μας, οι Ροδίτες, κινήθηκαν σαν μία “ασπίδα” για εμάς! Πριν ακόμα βγω και πω οτιδήποτε-στο λέω και ανατριχιάζω-βγήκαν οι φίλοι μας οι Χριστιανοί και έβγαλαν “ασπίδα” για να “προστατεύσουν” εμάς! Όχι να μας προστατεύσουν, δηλαδή να πουν “αφού είμαστε άνθρωποι της διπλανής πόρτας”. Κάθε μέρα που θα βγω από το σπίτι μου, στη γωνία, θα συναντήσω τον κ. Νίκο που πουλάει πατάτες, μία μέρα να μην το δω, θα τον ψάξω, θα ενδιαφερθώ. Όπως και εκείνος θα ενδιαφερθεί αν δεν με δει μία μέρα που θα φεύγω για τη δουλειά».

Μιλήστε μας για τη δράση του συλλόγου σας. Ποιες είναι οι δραστηριότητές σας;

«Ό,τι αφορά στον πολιτισμό. Κάνουμε τα πάντα: παίρνουμε μέρος σε φεστιβάλ, σε δραστηριότητες του δήμου, στήνουμε μπαζάρ και εκτός αυτού επειδή είμαστε πολιτιστικός σύλλογος μουσουλμάνων, προσπαθούμε να τηρήσουμε τα ήθη, τα έθιμά μας και τη θρησκεία μας. Γιορτάζουμε όλες τις θρησκευτικές μας εορτές, γιατί είμαστε Μουσουλμάνοι».

Να σταθούμε λίγο εδώ: ότι εσείς διατηρείτε όλα τα ήθη και τα έθιμά σας τόσα χρόνια ανενόχλητοι…

«Ναι, όταν γεννιέται ένα μωρό δεν το πάμε στην Εκκλησία να βαφτιστεί. Θα φέρουμε τον Χότζα, θα φέρουμε τον Ιμάμη και ανάλογα θα κάνει τις προσευχές που αρμόζουν για το νεογέννητο μωρό. Μετά θα κάνουμε τα ήθη και τα έθιμά μας που αφορούν τους γάμους και όταν εμείς κάνουμε τους γάμους, δεν είναι μόνο μεταξύ της μουσουλμανικής κοινότητας. Έχουμε πάρα πολλούς Χριστιανούς φίλους που έρχονται να δουν τα δικά μας ήθη και έθιμα, να δουν πως γίνεται η χένα στη νύφη. Και θα πάω και στο πιο λυπηρό: όταν υπάρχουν θάνατοι, με κάποιον τρόπο και εμείς οι Μουσουλμάνοι πρέπει να θαφτούμε. Θα θαφτούμε, λοιπόν, με τα δικά μας έθιμα...

­…Εμείς έχουμε δύο μεγάλες θρησκευτικές εορτές: η μία είναι το Ραμαζάνι, που κρατάει και 29 ημέρες νηστεία, είναι η Σαρακοστή κατά κάποιον τρόπο. Και η δεύτερη γιορτή μας είναι το Κουρμπάνι, είναι που γιορτάζουμε τη θυσία του Αβραάμ. Και τα δύο αυτά ονομάζονται Μπαϊράμι.

Εμείς προσπαθούμε στον χώρο του συλλόγου μας, να έρχονται τα μέλη, να έρχονται τα παιδιά, ούτως ώστε να τους δείχνουμε τι είναι το Ραμαζάνι, τι είναι το Κουρμπάνι. Προσπαθούμε όλα αυτά να τα μάθουμε και στη νέα γενιά. Που πρέπει τα παιδιά να μην διχάζονται γιατί στο σχολείο δεν κάνουν θρησκευτικά τα παιδιά. Οπότε, με κάποιο τρόπο πρέπει να τα μάθουν και τα μαθαίνουν μέσω εμάς. Επειδή ο σύλλογός μας είναι πολιτιστικός, διοργανώνουμε βραδιά, χοροεσπερίδα για το Ραμαζάν Μπαϊράμ. Στο τελευταίο που οργανώσαμε ο χώρος ήταν κατάμεστος!..Πάντα στέλνω πρόσκληση και καλώ το πρωτόκολλο και τους διπλωμάτες…

…Ως σύλλογος εμείς προσπαθούμε να επιβιώσουμε, έχουμε τα μέλη μας, μαζεύουμε τις συνδρομές μας-να είναι καλά κάποιες επιχειρήσεις, μας κάνουν τις δωρεές και τις χορηγίες τους. Αλλά κι αυτό που κάνει ο δήμος, π.χ. σε ένα χριστουγεννιάτικο μπαζάρ να μας δώσει στο Θέρμαι ένα σπιτάκι και να κατεβούμε εκεί και κάποια έσοδα, ναι μεν, θα πάνε για φιλανθρωπικό σκοπό αλλά και κάποια έσοδα που έχουμε από εκεί μας καλύπτουν πολλά που αφορούν τον σύλλογό μας. Επίσης, η περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου μάς παραχωρεί ατελώς τα σφαγεία για την θρησκευτική εορτή του Κουρμπάν Μπαϊράμ, με απόφαση περιφερειάρχη, και τους ευχαριστώ γι’ αυτό».

­Υπάρχει κάποιο αίτημα σας προς τον δήμο ή άλλο αρμόδιο που έχετε καταθέσει ως σύλλογος;

«Το μόνο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε σαν Μουσουλμάνοι είναι ότι θα ήθελα, όπως εσύ που είσαι Χριστιανή και σταματάς στη γειτονιά σου, να μπεις να ανάψεις το κεράκι σου και να φύγεις, εγώ δεν έχω αυτή τη δυνατότητα. Εγώ, για να πάω να προσευχηθώ θα πρέπει να παρκάρω στην Ακαντιά, να πάρω το λεωφορειάκι, να κατέβω στην κολώνα, να μπω με τα πόδια μέσα στην Παλιά Πόλη, να πάω στο τζαμί να προσευχηθώ.

Οι χώροι που προσευχόμαστε είναι μόνο τα τζαμιά αλλά είναι μέσα στη Μεσαιωνική Πόλη. Μιλάμε πολλές φορές με τον πρόεδρο του ΒΑΚΟΥΦ. Εμείς, θα θέλαμε το συγκρότημα του Μουράτ Ρέις, που παλαιότερα λειτουργούσε και σαν τζαμί, εκεί πέρα είναι θαμμένος και ο Άγιός μας, ο Μουράτ Ρέις. Πλέον, αυτό τον χώρο εκεί πέρα δεν μπορούμε να τον επισκεφθούμε γιατί, χρόνια τώρα, επισκευάζεται. Θα θέλαμε, δηλαδή, έναν χώρο λατρείας για εμάς που να είναι εκτός της Μεσαιωνικής Πόλης, να μπορεί ο καθένας να πηγαίνει να κάνει τα τάματά του, όπως και πήγαινε και άναβε το κεράκι του, να κάνει την προσευχή του και να φεύγει και όχι να ταλαιπωρείται μέχρι να φθάσει μέσα στη Μεσαιωνική Πόλη. Το Μουράτ Ρέις θα μας κάλυπτε εκατό τοις εκατό, όπως και μας κάλυπτε χρόνια τώρα, για τις καθημερινές ανάγκες, ένα τάμα, ένα κερί. Τώρα, δεν έχουμε αυτή τη δυνατότητα. Ευελπιστώ πως πολύ σύντομα θα φτιαχτεί το Μουράτ Ρέις.

Το μήνυμα που θέλω να στείλω είναι ότι εμείς ασκούμε τα θρησκευτικά μας καθήκοντα με δυσκολία, εννοώντας ότι δεν έχουμε την πρόσβαση ανά πάσα στιγμή σε χώρο λατρείας.

Επίσης, το συγκρότημα του Μουράτ Ρέις έχει παραχωρηθεί στον δήμο και το μπροστινό κτήριο έχει γίνει Ωδείο και κάνει πρόβες η Φιλαρμονική, κάτι με το οποίο, εγώ προσωπικά δεν συμφωνώ γιατί δίπλα ακριβώς είναι νεκροταφείο. Τα έχουμε πει αυτά ότι δεν συμφωνούμε ότι εκεί που είναι θαμμένοι οι προπαππούδες μας και είναι και ο Άγιός μας, ο Μουράτ Ρέις, ο οποίος είναι θαυματουργός για εμάς, δίπλα να παίζουν μουσικά όργανα. Όχι ότι δεν σέβομαι το έργο της Φιλαρμονικής…».

Όπως εξηγεί η κα Μπεϊτζέ, αυτή την περίοδο είναι ανοιχτό ένα και μοναδικό τζαμί, το οποίο είναι του Ιμπραήμ Πασά. Το τζαμί στη Σωκράτους τέρμα πάνω, το Σουλεϊμάνιε, ανοίγει στις θρησκευτικές επίσημες εορτές τους. Επειδή, όμως, έχουμε και πολλούς ξένους, οι μετανάστες που έχουν έρθει, και είναι και αυτοί της ίδιας θρησκείας, δεν χωράνε σε ένα τζαμί. Ανοίγουν, λοιπόν, από τον οργανισμό ΒΑΚΟΥΦ και το δεύτερο τζαμί στις θρησκευτικές εορτές τους ώστε να χωράνε. Όμως, αυτό γίνεται δύο φορές τον χρόνο. Την τελευταία φορά που έγινε η θρησκευτική λειτουργία και στα δύο τζαμιά και πάλι δεν χώρεσαν, όπως λέει. Επειδή, λοιπόν, οι ντόπιοι, δεν πηγαίνουν στις πολύ πρωινές προσευχές όπως οι αλλοδαποί που βρίσκονται εδώ δεν καταφέρνουν… να μπουν μέσα στο τζαμί γιατί ακόμα και με τα δύο τζαμιά ανοιχτά, δεν χωράνε!

­Για τα παιδιά στο σχολείο σήμερα, πώς είναι η συμβίωση με τα υπόλοιπα Ροδιτόπουλα;

«Στα σχολεία τα παιδιά δεν αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα και εκτός αυτού, μην ξεχνάτε ότι οι Μουσουλμάνοι στη Ρόδο είναι εδώ αναντάμ παπαντάμ, οπότε είναι κάτι γνώριμο.

Όσον αφορά, τώρα, για τη ζωή των Μουσουλμάνων στη Ρόδο, όπως όλοι οι γνωρίζετε, σχεδόν όλοι οι Μουσουλμάνοι είναι επαγγελματίες, οι περισσότεροι είναι ελεύθεροι επαγγελματίες, έχουν τις επιχειρήσεις τους, έχουν τα μαγαζιά τους. Έχουμε Μουσουλμάνους οι οποίοι εργάζονται στον δήμο, στην καθαριότητα, έχουμε νηπιαγωγούς που διδάσκουν σε δημόσια σχολεία, έχουμε δασκάλα.

Προσπαθούμε να μαθαίνουμε και την τουρκική γλώσσα στα παιδιά μας, και αυτό το κάνουμε βάσει νόμου γιατί μας το επιτρέπει το καταστατικό. Γιατί, η τουρκική γλώσσα αναγνωρίζεται από το Ελληνικό Κράτος ως ξένη γλώσσα και τα παιδιά μας δίνουν εξετάσεις για κρατικό πιστοποιητικό γλωσσομάθειας Ελληνικής Δημοκρατίας. Όπως έχουν πτυχίο τα παιδιά στα Αγγλικά, τα Γερμανικά, είναι ένα συν για τα παιδιά μας γι’ αυτό και από τη στιγμή που έχουμε τη δυνατότητα να το κάνουμε, φυσικά και το κάνουμε.

Όταν ελεγχθήκαμε από την Ελληνική Αρχή Διαφάνειας το 2021, τροποποιήσαμε πολλά άρθρα στο καταστατικό μας και το σημείο που λέει ότι μπορούμε στον χώρο του συλλόγου μας να κάνουμε και μαθήματα τουρκικής γλώσσας. Αυτό, όμως, εμείς το κάνουμε μόνο για τα παιδιά που είναι οι γονείς τους είναι μέλη της μουσουλμανικής κοινότητας της Ρόδου. Στον δικό μας τον σύλλογο, οι γονείς τους πληρώνουν συνδρομή μέλους και γι’ αυτό εμείς παρέχουμε τέτοια υπηρεσία στα παιδιά τους. Και όταν κάποιος δεν είναι μέλος δεν μπορεί να παρακολουθήσει μαθήματα».