Ο Γιώργος Τζεδάκης αφηγείται τις άγνωστες πτυχές του τόπου μέσα από το ντοκιμαντέρ, τη συγγραφή, την εκπαίδευση και τη δύναμη της εικόνας

Rodiaki NewsRoom

Στο πλαίσιο του 9ου Φεστιβάλ Καλλιτεχνικής Δημιουργίας Ροδίων Δημιουργών, που φέτος τιμά τη Σύμη, ο Γιώργος Τζεδάκης παρουσιάζει ένα ξεχωριστό ντοκιμαντέρ με τίτλο «Σεσκλιά – Στα βήματα και την Παλαιοχριστιανική του Αποστόλου Παύλου».

Ο δικηγόρος, οικογενειακός διαμεσολαβητής, κινηματογραφιστής και ιδρυτής της «Ροδιακής Ταινιοθήκης» μιλά στον δημοσιογράφο Νίκο Κωνσταντινίδη για το έργο του, τα κίνητρα πίσω από τη δημιουργία ιστορικών ταινιών, τη σχέση του με τη νέα γενιά και τη βαθιά του πίστη στην ανάγκη να διαφυλάξουμε την τοπική μνήμη και ταυτότητα.

Μέσα από την εικόνα, τη λέξη και τη μαρτυρία, ο Γιώργος Τζεδάκης συνεχίζει να υπενθυμίζει πως η ιστορία δεν ανήκει στο παρελθόν – ανήκει σε όλους μας.

Ακολουθεί η συνέντευξη του Γιώργου Τζεδάκη στον Νίκο Κωνσταντινίδη, με αφορμή τη συμμετοχή του στο 9ο Φεστιβάλ Καλλιτεχνικής Δημιουργίας Ροδίων Δημιουργών:

Ο Γιώργος Τζεδάκης είναι δικηγόρος, οικογενειακός διαμεσολαβητής, κινηματογραφιστής και συνδημιουργός της «Ροδιακής Ταινιοθήκης». Ένας ακούραστος Ρόδιος δημιουργός, με μια σειρά ντοκιμαντέρ που φωτίζουν άγνωστες πτυχές της νεότερης ιστορίας του τόπου. Η σειρά με τίτλο «Μια σταγόνα ροδιακής ιστορίας» αριθμεί δεκάδες επεισόδια και έχει αγαπηθεί ιδιαίτερα από το κοινό. Παράλληλα, με τα βίντεό του αναδεικνύει πολιτιστικά και οικολογικά ζητήματα που αφορούν τη Ρόδο και τα Δωδεκάνησα.

κ. Τζεδάκη, με την ευκαιρία της συμμετοχής σας στο 9ο Φεστιβάλ Καλλιτεχνικής Δημιουργίας Ροδίων Δημιουργών, το οποίο τιμά φέτος τη Σύμη, σας καλωσορίζουμε στη συνέντευξη αυτή, με στόχο να αναδείξουμε το έργο σας και το ντοκιμαντέρ των Γιώργου και Νίκου Τζεδάκη, με τίτλο «Σεσκλιά – Στα βήματα και την Παλαιοχριστιανική του Αποστόλου Παύλου», που θα προβληθεί στο Νεστορίδειο Μέλαθρο στις 30 Σεπτεμβρίου 2025 (19:00).

– Μπορείτε να μας πείτε λίγα λόγια για τη νέα ταινία σας;

Το ντοκιμαντέρ «ΣΕΣΚΛΙΑ – Από την αρχαία Τευτλούσα στα βήματα και την Παλαιοχριστιανική του Αποστόλου Παύλου» έχει ως θέμα την ταπεινή και αθέατη νησίδα των Σεσκλιών, που κρύβει μέσα της τις μαρτυρίες ενός αρχαίου λαού (Δήμος Τευτλουσίων & Κοινόν των Εν Σύμαι κατοικούντων), αλλά και τα βήματα των πρώτων χριστιανών, με το πέρασμα του Αποστόλου Παύλου από τα Σεσκλιά, πριν φτάσει στη Ρόδο το 58 μ.Χ., κατά την 3η αποστολική περιοδεία του στην Ελλάδα.

Μέσα όμως από το τοπικό θέμα των Σεσκλιών, το ντοκιμαντέρ θέλει να αναδείξει και μια αθέατη δύναμη που κατέχει η Ελλάδα: τις νησίδες και βραχονησίδες της, που φυλάσσουν την ιστορία, τον πολιτισμό αλλά και την εθνική κυριαρχία της. Η γνώση αυτών των τόπων μάς βοηθά να καταλάβουμε καλύτερα ποιοι είμαστε – όσο μικρές κι αν φαίνονται, αυτές οι νησίδες είναι ζωντανά κύτταρα του ελληνικού χώρου.

– Διαπιστώνουμε ότι συνεργάζεστε με αξιόλογους δημιουργούς που δραστηριοποιούνται στη Ρόδο, καθώς και με τον αδελφό σας, τον Νίκο. Ποιοι είναι οι συνεργάτες σας;

Η τέχνη του κινηματογράφου είναι κατεξοχήν συλλογική και κατά τη διάρκεια της δημιουργικής μου πορείας είχα την τύχη να συνεργαστώ με πολλούς και αξιόλογους καλλιτέχνες και ανθρώπους του πνεύματος, που με το έργο τους εμπλουτίζουν τον πολιτιστικό χάρτη του νησιού.

Κάθε συνεργασία είναι μια ξεχωριστή εμπειρία συνδημιουργίας: είτε με μουσικούς όπως ο Αντώνης Κιζούλης, ο Γιώργος Σακελλαρίδης, ο Δημήτρης Ιωσήφ, ο Σάββας Αθανασιάδης, ο Αλέξανδρος Χούλης, είτε με φωτογράφους και κινηματογραφιστές όπως η Βούλα Γιορδαμνή-Κασσανή, η Ολυμπία Γκογκέ, η Ραφαηλία Γιακουμή, η Μαρία Γρηγορά κ.ά.

Συχνή είναι και η συνεργασία με συγγραφείς όπως ο Νίκος Κωνσταντινίδης, η Βαλερί Αγγέλου και ο Θεόδωρος Παπαγεωργίου, με τον οποίο δημιουργήσαμε και το ντοκιμαντέρ για τα Σεσκλιά. Έχω επίσης συνεργαστεί με δημοσιογράφους και μελετητές της ιστορίας όπως ο Γιώργος Ζαχαριάδης και ο Στάμος Παπασταματίου, καθώς και με εκπαιδευτικούς όπως ο Πέτρος Σπανός (πρόεδρος του σωματείου «Cine Εκπαίδευσης») και η Αναστασία Ζέππου.

Φυσικά, βασικός και σταθερός συνεργάτης μου είναι ο αδελφός μου, Νίκος Τζεδάκης, υπεύθυνος για το μοντάζ – την καθοριστική κινηματογραφική διαδικασία που δίνει μορφή σε κάθε έργο μας.

– Η δημιουργία του καναλιού σας στο YouTube «ΜΙΑ ΣΤΑΓΟΝΑ ΡΟΔΙΑΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ» έχει αναγνωριστεί ως μια αξιόπιστη πηγή προβολής της σύγχρονης τοπικής ιστορίας. Ποια ήταν τα προσωπικά σας κίνητρα γι’ αυτή τη δημιουργική δραστηριότητα;

Συχνά η ιστορία παραμένει εγκλωβισμένη σε βιβλία που ελάχιστοι διαβάζουν ή σε αρχεία στα οποία η πρόσβαση είναι δύσκολη. Έτσι, καταλήγει να μένει μακριά από τον απλό πολίτη.

Η δημοφιλία και η ευκολία χρήσης της πλατφόρμας του YouTube μάς δίνει τη δυνατότητα να φέρουμε αυτό το υλικό κοντά σε όλους: από τον μαθητή και τον εκπαιδευτικό, μέχρι τον επισκέπτη της Ρόδου που θέλει να δει πέρα από την “instagrammική” εικόνα του νησιού και να γνωρίσει την αθέατη όψη της πολιτιστικής μας ταυτότητας.

– Σας ζητούν φορείς και σχολεία να προβάλετε τις ιστορικές σας ταινίες για να γίνουν γνωστά, με παραστατικό τρόπο, τα ιστορικά γεγονότα που αγνοούν οι συμπολίτες μας και ειδικά οι νέοι;

Με μεγάλη ευχαρίστηση δέχομαι διαρκώς προσκλήσεις από φορείς και σχολεία της Ρόδου. Θεωρώ εξαιρετικά σημαντικό το γεγονός ότι μπορώ να συμμετέχω σε εκπαιδευτικές κοινότητες, να μοιράζομαι τη γνώση, να ανοίγω διαλόγους και να αλληλεπιδρώ με το κοινό.

Έχω διαπιστώσει ότι πολλοί μαθητές διψούν πραγματικά να μάθουν. Μου έχει μείνει χαρακτηριστικά μια απάντηση μαθητή σε ερώτησή μου, γιατί κάποιος να πεθάνει για την ελευθερία του:
«Γιατί, αν δεν πεθάνει για αυτήν, έτσι κι αλλιώς θα είναι πεθαμένος… πνευματικά και ηθικά.»

– Ως συνδημιουργός της «Ροδιακής Ταινιοθήκης» και δάσκαλος του Κινηματογραφικού Εργαστηρίου του Ιδρύματος Υποτροφιών Εμμ. & Μ. Σταματίου, μιλήστε μας για αυτό το δημιουργικό έργο.

Η «Ροδιακή Ταινιοθήκη», που ξεκίνησε με πρωτοβουλία του Δημήτρη Κόκκινου (προέδρου της Επιτροπής Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταματίου), είναι μια συλλογή ταινιών τεκμηρίωσης που σχετίζονται με την ιστορία, τον πολιτισμό και τα πρόσωπα της Ρόδου. Σκοπός της είναι η διαφύλαξη του οπτικοακουστικού υλικού και η διατήρηση της συλλογικής μνήμης.

Όλες οι ταινίες είναι προϊόν εθελοντικής προσφοράς των μελών του Κινηματογραφικού Εργαστηρίου “Cine Chevalier”, στο οποίο έχω την τιμή να είμαι υπεύθυνος εκπαιδευτής τα τελευταία δέκα χρόνια. Μέσα από αυτή τη δράση, μεταφέρω τη γνώση και την αγάπη για την τέχνη του κινηματογράφου σε δεκάδες συμπολίτες, βοηθώντας τους να εκφράσουν τις δικές τους ιδέες μέσα από την εικόνα και τη σεναριακή αφήγηση.

– Οι αναρτήσεις στο διαδίκτυο έχουν εξαπλωθεί πολύ τα τελευταία χρόνια. Ποια είναι η άποψή σας για τη λεγόμενη «δημοσιογραφία των πολιτών»;

Προφανώς αναφέρεστε και στα δικά μου βίντεο, που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο και αφορούν θέματα της καθημερινότητάς μας. Η «δημοσιογραφία των πολιτών» λειτουργεί συμπληρωματικά προς την παραδοσιακή δημοσιογραφία και συμβάλλει:

• στην ταχύτερη διάδοση ειδήσεων,
• στην ανάδειξη θεμάτων που συχνά αγνοούνται από τα συμβατικά ΜΜΕ,
• και στην ενίσχυση της διαφάνειας και του ελέγχου της εξουσίας.

Ωστόσο, πρέπει να τονίσουμε πως ο πολίτης οφείλει να επιλέγει με προσοχή τις πηγές της ενημέρωσής του και να χρησιμοποιεί εργαλεία επαλήθευσης της πληροφορίας. Δυστυχώς, το φαινόμενο της παραπληροφόρησης και των fake news έχει πάρει ανησυχητικές διαστάσεις.

– Τους τελευταίους μήνες συνεργάζεστε ανιδιοτελώς με τον τηλεοπτικό σταθμό TV Θάρρι. Μιλήστε μας γι’ αυτή τη νέα σας ενασχόληση.

Η συνεργασία μου με το κανάλι TV Θάρρι είναι συνέπεια της διαρκούς προσωπικής μου δέσμευσης να στηρίξω, με κάθε δυνατό μέσο – είτε μέσω βιβλίων, είτε μέσω κινηματογράφου, διαδικτύου ή τηλεόρασης – τη μετάδοση της γνώσης και τη διατήρηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.

Η τηλεόραση μου δίνει τη μοναδική ευκαιρία να «μπαίνω» στα σπίτια του κόσμου και να μοιράζομαι ιστορίες που διαφορετικά θα έμεναν άγνωστες. Είναι ευθύνη αλλά και προνόμιο να φέρνεις κοντά τους ανθρώπους με όσα αξίζει να γνωρίζουν, να εμπνέονται και να συνδέονται βαθύτερα με τον τόπο και την ιστορία τους.

Επιπλέον, η συνεργασία αυτή είναι και μια προσφορά προς το πνευματικό και κοινωνικό έργο της Εκκλησίας, καθώς οι εθελοντές του τηλεοπτικού σταθμού λειτουργούν ως «γέφυρες» με την τοπική κοινωνία, υπό την καθοδήγηση και την πατρική στοργή του Αρχιμανδρίτη Νεκτάριου Πόκκια, ηγούμενου της Ιεράς Μονής Θάρρι.

– Πέρα από τη σκηνοθεσία, έχετε και συγγραφικό έργο. Πώς προέκυψε αυτή η συγγραφική ανάγκη;

Όπως ανέφερα και προηγουμένως, στηρίζω τον πολιτισμό με κάθε διαθέσιμο μέσο: είτε μέσω της εικόνας είτε μέσω του γραπτού λόγου. Το μικρό μου συγγραφικό πόνημα, με τίτλο «Χρονολόγιο Νεότερης Ιστορίας Δωδεκανήσου», καταγράφει με απλό και εύληπτο τρόπο τα σημαντικότερα γεγονότα που διαμόρφωσαν την περιοχή μας – από την περίοδο της Ιταλοκρατίας μέχρι την Ενσωμάτωση.

Στόχος μου είναι να προσφέρω ένα πρακτικό εργαλείο γνώσης για μαθητές, εκπαιδευτικούς αλλά και κάθε πολίτη που θέλει να κατανοήσει την ιστορική πορεία της Δωδεκανήσου.

– Ποιο θεωρείτε ότι είναι το μεγαλύτερο δημιουργικό σας επίτευγμα;

Το σημαντικότερο ίσως δημιουργικό μου επίτευγμα δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί. Σχετίζεται με τη δημιουργία ενός διαδικτυακού τόπου, όπου θα βρίσκεται το «Χρονολόγιο Νεότερης Ιστορίας Δωδεκανήσου» σε ηλεκτρονική μορφή, εμπλουτισμένο με ηλεκτρονικούς συνδέσμους προς τις ιστορικές ταινίες και βίντεό μου.

Έτσι, ο χρήστης θα μπορεί να ακολουθεί την ιστορική πορεία του τόπου με διαδραστικό τρόπο, βλέποντας τα γεγονότα να ζωντανεύουν μέσα από την εικόνα και την αφήγηση.

– Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας; Τι καινούργιο ετοιμάζετε;

Στα επόμενα επεισόδια της τηλεοπτικής σειράς «Ψηφίδες Δωδεκανησιακής Ιστορίας», που προβάλλεται κάθε Δευτέρα στις 21:00 από την τηλεόραση Θάρρι, θα παρουσιάσουμε:

• τους Εθνομάρτυρές μας,
• το «Ματωμένο Πάσχα» του 1919 στο Παραδείσι, με τη θυσία του Παπα-Λουκά και της Ανθούλας Ζερβού,
• καθώς και τα αιματηρά γεγονότα του 1944 στη Σύμη, με τη θυσία του ηγούμενου της Μονής Πανορμίτη Χρύσανθου Μαρουλάκη, του Φλώρου Ζουγανέλη και του Μιχάλη Λάμπρου.

Παράλληλα, βρίσκομαι στη φάση της προπαραγωγής (pre-production) για το επόμενο ντοκιμαντέρ της Ροδιακής Ταινιοθήκης, με θέμα την Αλιμιά και την περίφημη Επιχείρηση "Ted" της 2ας Μαΐου 1945 – την τελευταία πολεμική αποστολή του Ιερού Λόχου στα Δωδεκάνησα.