Η έκλειψη οράματος από τους χώρους των διανοούμενων

Πρόσχημα ή ιδεολογισμός;

Η οικονομική κατάρρευση του χθεσινού μοντέλου οδήγησε στην απαξία συγκεκριμένων σχεδίων και φιλοδοξιών της χώρας, αλλά το βαρύτερο αναφέρεται ως η έλλειψη οράματος για τα επόμενα χρόνια. Το Μνημόνιο δεν ήταν μόνο μια συνταγή δημοσιονομικής εξυγίανσης, αλλά είναι ένα πρόγραμμα αναγκαστικού μετασχηματισμού της ελληνικής οικονομίας-κοινωνίας κάτω από τις εντολές της τρόικας. Είναι βέβαιο ότι μάθαμε στα εύκολα, μάθαμε να παραγγέλλουμε χωρίς να πληρώνουμε το λογαριασμό και τώρα που επιστρέφουμε στην πραγματικότητα, μας φαντάζει δύσκολο και σκληρά ρεαλιστικό. Σ΄ αυτή την δύσκολη πραγματικότητα, ο λαός με καρτερικότητα αποδέχεται τα μέτρα ως πληρωμή ήθους και ελπίδας στο ανήθικο χθες. Ο λαός που «έκτισε» το Πολυτεχνείο, σήμερα νοιώθει την επιλογή να δώσει χώρο, αλλά και χρόνο στην κυβέρνηση να βρει την περπατησιά της. Τα μέτρα αντικοινωνικά, αλλά αναγκαία έρχονται να «φιμώσουν» το ονειροπόλο αύριο σε μία στενωπό, που είμαστε υποχρεωμένοι να διαβούμε. Η αλήθεια είναι ότι ο πολίτης δεν έχει πάψει να ονειρεύεται. Δεν έχει σταματήσει να φτιάχνει οράματα γιατί από την φύση του είναι δημιουργικός και πρέπει να πιστεύει στην αλλαγή της σημερινής κατάθλιψης, της αβεβαιότητας του μέλλοντος. Η λέξη «αλλαγή» πρεσβεύει το οραματικό, το ελκυστικό καινούργιο γεννώντας ελπίδα, αλλά κυριότερα αισιοδοξία. Ο άνθρωπος από μόνος του βρίσκει διέξοδο. Όμως η σημερινή συγκρότηση της κοινωνίας με την αρχή της αλληλεξάρτησης και της συνοχής δεν αφήνει πολλά περιθώρια για μεμονωμένες δράσεις. Η κοινωνική αλυσίδα μπορεί να αγκαλιάζει σφικτά πολλές φορές τις ανεξάρτητες πρωτοβουλίες, όμως θεωρείται απαραίτητο εργαλείο συντονισμού και οργανωμένης κίνησης στο σημερινό σύστημα για το καλό των κρίκων της. Οι Μ.Κ.Ο αποτελούν θεσμό, που μέσα από αυτόν αναγεννάται το όραμα για μια ανατροπή μακριά από κομματικές επετηρίδες και παραγοντισμούς. Χρειάζονται λοιπόν νέοι θεσμοί στο άκαμπτο παγκόσμιο περιβάλλον και νέα διεθνή καθεστώτα οικονομίας που να εγγυώνται την ισότιμη πρόσβαση όλων των δρώντων στις οικονομικές ευκαιρίες καθώς και την ικανοποιητική καταπολέμηση της φτώχειας, της ανεργίας και χάσματος μεταξύ αναπτυσσομένου κόσμου και Τρίτου κόσμου. Σε αυτό τον αγώνα και ευημερία για όλους και ανάπτυξη παντού, το μεγάλο πρόβλημα στην χώρα μας δεν είναι η ανυπαρξία του οράματος, τουλάχιστον στις γενικές κατευθύνσεις του, αλλά η πλήρη έκλειψη του στους χώρους των διανοουμένων και των ελίτ κατ΄ εξοχήν. Ελίτ που βολεύονται πάντοτε από το υφιστάμενο σύστημα, με τεχνικές κινήσεις χαμαιλεοντισμού προσαρμόζονται ανάλογα χωρίς την εκδήλωση άποψης και όταν θίγονται τα συμφέροντά τους αλλάζουν πολιτική αγκαλιά με την ευκολία μιας κοινής γυναίκας. Οι δε διανοούμενοι κωφεύουν και ίσως να αποδέχονται την διάλυση και την ηθική αποσύνθεση που προκάλεσε μια παράδοξη ιδεολογική και πολιτική πραγματικότητα διασποράς που επιτείνει το αλαλούμ και την αίσθηση της έλλειψης του ελληνικού οράματος. Υπάρχει λοιπόν μια αίσθηση συλλογικού αδιεξόδου, διότι το κοινωνικό κίνημα δεν έχει ιδεολογικά στηρίγματα και εμφανίζει μια ιδεολογική ασφυξία. Είναι ενοχλητικό, να ακούς από διανοούμενους το κοινωνικά προσβλητικό «δεν υπάρχει όραμα», πράγμα που τους επιτρέπει να εφησυχάζουν και να αρνούνται τις προσπάθειες και τις ρήξεις που απαιτούνται για την εμβάθυνση και την εφαρμογή ενός νέου οράματος, κατρακυλώντας έτσι στην απάθεια και κυρίως στην μεταφορά της αδρανείας και της αποδοχής γεγονότων χωρίς το ιδεολογικό υπόβαθρο. Τα πράγματα είναι σαφή, το ΟΡΑΜΑ υπάρχει, το μείζον θέμα είναι πως πολύ λίγοι μεταξύ των διανοουμένων και των ελίτ, το έχουν συλλάβει και μέχρι πρότινος πολύ λίγοι ήταν εκείνοι που έκαναν κάποια προσπάθεια για να ενστερνιστούν τις δύσκολες στιγμές της χώρας και να συνδιαμορφώσουν ένα πλαίσιο ανάτασης και οραματισμού. Η ιστορία καταγράφει προσωπικότητες της διανόησης που υπηρέτησαν με πίστη και αξιοπρέπεια τα συμφέροντα της χώρας, υφιστάμενο και πολιτικό εξευτελισμό. Τέτοιες προσωπικότητες χρειάζεται σήμερα ο τόπος. Η δεινή κρίση, τους χορηγεί την ευκαιρία μιας ιδεολογικής προσφοράς, η οποία θα τους βοηθήσει να περάσουν στην ιστορία. Αρκεί βέβαια να την αντιληφθούν και να την αδράξουν. * Του Αγαπητού Ξάνθη Αρχιτέκτονας Μηχανικός