Το πανεπιστήμιο και ο επιστήμονας του 21ου Αιώνα: Ο Davinci ενάντια στην κρίση

Rodiaki NewsRoom

Συζητάμε τις πρωτοβουλίες που πρέπει να παρθούν για την βελτίωση της ποιότητας όλων των βαθμίδων της ελληνικής εκπαίδευσης και ειδικότερα αυτών που ακολουθούν το λύκειο αφού κατά γενική ομολογία αυτές αποτελούν τον καθρέφτη της παραγωγικότητας μιας χώρας.

Στην Ελλάδα του 2010 ο όρος κρίση τείνει να χρησιμοποιείται όπως η λέξη μεταπολίτευση στις δεκαετίες του 80 και 90. Και αν η μεταπολίτευση είχε εκτός άλλων το χαρακτήρα της ελπίδας και της ανανέωσης η κρίση μεταφράζεται μονομερώς σαν μια μεταβατική περίοδος μετά από κάποιο ιστορικό γεγονός (που δεν συνέβηκε ποτέ) που δικαιολογεί την αστοχία στις λίγες πρωτοβουλίες που παίρνουμε.

Στο επίκεντρο αυτών των πρωτοβουλιών βρίσκονται οι περιορισμένες επιλογές μας για την βελτίωση της ποιότητας όλων των βαθμίδων της ελληνικής εκπαίδευσης και ειδικότερα αυτών που ακολουθούν το λύκειο αφού κατά γενική ομολογία αυτές αποτελούν τον καθρέφτη της παραγωγικότητας μιας χώρας. Στον καιρό της κρίσης η ανάγκη για κρατικές και ιδιωτικές επενδύσεις στον χώρο των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων είναι μεγαλύτερη από ποτέ. Οι πρωτοβουλίες δεν μπορούν να είναι άστοχες και πρέπει να αποβλέπουν ταυτόχρονα στην βελτίωση της οργάνωσης των ιδρυμάτων αλλά και του εκπαιδευτικού μοντέλου.

Σε επίπεδο οργάνωσης τα πετυχημένα εκπαιδευτικά ιδρύματα ανά τον κόσμο επενδύουν σε τρεις άξονες: συνεργασίες, χρονοδιαγράμματα, χαρακτήρα. Οι συνεργασίες είναι ένα θέμα πολυδιάστατο. Απαιτούνται συνεργασίες με άλλα ιδρύματα για έρευνα και εκπαίδευση, συνεργασίες με το εταιρικό οικοσύστημα αλλά και συνεργασίες με τους σχετιζόμενους φορείς και την κρατική πραγματικότητα. Τα χρονοδιαγράμματα είναι η τυχαία μεταβλητή του συστήματος αφού οι περιστάσεις μπορούν να τα τινάξουν στον αέρα. Η σύνταξη τους όμως ούτε τυχαία είναι ούτε περιττή. Κάθε εκπαιδευτικό ίδρυμα οφείλει να κοιτά μπροστά και να οργανώνει τις πρωτοβουλίες του με όραμα και ρεαλισμό. Τέλος, στην εποχή που τα περισσότερα πανεπιστήμια και τα τμήματά τους γίνονται όλο και πιο όμοια η επένδυση σε χαρακτήρα μπορεί να αποβεί σε ειδοποιός διαφορά για την επιβίωση και ανάπτυξη κάποιου ιδρύματος.

Αλλαγές χρειάζονται και στο σύγχρονο εκπαιδευτικό μοντέλο. Ο “επιστήμονας για την επιστήμη” του προηγούμενου αιώνα δίνει την θέση του στον “επιστήμονα της καινοτομίας”. Στην εποχή της αστέρευτης και αφιλτράριστης πληροφορίας τα εκπαιδευτικά ιδρύματα δεν πρέπει απλά να μεταγγίζουν επιστημονική γνώση, αντίθετα πρέπει να ετοιμάζουν νέους Davinci. Ο επιστήμονας σήμερα γίνεται παντογνώστης και πολυπράγμων. Μπορεί να βρει πληροφορία για οτιδήποτε πολύ γρήγορα. Δουλεύει με σκοπό την λύση προβλημάτων λαμβάνοντας υπόψη του ετερογενείς πληροφορίες από το χώρο της τεχνολογίας, της ψυχολογίας και της φιλοσοφίας. Μπορεί να δουλέψει ομαδικά οπουδήποτε στον κόσμο αφού αφού έχει εκπαιδευτεί ώστε να έχει υψηλές ικανότητες επικοινωνίας και αντίληψη της παγκόσμιας οικονομίας. Πάνω από όλα όμως το νέο εκπαιδευτικό μοντέλο δημιουργεί επιστήμονες με φαντασία που έχουν έμφυτη την καινοτομία και τις επιπτώσεις της επιστήμης τους στα προβλήματα της κοινωνίας που ζουν.

Στις μέρες του αγώνα για την εφαρμογή της νομοθεσίας περί Κέντρων Μεταλυκειακής Εκπαίδευσης (ΚΕΜΕ) το μη-κερδοσκοπικό κέντρο Αριστείας στην Εκπαίδευση και στην Έρευνα Athens Information Technology (AIT) (www.ait.gr/bsc) δείχνει να λαμβάνει υπόψιν του πολλά από τα παραπάνω. Καταρχήν επιδιώκει τις συνεργασίες με πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού. Δημιουργεί τα εκπαιδευτικά προγράμματα του με αυστηρό χρονοδιάγραμμα και εξαπλώνει τις ερευνητικές του δραστηριότητες σύμφωνα με τις διαφαινόμενες απαιτήσεις της κοινωνίας. Επιπλέον διατηρεί τον χαρακτήρα του τεχνολογικού εκπαιδευτικού και ερευνητικού κέντρου που “μιλά απευθείας” με τις εταιρείες. Με την καθιέρωση του προπτυχιακού του προγράμματος Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών το ΑΙΤ εισάγει στην Ελλάδα την εκπαιδευτική μεθοδολογία Problem Based Learning (PBL), δηλαδή την μάθηση μέσω προβλημάτων, επενδύοντας έτσι σε μεθοδολογίες που παράγουν επιστήμονες Davinci. Οι φοιτητές οργανώνονται σε ομάδες τεσσάρων ατόμων, αποκτούν το δικό τους γραφείο και καλούνται από την πρώτη μέρα να επιλύσουν πραγματικά προβλήματα με την μορφή projects με σκοπό την σφαιρική και διεπιστημονική αντιμετώπιση της γνώσης καθώς και την ομαδική εργασία από τα πρώτα κιόλας χρόνια των σπουδών.