Στα προβλήματα ευρωπαϊκών χωρών μπορεί να υπάρξει πανευρωπαϊκή λύση

Η δήλωση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν βαν Ρόμπεϊ, σύμφωνα με τον οποίο οι εσωτερικές ανισορροπίες στις πιο εύθραυστες χώρες-μέλη απειλούν τη σταθερότητα και την ίδια την επιβίωση του ευρώ, μπορεί να φαίνεται υπερβολική.

Η δήλωση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν βαν Ρόμπεϊ, σύμφωνα με τον οποίο οι εσωτερικές ανισορροπίες στις πιο εύθραυστες χώρες-μέλη απειλούν τη σταθερότητα και την ίδια την επιβίωση του ευρώ, μπορεί να φαίνεται υπερβολική.

Εχει όμως το πλεονέκτημα ότι δείχνει πως οι εντάσεις, που ξεκίνησαν από την Ελλάδα και τώρα συνεχίζονται με την Ιρλανδία και την Πορτογαλία, δεν αφορούν μόνο μεμονωμένες χώρες, αλλά ολόκληρη την ευρωζώνη. Δεν είναι πια τόσο παραγωγικό να υπογραμμίζει κανείς ότι οι σοβαρές δυσκολίες της Ελλάδας οφείλονται σε λάθη του παρελθόντος ή ότι οι τράπεζες της Ιρλανδίας είναι υπερβολικά μεγάλες για τις διαστάσεις της χώρας. Γιατί μια τέτοια προσέγγιση θα δημιουργούσε την ψευδαίσθηση ότι η λύση βρίσκεται σε θεραπείες που είναι προσανατολισμένες σε συγκεκριμένες περιπτώσεις.

Είναι φανερό - σημειώνει ο Μαρτσέλο Μεσόρι σε σημερινό πρωτοσέλιδο άρθρο του στην Κοριέρε ντέλα Σέρα - πως όταν εκδηλώνεται μια πυρκαγιά πρέπει οι πυροσβέστες να τρέξουν να τη σβήσουν. Πρέπει όμως σήμερα να αναγνωριστεί ότι η νομισματική ζώνη της Ευρώπης είναι τόσο ενοποιημένη, ώστε είναι αδύνατο οι εσωτερικές ανισορροπίες σε ένα σημείο της Ενωσης να μην έχουν επιπτώσεις σε ένα άλλο. Οι γερμανικές και γαλλικές τράπεζες, για παράδειγμα, είναι ευάλωτες στον κίνδυνο χρεοκοπίας της Ελλάδας ή της Ιρλανδίας. Και η ανταγωνιστικότητα των γερμανικών ή των γαλλικών επιχειρήσεων θα πληγεί ιδιαίτερα από μια εσωτερική ευρωπαϊκή αγορά που θα παρουσιάζει στασιμότητα ή δυσλειτουργία. Το μήνυμα, όπως αποτυπώνεται στην προειδοποίηση του βαν Ρόμπεϊ, είναι ότι η πραγματική λύση στις ευρωπαϊκές εντάσεις βρίσκεται στην προοδευτική αλλά ταχεία ενίσχυση της δημοσιονομικής πολιτικής.

Εάν ακολουθηθεί αυτός ο δρόμος, με τη βοήθεια και των υπαρχόντων μηχανισμών πρόληψης των κρίσεων, τότε μερικοί από τους φόβους της Μέρκελ και του Σαρκοζί θα αποδειχθεί ότι είναι ψευδοπροβλήματα. Σε μια νομισματική ένωση με υψηλή φορολογική ενοποίηση, δεν θα έχει νόημα να αναρωτιέται κανείς αν η σωτηρία μιας χώρας που διέρχεται κρίση πρέπει να συνοδεύεται από την «τιμωρία» των ιδιωτών που κατέχουν ομόλογα. Η αν η κυβέρνηση μιας χώρας που αντιμετωπίζει δυσκολίες θα μπορεί να αρνείται την ευρωπαϊκή βοήθεια μέχρι να βρεθεί κυριολεκτικά στο χείλος του γκρεμού. Οι εθνικές δυσκολίες θα αντιμετωπίζονται ως «τοπικές» ανισορροπίες μιας ολόκληρης ζώνης. Και η αναζήτηση λύσεων θα γίνεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Η στάση της γερμανίδας καγκελαρίου, πάντως, έχει προκαλέσει ευρύτερες αντιδράσεις στους κόλπους της Ενωσης. «Μερικά από τα σχόλια που γίνονται αυτές τις ημέρες εναντίον του Βερολίνου δεν μπορούν να δημοσιευτούν», λέει στους Φαϊνάνσιαλ Τάιμς ο Ντάνιελ Γκρος, διευθυντής του Κέντρου Μελετών Ευρωπαϊκής Πολιτικής που εδρεύει στις Βρυξέλλες. Τέτοια σχόλια δεν διατυπώνουν μόνο οι χώρες της Ενωσης που χαρακτηρίζονται από κακή διαχείριση. Χώρες όπως η Ολλανδία, η Φινλανδία και η Αυστρία, που είναι σύμμαχοι της Γερμανίας σε θέματα οικονομικής διακυβέρνησης, εκφράζουν σοβαρές επιφυλάξεις για τη συμπεριφορά του Βερολίνου.

Οι πρώτες επιφυλάξεις εκφράστηκαν όταν το Βερολίνο συμφώνησε στα μέσα του περασμένου μήνα με το Παρίσι σε ό,τι αφορά ένα νέο σύστημα βοήθειας. Κι αυτό, την ώρα που η Γερμανία συνεργαζόταν με μερικούς από τους βόρειους συμμάχους της σε θέματα οικονομικής μεταρρύθμισης.

Ανώτατοι ευρωπαίοι αξιωματούχοι δεν κρύβουν τις ανησυχίες τους. Ο επίτροπος οικονομικών υποθέσεων Ολι Ρεν κάλεσε χθες τους ηγέτες να αποκαταστήσουν την έννοια της ενότητας και να εγκαταλείψουν τους διχαστικούς τόνους στη δημόσια συζήτηση.

Αρκετοί αξιωματούχοι επισημαίνουν ότι η Γερμανία δεν ήταν προετοιμασμένη για τις οργισμένες αντιδράσεις της αγοράς και για τον λόγο αυτό έχει αναγκαστεί τον τελευταίο καιρό να κάνει πίσω.

Ο Γκρος υπενθυμίζει ότι αυτή είναι η δεύτερη φορά που η Μέρκελ προκαλεί αναταραχή στην ευρωζώνη. Η προηγούμενη ήταν όταν αρνιόταν για μήνες να συμφωνήσει με την παροχή βοήθειας προς την Ελλάδα, μέχρις ότου αναγκαστεί και πάλι να κάνει πίσω λόγω της οργής των αγορών.

«Αυτό είναι το βασικό πρόβλημα στην προσέγγιση της Μέρκελ», τονίζει ο Γκρος. «Αυτό που δεν καταλαβαίνει είναι ότι οι αγορές δεν είναι σαν τα πολιτικά συστήματα. Προβλέπουν τα πράγματα. Και τα προβλέπουν αόριστα, όχι με λογικό τρόπο».

Πηγή: ΑΠΕ- ΜΠΕ