Μαίρη Παπανδρέου: Κρυμμένες γοητείες της Ρόδου

Rodiaki NewsRoom

Γράφει η Μαίρη Παπανδρέου

Αναρίθμητες οι «κρυφές» γοητευτικές ομορφιές της Ρόδου, που αποκαλύπτονται στους οξυδερκείς εραστές της πλούσιας Ιστορίας της και των φυσικών της ομορφιών, όπως και τα ερωτήματα που θέτουν τα «αινίγματά» της, τα οποία προβληματίζουν τους οξυδερκείς παρατηρητές.

Μακραίωνη και ιδιαίτερα πλούσια η ιστορία της, όχι μόνον εξαιτίας του σοφού Λύδιου Κλεόβουλου, αλλά και της πλούσιας και μοναδικής της Ιστορίας και Παράδοσης, που παραμένει ζωντανή εδώ και χιλιετίες.

Σαν ελάχιστο παράδειγμα από τις πάμπολλες παραδόσεις της, είναι τα «Καληνωρίσματα», όταν από την αρχαιότητα τα μικρά παιδιά, κρατώντας το πήλινο χελιδόνι που είχε φτιάξει η ποιήτρια Κλεοβουλίνη – θυγατέρα του σοφού Κλεόβουλου – πήγαιναν την Πρωτομαγιά από σπίτι σε σπίτι κρατώντας το χελιδόνι, που συμβόλιζε την ανοιξιάτικη επιστροφή τους στη Λίνδο.

Οι Λινδιακοί τούς έδιναν λίγα χρήματα, τα οποία η Κλεοβουλίνη – όπως διηγείται η παράδοση – χρησιμοποιούσε για την ανέγερση του ναού της θεάς Αθηνάς, που είχε καεί.

Αξίζει να παρατηρήσουμε τη συνέχεια της πλούσιας μακραίωνης παράδοσής μας. Όπως, για παράδειγμα, ότι ο ναός της θεάς Αθηνάς ήταν «αναίμακτος», δηλαδή δεν γίνονταν θυσίες ζώων, και οι «πιστοί» που ήθελαν να κάνουν θυσίες, πήγαιναν στη σπηλιά που βρίσκεται κάτω από τον βράχο της Λίνδου.

Η θεά Αθηνά ήταν Παρθένα και γιορταζόταν στα μέσα Αυγούστου – γεγονός που μας παραπέμπει στη συνέχεια της μοναδικής μας ιστορικής παράδοσης, καθώς και η Παναγία ήταν Παρθένος και η Κοίμησή Της γιορτάζεται στις 15 Αυγούστου.

Αυτό το περίφημο πήλινο χελιδόνι σήμερα βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο, μαζί με τις άλλες κλεμμένες, σημαντικότατες ελληνικές αρχαιότητές μας.

Οι γυναίκες της Λίνδου ήταν ιδιαίτερα προοδευτικές· διαχειρίζονταν την οικογενειακή περιουσία, καθώς οι άνδρες ήταν πλοιοκτήτες ή εργάζονταν σε πλοία Λινδίων και έλειπαν από τα σπίτια τους, και οι γυναίκες αναλάμβαναν όλες τις οικογενειακές ευθύνες και τις οικονομικές υποχρεώσεις.

Στη Λίνδο, στα παλιά μεγαλόπρεπα σπίτια, βλέπουμε τις «γιρλάντες» από ναυτικά παλαμάρια γύρω από τα παράθυρα παλιών αρχοντικών, και ο αριθμός τους σε κάθε «γιρλάντα» συμβολίζει τον αριθμό των πλοίων του ιδιοκτήτη του σπιτιού. Είναι γνωστό και το γνωμικό: «Πας Λίνδιος, μία ναυς».

Είναι επίσης σημαντική η ισότητα των δύο φύλων στη Λίνδο, καθώς οι Λινδιακές έπαιρναν μέρος στα συμπόσια, έπαιζαν μουσικά όργανα, μπορούσαν να γίνουν «δωρήτριες» και το όνομά τους αναγραφόταν στους καταλόγους των δωρητών. Διαχειρίζονταν τα οικονομικά της οικογένειας, κάτι που ήταν απόλυτα αποδεκτό, εφόσον οι άνδρες ταξίδευαν.

Μακραίωνη και εξαιρετικά σημαντική η πολιτιστική ιστορία της περιοχής της Λίνδου, που ακόμα «κρύβει» ενδιαφέρουσες πτυχές. Όπως, για παράδειγμα, στην πλαγιά του λόφου «Κύνας» των Πεύκων της Λίνδου, υπάρχει η μορφή ενός γιγάντιου κεφαλιού σκύλου με τεράστια λοξά μάτια και σώζεται ατόφιο και το ένα αυτί του. Το ακρωτήρι που βρίσκεται λίγα μέτρα από το εντυπωσιακό μουσούδι του πέτρινου σκύλου, ονομάζεται «Κύνας»!

Ας μην ξεχνάμε ότι ακόμα και σήμερα, κυρίως οι παλαιοί Ροδίτες, χρησιμοποιούν αρχαίες ελληνικές λέξεις στην καθημερινή τους ομιλία.

Όπως, για παράδειγμα, τον σκύλο τον αποκαλούν «κύνα», τη βουτιά με το κεφάλι την ονομάζουν «καραπήδι», από τις αρχαίες λέξεις «κάρα» και «πηδώ», δηλαδή πηδώ με το κεφάλι – και πάρα πολλές ακόμα.

Με είχαν εντυπωσιάσει οι παλιές Ροδίτισσες, που στο τρίτο πληθυντικό των ρημάτων χρησιμοποιούσαν την κατάληξη -ουσι, όπως στα αρχαία, π.χ. παίζουσι, τρώγουσι κ.ά.

Οι «ειδήμονες» της Ιστορίας μας έχουν πολλά ακόμα να ερευνήσουν, και τα συμπεράσματά τους θα ενδιέφεραν όλους μας.