Η κατσίκα του γείτονα

Γράφει ο Θάνος Ζέλκας


Στο διαδίκτυο και στην παγκόσμια βιβλιογραφία μπορεί να βρει κάποιος δεκάδες περιπτώσεις εταιρειών κολοσσών που ξεκίνησαν στο γκαράζ ενός σπιτιού από ανήσυχους εφήβους ή από εμπνευσμένους ανθρώπους και έφτασαν να καθορίζουν τις παγκόσμιες επιχειρηματικές εξελίξεις. Αυτό συνέβη και συμβαίνει κατά κόρον στον τομέα της πληροφορικής, που είναι άλλωστε και ο πιο φιλελεύθερος κλάδος της οικονομίας, και κυρίως στις ΗΠΑ που αυτό το μοντέλο συνάδει απόλυτα με αυτό που ονομάζεται “αμερικανικό όνειρο”.

Κι ενώ οι ιδέες υπάρχουν σε όλο τον κόσμο, για κάποιο λόγο καρποφορούν μόνο εκεί. Ο λόγος είναι ότι ανεξάρτητα του πολιτικού τοπίου και των όποιων κοινωνικών φαινομένων το κράτος τους δεν τίθεται εναντίον της ελεύθερης επιχειρηματικότητας. Τουναντίον κάνει ότι μπορεί για να προάγει την επιχειρηματικότητα και δη αυτή των νέων ανθρώπων, διότι γνωρίζουν ότι αυτή είναι ο βασικός πυλώνας της οικονομίας τους.

Κανείς βέβαια δεν μπορεί να γνωρίζει τη φύση των προβλημάτων που υπάρχουν εκεί και τις όποιες δυσκολίες έχει κάποιος στο ξεκίνημά του. Ένα όμως είναι το σίγουρο. Ότι σέβονται τη γνώση και τις ικανότητες του ανθρώπινου δυναμικού τους και επιπλέον δεν φοβούνται να τους το αναγνωρίσουν και να τους ανταμείψουν δεόντως. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο πως οι περισσότεροι επιστήμονες σε όλο τον κόσμο ονειρεύονται μια καριέρα στην άλλη μεριά του Ατλαντικού, παρά το ότι οι πάντες κατακρίνουν την ιμπεριαλιστική πολιτική που ασκεί η εκάστοτε ηγεσία των ΗΠΑ.

Ένας σώφρων νους θα μπορούσε να έχει διαχωρίσει τα καλά από τα κακά, να εκμεταλλευτεί το επιτυχημένο μοντέλο λειτουργίας της επιχειρηματικότητας και να το εφαρμόσει στη χώρα του ώστε να δημιουργήσει νέες ευκαιρίες και κυρίως μια τέτοια ψυχολογία στις ευρύτερες μάζες που να μην επηρεάζεται από τις λοιπές πολιτικές εξελίξεις και να περιμένει ένα θαύμα για να ανακάμψει.

Στη χώρα μας φυσικά γίνονται όλα ανάποδα. Το κράτος είναι ο κύριος εχθρός του επιχειρείν, οι πολιτικές εξελίξεις καθορίζουν απόλυτα τη βιωσιμότητα των εταιρειών και επιβραβεύονται μόνο οι ημέτεροι. Αξιοκρατία εφαρμόζεται δειγματοληπτικά και για το θεαθήναι. Έτσι οι ανήσυχοι άνθρωποι αναγκάζονται να ψάξουν αλλού καταφύγιο για να εξελιχθούν, διότι η επιτυχία δεν είναι εξίσωση μόνο των ικανοτήτων τους αλλά κατά βάση των διαπροσωπικών τους σχέσεων.

Συμβαίνει το εξής παράδοξο. Σε ολόκληρο τον κόσμο δεν υπάρχει εταιρεία ή μεγάλο έργο που να μην έχει τουλάχιστον έναν Έλληνα στην ηγετική ομάδα. Αυτοί οι άνθρωποι αν ήταν εδώ, ενδεχόμενα να ήταν ή άνεργοι ή απλοί βιοπαλαιστές. Είναι ένα από τα χαρακτηριστικά της φυλής μας. Να θέλουμε το διπλανό μας το ίδιο ή και χειρότερα κακομοίρη από εμάς. Όχι να γίνουμε εμείς καλύτεροι για να τον ξεπεράσουμε, αλλά να κάνουμε τα πάντα ώστε εκείνος να έρθει σε χειρότερη μοίρα από εμάς ή κατά το πολύ γνωστό ανέκδοτο “να ψοφήσει η κατσίκα του γείτονα”.

Από την ώρα που ξεκίνησε η οικονομική λαίλαπα, το φαινόμενο αυτό έγινε ακόμα πιο έντονο. Οι δοσοληψίες και οι υπόγειες διαδρομές δίνουν και παίρνουν. Άτομα χωρίς υπόβαθρο και κουλτούρα καταλαμβάνουν θέσεις ευθύνης εκμεταλλευόμενα τις γνωριμίες τους. Η επιχειρηματικότητα σε υψηλά επίπεδα είναι αποκλειστικά κρατικοδίαιτη και το χειρότερο είναι πως η ακαδημαϊκή έρευνα συρρικνώνεται χρόνο με το χρόνο καθώς μικραίνει συνεχώς η χρηματοδότηση.

Μια γκρίνια πλανάται πάνω από τη χώρα τα τελευταία χρόνια και όχι άδικα. Οι φόροι αυξάνονται, τα δημόσια έσοδα δεν βελτιώνονται, η ζωή του μέσου πολίτη χειροτερεύει και ένα κακόγουστο θέατρο παίζεται καθημερινά με τους πολιτικούς να “διαξιφίζονται” χωρίς πλάνο, χωρίς στόχο, χωρίς καμία ουσία. Παράλληλα ο κόσμος εξελίσσεται και προχωρά. Μόνο το κάρο μας κόλλησε στη λάσπη και περιμένουμε τους ξένους να έρθουν να το ξεκολλήσουν...