Επιτακτική αναγκαιότητα το ακτινοθεραπευτικό τμήμα στην Ρόδο

Βαρβάρα Μπογδάνου

Σημαντικά στοιχεία από την οικονομοτεχνική μελέτη σκοπιμότητας

Μετά από διάστημα περίπου δύο ετών η επιστημονική ομάδα που ανέλαβε εθελοντικά τη σύνταξη της μελέτης για τη δημιουργία ακτινοθεραπευτικού τμήματος στο νοσοκομείο της Ρόδου, με επικεφαλής συντονιστή τον πρώην δήμαρχο Ρόδου Στάθη Κουσουρνά παρέδωσε το έργο της στον περιφερειάρχη νοτίου Αιγαίου Γιώργο Χατζημάρκο.

Σε επόμενο στάδιο η μελέτη θα υποβληθεί στο υπουργείο υγείας, θα ακολουθήσουν οι μελέτες εφαρμογής που είναι απαραίτητες για τη δημοπράτηση του έργου και θα περιμένουμε πλέον την ένταξή του στο πρόγραμμα του υπουργείου υγείας για την υλοποίηση, αν και μέρος του κόστους κατασκευής θα αναλάβει η περιφέρεια νοτίου Αιγαίου.

Το τμήμα θα λειτουργήσει σε ξεχωριστό κτήριο που θα ανεγερθεί δίπλα στο τμήμα επειγόντων περιστατικών απέναντι από το οποίο βρίσκεται σήμερα ένα μικρό πάρκο. Θα καταλαμβάνει έκταση 1.300 τ.μ. και θα είναι διώροφο, ενώ σύμφωνα με τις εκτιμήσεις το κόστος του θα ανέλθει σε περίπου 5 εκ. ευρώ.
Ο εξοπλισμός του θα κοστίσει περί τα 2,5 εκ. ευρώ και θα αποτελείται από μηχανήματα τρίτης γενιάς τα οποία θα καταλαμβάνουν έκταση 300 τ.μ. και θα εξυπηρετούν τους καρκινοπαθείς όχι μόνο της Ρόδου αλλά και των υπολοίπων νησιών.

Η 107 σελίδων οικονομοτεχνική μελέτη σκοπιμότητας για το ακτινοθεραπευτικό εκπονήθηκε και δωρήθηκε από το γραφείο «ΛΟΥΚΑΡΑΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ –Σύμβουλοι Ανάπτυξης» και τεκμηριώνει με σαφή τρόπο την αναγκαιότητα να δημιουργηθεί στο νοσοκομείο της Ρόδου ακτινοθεραπευτικό τμήμα.
Σε ερώτηση προς τον μελετητή Χαράλαμπο Λουκαρά σχετικά με τις επιπτώσεις του καρκίνου στην κοινωνία εκείνος αναφέρει τα εξής: «Το κοινωνικό κόστος του καρκίνου είναι δυσβάστακτο, πλήττει καίρια την κοινωνική ανάπτυξη και ευημερία, ενώ δοκιμάζει και την κοινωνική συνοχή. Οι πάσχοντες υφίστανται δραματικές συνέπειες στην προσωπική, οικογενειακή, επαγγελματική και κοινωνική τους ζωή.

Στην επαγγελματική τους ζωή υφίστανται τον παροπλισμό ή τη στασιμότητα στην ανέλιξή τους, υπό το πρόσχημα της μη περαιτέρω καταπόνησής τους. Στο φιλικό και οικογενειακό τους περιβάλλον, αντιμετωπίζουν συχνά τον οίκτο ή και την απόρριψη, γεγονός που δημιουργεί πρόσθετο δυσβάστακτο ψυχικό φορτίο στους ασθενείς, οι οποίοι ενοχοποιούν τον εαυτό τους για ό,τι συνέβη».

Η μελέτη
Όπως αναφέρει η σχετική μελέτη, εν έτει 2017, οι ογκολογικοί ασθενείς περιπλανώνται από νοσοκομείο σε νοσοκομείο προκειμένου να υποβληθούν σε ακτινοθεραπεία. Τα μηχανήματα που διαθέτει το Δημόσιο είναι ελάχιστα, αδυνατούν να καλύψουν τις αυξημένες ανάγκες και τα μισά από αυτά είναι παλαιά, αφού έχουν κλείσει 12 χρόνια ζωής.

Οι λίστες αναμονής που φθάνουν ως και τους τέσσερις-πέντε μήνες οδηγούν τους ασθενείς στον ιδιωτικό τομέα αναγκάζοντάς τους να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη. Εκτιμάται ότι ένας ασθενής ασφαλισμένος του ΕΟΠΥΥ θα κληθεί να πληρώσει από 2.000 ως 5.000 ευρώ στον ιδιωτικό τομέα για μια ριζική θεραπεία παρότι υπάρχει σύμβαση μεταξύ του Οργανισμού και των ιδιωτικών κλινικών για τις ακτινοθεραπείες.

Στο ποσό που καλούνται να πληρώσουν οι ασθενείς περιλαμβάνεται η αμοιβή του γιατρού, αλλά και ένας έμμεσος φόρος, καθώς το μέτρο των clawback και rebate (επιστροφή χρημάτων όταν γίνεται υπέρβαση της δαπάνης λόγω «υποτιθέμενης» προκλητής ζήτησης) εξακολουθεί να εφαρμόζεται στον χώρο της ακτινοθεραπείας αναγκάζοντας τους ασθενείς να πληρώνουν, τη στιγμή που το ΕΣΥ αδυνατεί να περιθάλψει το σύνολο των περιστατικών.

Να σημειωθεί ότι ενώ η προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου Υγείας είχε αποφασίσει την εξαίρεση της ακτινοθεραπείας από το clawback και το rebate, προκειμένου να μην υπάρχει οικονομική επιβάρυνση των ασθενών που την έχουν ανάγκη, τίποτε ακόμη δεν έχει γίνει.
Σύμφωνα με τη μελέτη οι ειδικοί εκτιμούν ότι θα έπρεπε να υποβάλλονται σε ακτινοθεραπεία στη χώρα μας περί τις 28.000-30.000 ασθενείς. Τα στοιχεία όμως δείχνουν ότι πολύ λιγότεροι από 24.000 φθάνουν στο κατώφλι του ακτινοθεραπευτικού τμήματος .

Ως πέντε μήνες είναι η αναμονή στον «Άγιο Σάββα» παρότι το Αντικαρκινικό Νοσοκομείο «Άγιος Σάββας» διαθέτει πέντε μηχανήματα ακτινοθεραπείας, εν τούτοις οι αναμονές είναι τεράστιες, καθώς καλείται να περιθάλψει περιστατικά από όλη τη χώρα ελλείψει υποδομών στην Περιφέρεια.

Για τους νησιώτες
Σύμφωνα με τη μελέτη, οι νησιώτες αναγκάζονται για να παρακολουθήσουν ένα πρόγραμμα θεραπείας που θα διαρκέσει από 20 έως 40 ημέρες, να μεταβούν εκτός του τόπου τους και να επιβαρυνθούν με ένα δυσβάσταχτο κόστος μετάβασης διαμονής και διατροφής που δεν καλύπτεται πλήρως από τα ασφαλιστικά ταμεία και ως εκ τούτου αναγκάζονται ειδικά σε περιπτώσεις όπου δεν πηγαίνουν σε δημόσια ακτινοθεραπευτικά κέντρα λόγω της πολύμηνης αναμονής να επιβαρυνθούν πέρα του κόστους της θεραπείας σε ιδιωτικά κέντρα και του έμμεσου κόστους (μετάβασης, διαμονής και διατροφής).

Σύμφωνα και με τις συνεντεύξεις από τους αρμόδιους που δόθηκαν καταγράφεται, το πράγματι πολύ λυπηρό γεγονός ασθενείς οι οποίοι είναι αναγκασμένοι να πάνε μόνο σε δημόσιο κέντρο μιας και δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να πληρώσουν το ιδιωτικό κέντρο να αποθαρρύνονται να ακολουθήσουν την θεραπεία τους και να μην μεταβαίνουν σε αυτό μιας και δεν μπορούν να υποστούν και να ανταπεξέλθουν στο υψηλό κόστος.

Στον τομέα της υγείας η Περιφέρεια κατέχει την 4η θέση στο σύνολο των 13 περιφερειών σε κλίνες ανά πληθυσμό και αριθμό δημοσίων νοσοκομείων και ιδιωτικών κλινικών ανά πληθυσμό, αλλά την 11η θέση σε αριθμό ιατρών ανά 1.000 κατοίκους, γεγονός που επιβεβαιώνει τη δυσκολία εξασφάλισης ιατρικού προσωπικού σε απομακρυσμένα νησιά, άνευ παροχής ειδικών κινήτρων.

Η διάρθρωση των υποδομών υγείας (διασπορά και επίπεδο) ανάλογα με το μέγεθος και τον εξυπηρετούμενο πληθυσμό ανά νησί, μπορεί να θεωρηθεί ικανοποιητική με δεδομένη την συγκεκριμένη διάσπαση του νησιωτικού χώρου.

Ο συνολικός αριθμός των μονάδων υγείας όλων των επιπέδων (5 νοσοκομεία, 11 κέντρα υγείας, 24 πολυδύναμα περιφερειακά ιατρεία και 32 περιφερειακά ιατρεία) είναι θεωρητικά επαρκής για το σύνολο των νησιών.

Ο βαθμός όμως της παρεχόμενης κάλυψης και των υπηρεσιών περίθαλψης παραμένει χαμηλός κυρίως λόγω των ελλείψεων σε ανθρώπινο δυναμικό (γιατροί, ειδικότητες, νοσηλευτικό προσωπικό) άλλα και σε τεχνικό και λοιπό επιστημονικό εξοπλισμό των μονάδων, καθώς και λόγω των αδυναμιών του συστήματος επικοινωνιών και μεταφορών. Υπενθυμίζεται επίσης ότι οι ανάγκες ιατρικής περίθαλψης και φροντίδας πολλαπλασιάζονται κατά την περίοδο αιχμής της τουριστικής δραστηριότητας από το μεγάλο αριθμό επισκεπτών στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου

Η Δωδεκάνησος
Σύμφωνα με το Τμήμα Στατιστικών Υγείας και Κοινωνικής Ασφάλισης και Προστασίας, Διεύθυνση Κοινωνικών Στατιστικών της Ελληνικής Στατιστικής Υπηρεσίας σε Δειγματοληπτική επεξεργασία του 12,5% των δελτίων των εξερχομένων ασθενών από τα δημόσια και ιδιωτικά θεραπευτήρια (εκτός των νευροψυχιατρικών που η επεξεργασία των στοιχείων γίνεται απογραφικά) το έτος 2014 ο Νομός Δωδεκανήσου και ο Νομός Κυκλάδων παρουσιάζουν μεγαλύτερο ποσοστό εμφάνισης νεοπλασματικών ασθενειών από τον μέσο όρο της Χώρας πλην της Κρήτης όπου ο Νομός Δωδεκανήσου εμφανίζει μικρότερο ποσοστό.

Συγκεκριμένα μέσα από την δειγματοληπτική επεξεργασία της ΕΛΣΤΑΤ ο μέσος όρος της χώρας ανέρχεται σε 12,44% της Περιφέρεια Πρωτευούσης 14,98% ο Νομός Δωδεκανήσου 12,70 και ο Νομός Κυκλάδων 13,24%. Σε κανένα άλλο γεωγραφικό διαμέρισμα της χώρας δεν εμφανίζεται μεγαλύτερο ποσοστό από τους δύο αυτούς νομούς πλην της Κρήτης

Το έργο
Το φυσικό αντικείμενο του έργου είναι η προσθήκη διώροφου κτηρίου κατ’ επέκταση στο Γενικό Νοσοκομείο Ρόδου «Ανδρέας Παπανδρέου».
Το κτήριο που πρόκειται να ανεγερθεί θα φιλοξενεί τη λειτουργία του ακτινοθεραπευτικού τμήματος για την εξυπηρέτηση των ασθενών τόσο στο νησί της Ρόδου όσο και των υπόλοιπων νησιών της Δωδεκανήσου.

Για λόγους λειτουργικούς και πρωτίστως, ασφάλειας και υγιεινής των παρευρισκομένων επισκεπτών και ασθενών στον ευρύτερο χώρο αποφασίστηκε η θέση του να βρίσκεται κοντά στο υφιστάμενο κτηριακό συγκρότημα του Νοσοκομείου, να συνδέεται εσωτερικά με αυτό και να είναι τοποθετημένο με τέτοιο τρόπο - σχετικά με το έδαφος - ώστε να απομακρύνεται ο κίνδυνος ατυχήματος και βλάβης . Βρίσκεται λοιπόν στην νότιο-δυτική πλευρά του συγκροτήματος και μεταξύ των εξωτερικών Ιατρείων και των επειγόντων περιστατικών.

Στην αρχιτεκτονική μελέτη δόθηκε ιδιαίτερη προσοχή, πέρα από τη γενική χωροθέτηση του κτιρίου, στο ύψος και την κατανομή των όγκων του αλλά και στο σχεδιασμό των χώρων κίνησης και στις εισόδους και εξόδους του ώστε να προσαρμόζεται ήπια στον περιβάλλοντα χώρο του νοσοκομείου. Δόθηκε επίσης κατεύθυνση βιοκλιματικής προσέγγισης με την κατασκευή φυτεμένου δώματος στο μεγαλύτερο μέρος του δώματος του κτηρίου. Σε συνδυασμό και με την γενικότερη φύτευση του περιβάλλοντος χώρου.

Η συνολική ωφέλιμη επιφάνειά του είναι 1.298,49 μ². και αναπτύσσεται σε δύο ορόφους ή επίπεδα , με το πρώτο να έχει συγχρόνως, χαρακτηριστικά υπογείου και ισογείου. Ενδείκνυται οι χώροι που φέρουν βαρύ ραδιενεργό φορτίο να βρίσκονται με τα τοιχώματά τους σε επαφή με το έδαφος (υπόγειο), ενώ οι χώροι υποδοχής και προσομοίωσης σε ισόγειο χώρο με εύκολη προσέγγιση ασθενοφόρου και αυτοκινήτου. Η δομημένη επιφάνεια είναι 1.272,98 μ². εκ των οποίων 990,42μ2 στο πρώτο επίπεδο (υπόγειο –ισόγειο) και 282,56μ2 στο δεύτερο επίπεδο (ισόγειο – όροφος) ενώ η καλυπτόμενη επιφάνεια του οικοπέδου είναι 990,42 τ.μ.