Ανδρέας Παπανδρέου: Μαρξιστής ή αυτοκράτορας;

Ποιος ήταν ο μύθος και ποια η πραγματικότητα; Από πού ξεκίνησε και που πήγε; Ποιες ήταν οι θεωρίες του και ποιες οι πράξεις του; Ποιος ο Ανδρέας και ποιος ο Παπανδρέου; Ο Δ. Βασιλειάδης θέτει τα ερωτήματα, αφηγείται τα γεγονότα, παρουσιάζει τα κείμενα και

Ποιος ήταν ο μύθος και ποια η πραγματικότητα; Από πού ξεκίνησε και που πήγε; Ποιες ήταν οι θεωρίες του και ποιες οι πράξεις του; Ποιος ο Ανδρέας και ποιος ο Παπανδρέου;

Ο Δαμιανός Βασιλειάδης θέτει τα ερωτήματα, αφηγείται τα γεγονότα, παρουσιάζει τα κείμενα και απαντά στο βιβλίο με τίτλο «Ο μύθος του Ανδρέα» και υπότιτλο «Οι θεωρητικές βάσεις της Ένωσης Κέντρου, του ΠΑΚ και του ΠΑΣΟΚ».

Το βιβλίο κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις Εναλλακτικές εκδόσεις με πρόλογο του Μίκη Θεοδωράκη. «Ο Ανδρέας , είτε το πίστευε είτε όχι, αποφάσισε να είναι αυτός που θα χάριζε στον ελληνικό λαό αυτό που του οφείλαμε εμείς - και όπως αποδείχθηκε μονάχα εμείς, από την αντίπερα όχθη, μπορούσαμε να πραγματοποιήσουμε- , δηλαδή το Κίνημα του Δημοκρατικού Σοσιαλισμού» τονίζει ο συνθέτης.

Ο συγγραφέας, από τα ιδρυτικά στελέχη του Πανελλήνιου Απελευθερωτικού Κινήματος, φοιτητής της Γερμανικής φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου, ένας από τους συντάκτες της Διακήρυξης της 3ης του Σεπτέμβρη, παραιτηθείς από το ΠΑΣΟΚ το 1977, εκπαιδευτής ορειβασίας το επάγγελμα σήμερα, αλλά ενεργός στις κινήσεις της δημοκρατικής αριστεράς, γνώρισε από κοντά τον Ανδρέα Παπανδρέου. Και αυτή του τη γνωριμία- γνωριμία πρωτίστως ιδεολογική- την αξιοποιεί προς χάριν της πολιτικής σκέψης.

Έχοντας ζήσει τις μεγάλες και μικρές στιγμές της πρόσφατης ιστορίας, αναδύει από το αρχείο του ντοκουμέντα, ανασύροντας παράλληλα από τη μνήμη του εικόνες και βιώματα για να σκιαγραφήσει το πολιτικο-ιδεολογικό καρδιογράφημα ενός ηγέτη. Ενός αρχηγού- «θεού» που τόσο πολύ λατρεύτηκε μα και μισήθηκε.

Το ιδιαίτερο ενδιαφέρον που κομίζει αυτό το βιβλίο στην πολιτική επιστήμη είναι ο φωτισμός στα ενδότερα, στα εσωκομματικά, στα αθέατα για τους απέξω. Είναι η εσωκομματική αντιπαράθεση σε χρόνια αντιδικτατορικού αγώνα. Είναι η ανάδειξη της αντίφασης: να στήνεται ένας φορέας για την ανάκτηση της δημοκρατίας με κάθε μέσο- εν προκειμένω το ΠΑΚ - και ταυτόχρονα να δομείται στον ίδιο τον απελευθερωτικό φορέα ένα αρχηγικό σύστημα κάθε άλλο παρά δημοκρατικό .

Και ποιό είναι το συμπέρασμα παρακολουθώντας όλη αυτή την εσώτερη οργανωτική και ιδεολογική διελκυστίνδα ηγέτη- βάσης; Πως , τελικά, η μάχη εξουσίας , όπως ασκείται από την ηγεσία στο κέλυφος του εσω- κόμματος, έτσι προδιαγράφεται και η επιβολή της στην ανοιχτή κοινωνία και στην κυβερνητική εξουσία.

Ο συγγραφέας αναπτύσσει μεθοδολογικά το ιστόρημά του περνώντας από τη θεωρητική παρουσίαση στην κατίσχυση των πράξεων: Τι είναι μαρξισμός και τι μαρξιστής. Ο Ανδρέας Παπανδρέου ανάμεσα στον Μαρξ και τον Λένιν. Οι πολιτικές του θέσεις προδικτατορικά ως οικονομολόγου της κλασσικής σχολής. Η Ένωση Κέντρου πριν και μετά τη χούντα. Η αλλαγή πορείας Ένωσης Κέντρου- ΠΑΚ.

Η σοσιαλιστική προοπτική με αποκέντρωση, κοινωνικοποίηση και αυτοδιαχείριση. Οι πρώτες κριτικές φωνές της βάσης των Φίλων του ΠΑΚ Μονάχου έναντι της ηγεσίας. Η αλληλογραφία με τον Ανδρέα Παπανδρέου. Πρωτόκολλα συνεδριάσεων και τα ατελείωτα φροντιστήρια ιδεολογίας.

Αυτά μέχρι την πτώση της χούντας. Μετά περιγράφεται η περίοδος της Μεταπολίτευσης, όπου το ΠΑΚ μετασχηματίζεται σε ΠΑΣΟΚ μέσα στο πλαίσιο του κοινοβουλευτισμού, για να αρχίσει «η αντίστροφη μέτρηση» από το 1981 που κατακτά την εξουσία, όταν με τις διαγραφές στελεχών επέρχεται η απόλυτη επικράτηση του ηγετικού οικοσυστήματος και η βαθμιαία μεταλλαγή.

Ο συγγραφέας, επιχειρώντας μια ψυχολογική ερμηνεία της προσωπικότητας του Ανδρέα, με τις φοβίες και τις έντονες σχέσεις του, ισχυρίζεται ότι μετέτρεψε το εμφανιζόμενο ως απελευθερωτικό κόμμα των μη προνομιούχων «σε κόμμα της υποτέλειας και της νέας αστικής τάξης», ενώ ο ίδιος μεταμορφώθηκε σε «αυτοκράτορα».

Και, αναφερόμενος στην «παρωχημένη» - κατά την άποψή του - κομμουνιστική αριστερά και την «μίζερη» αριστερά, καταλήγει: «Πάτερ Μαρξ... ʼφες αυτοίς. Ου γαρ οίδασι τι ποιούσι!».

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ