Νέες νομοθετικές ρυθμίσεις για τις συμβάσεις που συνάπτονται από απόσταση

Της
Ειρήνης Α. Σαρρή
Δικηγόρου, LLM

Από τις 13 Ιουνίου 2014 θα εφαρμοστεί η υπ. απόφαση Ζ1-891/2013 για την εναρμόνιση του ελληνικού δικαίου με την Οδηγία 2011/83/ΕΕ. Η υπ. απόφαση αφορά τις συμβάσεις που συνάπτονται μεταξύ προμηθευτών και καταναλωτών (B2C) από απόσταση (μέσω τηλεφώνου, email, μιας ιστοσελίδας, με τυποποιημένες επιστολές, έντυπα κλπ.) με τίμημα άνω των 30€.

Εξαιρούνται κάποιες συμβάσεις, όπως οι συμβάσεις πώλησης ακινήτων, οι συμβάσεις με αντικείμενο την παροχή χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης κ.α. Από 28.02.2014 και με βάση το ν. 4242/2014 («Ενιαίος φορέας εξωστρέφειας, εμπορ. μισθώσεις κλπ.»), κάθε προμηθευτής που προτίθεται να συνάπτει συμβάσεις από απόσταση με καταναλωτές, υποχρεούται να ζητήσει την καταχώριση του στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο (Γ.Ε.ΜΗ.) σύμφωνα με το άρθ. 1 ν. 3419/2005.

Η εν λόγω υπ. απόφαση προβλέπει ένα πλαίσιο αυξημένης προστασίας του καταναλωτή με την παροχή σε αυτόν πληθώρας πληροφοριών από τον προμηθευτή τόσο πριν όσο και μετά τη σύναψη της σύμβασης.

Έτσι, μεταξύ των πληροφοριών που οφείλει να παρέχει ο προμηθευτής είναι η ενημέρωση για κάθε είδους δαπάνες, όπως πρόσθετες επιβαρύνσεις αποστολής/παράδοσης.

Η μη ενημέρωση του καταναλωτή έχει ως συνέπεια την απαλλαγή του από την υποχρέωση πληρωμής των δαπανών αυτών. Ο προμηθευτής έχει την υποχρέωση να μεριμνήσει ώστε ο καταναλωτής να αναγνωρίζει ότι η παραγγελία του συνεπάγεται υποχρέωση πληρωμής.

Αν ο προμηθευτής δεν τηρεί αυτή την υποχρέωση, ο καταναλωτής δε δεσμεύεται από τη σύμβαση ή την παραγγελία. Επίσης, ο προμηθευτής υποχρεούται να ενημερώνει τον καταναλωτή για το δικαίωμα υπαναχώρησης από τη σύμβαση και να του χορηγεί έντυπο υπαναχώρησης.

Ο καταναλωτής μπορεί να υπαναχωρήσει από τη σύμβαση αναιτιολόγητα και χωρίς καμία επιβάρυνση, εντός όμως προθεσμίας 14 ημερών από την ημερομηνία σύναψης της σύμβασης (στις συμβάσεις παροχής υπηρεσιών) ή από την ημέρα απόκτησης της κατοχής των αγαθών (στις συμβάσεις πώλησης αγαθών).

Σε περίπτωση που ο προμηθευτής δεν ενημέρωσε τον καταναλωτή για το δικαίωμα υπαναχώρησης, η προθεσμία υπαναχώρησης λήγει 12 μήνες μετά το τέλος της προθεσμίας των 14 ημερών

Άλλη μια πληροφορία που πρέπει να παρέχει ο προμηθευτής, είναι η δυνατότητα προσφυγής σε «εξωδικαστικό μηχανισμό παραπόνων και επανόρθωσης», καθώς και τους τρόπους πρόσβασης σε αυτόν (να σημειωθεί εδώ ότι ο Συνήγορος του Καταναλωτή αναλαμβάνει τη διαμεσολάβηση για τη φιλική διευθέτηση διαφορών μεταξύ καταναλωτών και προμηθευτών).

Αν δεν παράσχει την πληροφορία αυτή ο προμηθευτής, η σύμβαση είναι άκυρη υπέρ του καταναλωτή.

Η υπ. απόφαση προβλέπει ότι, αν το δίκαιο που είναι εφαρμοστέο στη σύμβαση είναι το δίκαιο κάποιου Κράτους μέλους (συχνά το αγγλικό), οι καταναλωτές δεν μπορούν να παραιτηθούν από ως άνω δικαιώματά τους.

Προβλέπει μάλιστα ότι συμβατικές ρήτρες που καταργούν ή περιορίζουν, άμεσα ή έμμεσα τα ως άνω δικαιώματα του καταναλωτή (ενημέρωσης, υπαναχώρησης κλπ.) που προβλέπει η υπ. απόφαση είναι άκυρες.

Η παράβαση των διατάξεων της υπ. απόφασης επισύρει κυρώσεις, όπως χρηματικό πρόστιμο που κυμαίνεται από 1.500 έως 1.000.000 €.

Αρμόδια αρχή για την εξέταση καταγγελιών που αφορούν συμβάσεις από απόσταση είναι η Γενική Γραμματεία Καταναλωτή.