Διατήρηση της γυναικείας γονιμότητας

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο Δρ Σάββας Παπαγεωργίου
Μαιευτήρας-Χειρ.-Γυναικολόγος
Ειδικός στην εξωσωματική γονιμοποίηση

Η νέα γυναίκα της σήμερον ημέρας κυνηγάει την επαγγελματική της καριέρα. Θέλει να πετύχει επαγγελματικά, να προλάβει, να επικρατήσει, να ανταγωνιστεί. Όμως με την πάροδο της ηλικίας της, το βιολογικό της ρολόι αρχίζει ήδη να χτυπάει απειλητικά για τη γονιμότητά της.

Υπάρχει λύση στο πρόβλημα αυτό;
Είναι ένα πρόβλημα μεγάλο, υπαρκτό, που παίρνει σιγά-σιγά κοινωνικές διαστάσεις, γιατί όλο και περισσότερες γυναίκες απευθύνονται στα διάφορα κέντρα εξωσωματικής γονιμοποίησης μετά την ηλικία των 40 ετών με σκοπό να τεκνοποιήσουν.

Οι αιτίες είναι πολλές ως επί το πλείστον κοινωνικές όπως έλλειψη σωστού συντρόφου, επαγγελματική καριέρα, οικονομικά προβλήματα κ.λπ., με αποτέλεσμα να μεταθέτουν τη μητρότητά τους στο απώτερο μέλλον.

Εδώ πρέπει να πείσουμε ότι η επιθυμία της γυναίκας για τεκνοποίηση (καθυστερημένη) είναι μεγάλη διότι η γονεϊκότητά της (επιθυμία να γίνει μητέρα) είναι βαθειά ριζομένη στο υποσυνείδητό της, στα κύτταρά της.

Ο ειδικός πολλές φορές ευρίσκεται αντιμέτωπος με την πραγματικότητα, δηλαδή έχει να αντιμετωπίσει τον παράγοντα ηλικία που κατέχει σημαντικό ρόλο στην επίτευξη μιας εγκυμοσύνης.

Οι γυναίκες πρέπει να γνωρίζουν ότι στις 2 ωοθήκες τους (όργανα ενδοκοιλιακά που παράγουν τα ωάρια), υπάρχει εκ γενετής ένας προκαθορισμένος αριθμός ωαρίων και ότι με την πάροδο του χρόνου τα ωάρια αυτά μειώνονται συνεχώς, καταστρέφονται όχι μόνο αλλά και η ποιότητα των ωαρίων, όσο τα χρόνια περνούν, πέφτει με αποτέλεσμα να μειώνονται τα ποσοστά μιας επιτυχούς εγκυμοσύνης και να αυξάνονται τα ποσοστά αυτόματων αποβολών.
Ενδεικτικά στην ηλικία των 43 ετών η επίτευξη μιας εγκυμοσύνης είναι 5% ενώ στην ηλικία των 40 είναι 15%.

Ποια προσφορά του ειδικού σ’ αυτές τις περιπτώσεις;
Να συστήσει την κατάψυξη των ωαρίων όταν η γυναίκα ευρίσκεται σε γόνιμη, νεαρή ηλικία δηλαδή μεταξύ (25-35 χρονών) που για κοινωνικούς λόγους που προαναφέραμε θα καθυστερήσει η μητρότητά της.

Επίσης πρέπει να τονίσουμε ότι η κατάψυξη ωαρίων ευρίσκει εφαρμογή και για ιατρικούς λόγους. Δηλαδή αν μια νέα γυναίκα στην οποία διεγνώσθη κακοήθεια (καρκίνος σε κάποιο όργανο) πρέπει για θεραπεία να υποστεί χειρουργείο, χημειοθεραπεία, ακτινοβολίες και επίκειται κίνδυνος να καταστραφεί η λειτουργία των ωοθηκών (όργανα ευαίσθητα) είναι λογικό πριν αρχίσει αυτές τις θεραπείες να καταψύξει τα ωάριά της και όταν τελειώσει τις θεραπείες και επιθυμεί εγκυμοσύνη να αποψυχθούν τα διατηρημένα ωάριά της, να γονιμοποιηθούν και να μεταφερθούν στη μήτρα της, δηλαδή (εμβρυομεταφορά). Άρα σε 2 περιπτώσεις μπορούν να καταψυχθούν τα ωάρια νεαρών γυναικών, 1) κοινωνικοί λόγοι, 2) ιατρικοί λόγοι (καρκίνος, αυτοάνοσα νοσήματα, ενδομητρίωση, κίνδυνος πρόωρης εμμηνόπαυσης).

Πρακτικά η όλη διαδικασία πώς γίνεται;
1o Στάδιο: Διέγερση ωοθηκών με ειδικά φάρμακα (ενέσεις) που σκοπό έχουν να διεγείρουν τις ωοθήκες να παράγουν πολλά ωάρια 10-15-20 σε αριθμό.

2ο Στάδιο: Aναρρόφηση των ωαρίων μέσω του κόλπου με ειδική βλεόνα ωοληψίας κάτω από υπερηχογραφική καθοδήγηση και μέθη για να μην πονέσει, χορηγούμενη από τον αναισθησιολόγο. Είναι μια μικρή επέμβαση διάρκειας περίπου 10’-15’.

3ο Στάδιο: Τα ληφθέντα ωάρια προετοιμάζονται καταλλήλως υπό τον βιολόγο-εμβρυολόγο και εμβυθίζονται γρήγορα μέσα σε δοχείο που περιέχει υγρό άζωτο θερμοκρασίας-196ο Κελσίου.

Η ερώτηση είναι πότε θα αποψυχθούν αυτά τα ωάρια;
Αν η κατάψυξη έγινε για λόγους ιατρικούς τότε η απόψυξη θα γίνει όταν έχει ξεπεράσει η γυναίκα το πρόβλημα υγείας της και επιθυμεί εγκυμοσύνη.

Αν η κατάψυξη έγινε για κοινωνικούς λόγους, τότε η απόψυξη θα γίνει όταν η γυναίκα κρίνει ότι έχει λύσει τα κοινωνικά της προβλήματα και είναι έτοιμη για τεκνοποίηση.

Η τεχνική κατάψυξη ωαρίων με σκοπό τη διατήρηση της γονιμοποίησης της γυναίκας, πρέπει να γίνει γνωστή ευρέως στο γυναικείο πληθυσμό γιατί δυστυχώς η ενημέρωση είναι ανεπαρκής με αποτέλεσμα όταν αποφασίσει μια γυναίκα να τεκνοποιήσει μετά την ηλικία των 40 ετών να αντιμετωπίζει σε μεγάλο ποσοστό δυσκολίες (ψυχολογικό και οικονομικό κόστος).

Επανερχόμενοι στον παράγοντα ηλικία, η εξωσωματική γονιμοποίηση γίνεται συνήθως μέχρι την ηλικία των 43 χρόνων (με ωάρια της ίδιας της γυναίκας) αλλά δεν είναι δόκιμο να καταψύξει μια γυναίκα στην ηλικία αυτή τα ωάριά της γιατί η επιτυχία επίτευξης εγκυμοσύνης με εξωσωματική είναι 5%, στα 40 είναι 15%. Άρα η διατήρηση της γονιμότητας της γυναίκας έχει κάποια βάση αν καταψύξει τα ωάριά της σε μικρότερες ηλικίες.

Ποια είναι η τεχνική κατάψυξης των ωαρίων.
Προτιμάται η τεχνική της Vitrification (υαλοποίησης). Είναι μια κατάκτηση της τεχνολογίας και της εμβρυολογίας που επέτρεψε να γεννηθούν χιλιάδες παιδιά σ’ όλο τον κόσμο στα τελευταιά 10 χρόνια. Είναι μια τεχνική γρήγορης κατάψυξης (λίγα δευτερόλεπτα) όπου τα ωάρια ή τα έμβρυα παίρνουν την όψη της υάλου (vitro=ύαλος), δηλαδή παίρνουν μία όψη διαυγή σαν το τζάμι διότι εμβυθίζονται ταχέως εντός του υγρού αζώτου σε μία θερμοκρασία περιβάλλοντος των -196ο Κελσίου με αποτέλεσμα να μην προλάβουν να δημιουργούν κρύσταλλα πάγου, εντός του ωαρίου (πλούσιο σε νερό), που θα μπορούσαν να το καταστρέψουν κατά τη διάρκεια της απόψυξης.

Ερώτηση: Για πόσο χρονικό διάστημα μπορεί να παραμείνουν κατεψυγμένα αυτά τα ληφθέντα ωάρια χωρίς να καταστραφούν;
Για πολλά χρόνια (απεριόριστο χρονικό διάστημα).

Πόσο το ποσοστό επιβίωσης αυτών των ωαρίων κατά την διαδικασία της απόψυξης;
Πλησιάζει το 90-95%. Αφού αποψυχθούν καταλλήλως από τον εμβρυολόγο θα ακολουθήσει η τεχνική της μικρογονιμοποίησής τους, δηλαδή ο εμβρυολόγος θα τα γονιμοποιήσει με το σπέρμα του συζύγου/ συντρόφου και στη συνέχεια τα έμβρυα που θα προκύψουν μετά από 2-3-5 ημέρες από τη γονιμοποίηση θα μεταφερθούν εντός της μήτρας της γυναίκας (εμβρυομεταφορά) με ένα λεπτό καθετήρα (ανώδυνα).

Εδώ πρέπει να τονίσουμε ότι αυτά τα ωάρια που κρυοσυντηρήθηκαν διατηρούν την ίδια ικανότητα αναπαραγωγής που διατηρούν εκείνη τη στιγμή που αναρροφήθηκαν και καταψύχθηκαν ασχέτως αν έχουν περάσει αρκετά χρόνια και πρόκειται τώρα να γονιμοποιηθούν και τα έμβρυα που θα προκύψουν απ’ αυτήν τη διαδικασία θα είναι ποιοτικά τα ίδια (ταυτόσημα) όπως εάν επρόκειτο να γονιμοπιοηθούν φρέσκα ωάρια.

Πόσο κοστίζει η κατάψυξη των ωαρίων και η κρυοσυντήρησή τους στο υγρό άζωτο;
Υπάρχουν μικρές διαφορές μεταξύ των διαφόρων κέντρων. Κυμαίνεται γύρω στα 800-1000 ευρώ η διαδικασία ωοληψίας και κατάψυξης και η συντήρηση περίπου 150-200 ευρώ τον χρόνο μετά από γραπτή συναίνεση αναναίωσης.

Τελειώνοντας εδώ το άρθρο θα ήθελα να τονίσω ότι οι γυναίκες πρέπει να είναι καλά ενημερωμένες στον τομέα της γονιμότητάς τους με την έννοια ότι αν πρόκειται να μεταφέρουν για κοινωνικούς λόγους τη μητρότητά τους στο απώτερο μέλλον και υπάρχει ο κίνδυνος να υπερβούν τα ηλικιακά όρια, είναι προνόμιο να καταψύξουν τη μητρότητά τους στην τράπεζα κρυοσυντήρησης, προκειμένου να αποφύγουν στο μέλλον οδυνηρές καταστάσεις (ψυχικά και οικονομικά κόστη).