Εφηβεία: αλκοόλ και καφεΐνη

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο
Εμμανουήλ Σταματίου
Παιδίατρος - Διεθνώς Πιστοποιημένος Σύμβουλος Γαλουχίας IBCLC

Το αλκοόλ και η καφεϊνη είναι δύο ήπια φάρμακα, τα οποία δικαιολογούν ιδιαίτερη αναφορά, γιατί χρησιμοποιούνται από τον άνθρωπο δια μέσου των αιώνων. Η καφεΐνη βρίσκεται στο τσάι και στον καφέ και έχει δροσιστική και διεγερτική δράση, ενώ το αλκοόλ μειώνει την ένταση.

Και τα δύο είναι αβλαβή σε μικρές ποσότητες αλλά επιβλαβή/τοξικά όταν καταναλώνονται σε μεγάλες ποσότητες.
Η συστηματική κατανάλωση αλκοολούχων προκαλεί βλάβη στον εγκέφαλο και σε όλα τα όργανα του ανθρώπινου σώματος.

Οι περιοχές του εγκεφάλου που είναι ιδιαίτερα ευπρόσβλητες σε βλάβη από την αλκοόλη είναι ο φλοιός (υπεύθυνος για τις ανώτερες εγκεφαλικές λειτουργίες, όπως την επίλυση προβλημάτων και την ικανότητα να παίρνουμε αποφάσεις), ο ιππόκαμπος (σημαντικός για τη μνήμη και τη μάθηση), και η παρεγκεφαλίδα (σημαντική για τη συνέργεια των κινήσεων)

Το αλκοόλ χρειάζεται τη μεγαλύτερη προσοχή, επειδή η υπερβολική ποσότητα προκαλεί μέθη και η συνήθεια να πίνει κανείς πολύ, μπορεί να οδηγήσει στον αλκοολισμό.

Τίποτε άλλο δεν ενδιαφέρει τον αλκοολικό παρά το επόμενο ποτήρι ενώ η υγεία του σταδιακά καταστρέφεται επειδή η περίσσεια του οινοπνεύματος δηλητηριάζει αργά – αργά το σώμα.

Η χρόνια κατάχρηση οινοπνεύματος συνοδεύεται από γαστρίτιδα, έλκος του στομάχου, παγκρεατίτιδα και κίρρωση του ήπατος. Η απότομη στέρηση του οινοπνεύματος στα εθισμένα στο αλκοόλ άτομα, προκαλεί στερητικό σύνδρομο που εκδηλώνεται με ανησυχία, αϋπνία, ψυχοδιανοητικές διαταραχές, τρόμο, σπασμούς. Τα συμπτώματα αυτά αν δεν αντιμετωπισθούν έγκαιρα , εξελίσσονται σε επικίνδυνη για τη ζωή κατάσταση.

Το ποτό το αρχίζει κανείς συνήθως στην εφηβική ηλικία. Έτσι η εφηβεία μαζί με όλες τις άλλες δυνατότητες που προσφέρει, μας δίνει την ευκαιρία να μάθουμε να πίνουμε με σύνεση, που σημαίνει, να μάθουμε να πίνουμε για μια ευχάριστη χαλάρωση, χωρίς να χαλάμε το στομάχι μας, το κέφι το δικό μας ή της παρέας με «παρατράγουδα». Το γρήγορο ποτό, και η προσπάθεια να φανεί κανείς «σκληρός» πίνοντας πολύ, είναι τα δύο συχνότερα λάθη.

Βέβαια, ο πιο φθηνός και υγιεινός τρόπος είναι να μην πίνουμε καθόλου. Για εκείνους που δεν θέλουν να αποκλείσουν εντελώς τα οινοπνευματώδη, ο στόχος είναι να μετριάσουν την κατανάλωση και να διατηρούν υπό πλήρη έλεγχο τον εαυτό τους.

Το ποτό συνδέεται με πρώιμες σεξουαλικές σχέσεις, με αποτέλεσμα την αύξηση στις ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες και στα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Στην περίπτωση που ένα κορίτσι στην εφηβεία ή μία γυναίκα εγκυμονεί και συνεχίζει να πίνει, χωρίς να το γνωρίζει, εκθέτει το μωρό σε μεγαλύτερο κίνδυνο επιπλοκών κατά τη γέννηση. Και σαν να μην είναι όλα αυτά αρκετά, η υπερβολική κατανάλωση οινοπνεύματος καταστέλλει την κριτική ικανότητα, εξωθεί σε ριψοκίνδυνη ή ακόμη βίαιη συμπεριφορά και επιβραδύνει τον χρόνο αντίδρασης. Ο πιωμένος έφηβος ή οποιοσδήποτε άλλος, πίσω από το τιμόνι του αυτοκινήτου, αποτελεί φονικό όπλο.

Η παγίδευση στο κάπνισμα, στο ποτό, σε μια κούπα καφέ κάθε μισή ώρα ή σε οτιδήποτε άλλο, δεν σημαίνει απελευθέρωση.

Είμαστε πράγματι ελεύθεροι όταν απολαμβάνουμε τη ζωή συμβιώνοντας αρμονικά με τους άλλους χωρίς να έχουμε ανάγκη από ουσίες για να νιώθουμε καλά. Να φερόμαστε ως άτομα αυτόνομα, να αποφασίζουμε δηλαδή ελεύθερα για τον εαυτό μας, να ενεργούμε στηριζόμενοι στη δική μας κριτική σκέψη και να παραμένουμε κύριοι του Εαυτού μας.

Το εξαρτημένο άτομο, δεν είναι ελεύθερο. Μπορείτε να το διαπιστώσετε αν παρακολουθήσετε την νευρικότητα και την ανησυχία ενός καπνιστή όταν του/της τελειώσουν τα τσιγάρα νύχτα και τα περίπτερα είναι κλειστά ή κάποιον εξαρτημένο στο οινόπνευμα που αδυνατεί να ασχοληθεί με οτιδήποτε χωρίς ένα ποτηράκι, ή ακόμη καλύτερα μία μπουκάλα ποτό.

Σκληρά φάρμακα
Η καταναγκαστική χρήση της νικοτίνης οδηγεί σε βλάβη της υγείας και πολλά έξοδα. Η χρήση όμως των απαγορευμένων εθιστικών ουσιών είναι καταστροφική και οδηγεί στην ψυχική και σωματική εξόντωση του ατόμου.

Τα σκληρά φάρμακα (ναρκωτικές ουσίες) – εισπνεόμενα, με κάπνισμα, με κατάποση ή σε ενέσιμη μορφή – προκαλούν βλάβες στον εγκέφαλο και στο σώμα. Η βλαβερή τους δράση είναι ύπουλη και αόρατη στον χρήστη, και όταν φανούν τα πρώτα σημάδια, είναι πλέον αργά για να επανέλθει ο οργανισμός στη φυσιολογική του κατάσταση. Κανείς δεν θα πετάξει εσκεμμένα στο πάτωμα ένα τελευταίας τεχνολογίας κινητό, ούτε θα χοροπηδάει πάνω σε μια ακριβή camera. Τα αντικείμενα αυτά θεωρούνται πολύ μεγάλης αξίας για να τα μεταχειρίζεται κανείς βίαια.

Έτσι είναι και ο εγκέφαλος. Παίρνοντας φάρμακα βιαιοπραγούμε κατά του πλέον πολύτιμου οργάνου που έχουμε στο σώμα μας – του εγκεφάλου. Όλοι μας έχουμε σε μεγάλη εκτίμηση την προσωπική μας ανεξαρτησία – τη δυνατότητα να παίρνουμε μόνοι τις αποφάσεις μας και να διαχειριζόμαστε τη ζωή μας. Τα φάρμακα όμως αφήνουν τα θύματα τους χωρίς βούληση και χωρίς ανεξαρτησία.

Η παγίδα για τον έφηβο είναι οι φίλοι που λένε «πάρε μόνο για μία φορά, δεν θα σε βλάψει», ή «αυτό θα σε αναζωογονήσει, θα σε ανεβάσει», «αυτό είναι πιο καθαρό και από το τσιγάρο». Αυτοί οι άνθρωποι σε εξαπατούν. Είτε είναι οι ίδιοι παγιδευμένοι και θέλουν να σε παγιδέψουν, είτε είναι πασαδόροι - βαποράκια για να επωφεληθούν οικονομικά με τίμημα τη δική σου ελευθερία και το δικό σου αργό θάνατο.

Ένα μεγάλο όχι είναι η απάντηση αν βρεθούν στον δρόμο μας. Μη δεχθούμε να δοκιμάσουμε ούτε ΓΙΑ ΜΙΑ ΦΟΡΑ.

Αν νιώθεις μόνος ή αντιμετωπίζεις κάποιες δυσκολίες, ζήτησε βοήθεια. Τα σκληρά φάρμακα ΔΕΝ είναι η λύση.
Ενημερώσου για τις ναρκωτικές ουσίες και απόκτησε αντικειμενικές γνώσεις, ώστε να είσαι σίγουρος για τις επιλογές σου και έτοιμος/η να προσφέρεις βοήθεια σε φίλους σου που την έχουν ανάγκη.

Να θυμάσαι πάντα ότι τα ναρκωτικά:
• Δεν είναι απαραίτητα για να διασκεδάσεις και να ψυχαγωγηθείς.
• Δεν λύνουν προβλήματα και δεν σε βοηθάνε αν νιώθεις μόνος ή αβοήθητος.
• Δεν θα σε βοηθήσουν να γίνεις δημοφιλής ή αποδεκτός από την παρέα σου (εκτός αν πρόκειται για λάθος παρέα).
• Η χρήση τους δεν αποτελεί επαναστατική πράξη αλλά αυτοκαταστροφή.
• Μπορούν - χωρίς να το καταλάβεις- να σε οδηγήσουν σε μια πολύ επικίνδυνη κατάσταση εθισμού.
• Δεν υπάρχουν αβλαβείς (μη βλαβερές) ναρκωτικές ουσίες.