«Αναζητώντας τα Μυστικά της Καρδιάς»: Η στεφανιαία νόσος και το έμφραγμα στις γυναίκες
ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΚΕ 483 ΦΟΡΕΣ
Γράφει ο Καθηγητής Δημήτρης Κρεμαστινός
Η στεφανιαία νόσος στις γυναίκες εκδηλώνεται και αντιμετωπίζεται διαφορετικά σε σύγκριση με τους άνδρες.
Στις γυναίκες συνήθως το έμφραγμα δεν εκδηλώνεται με συμπτώματα ανάλογα με των ανδρών. Έτσι το κλασικό σύμπτωμα του εμφράγματος που είναι ο ισχυρός πόνος ή το σφίξιμο ή η πίεση στο κέντρο του στήθους δεν αποτελεί τον κανόνα για τις γυναίκες.
Αντίθετα, οι αντανακλάσεις του κλασικού πόνου του εμφράγματος μπορεί στις γυναίκες να αποτελούν το κύριο σύμπτωμα του εμφράγματος π.χ. η δυσφορία στο στομάχι, οι άτυποι πόνοι στο αριστερό χέρι στην ωμοπλάτη, σφίξιμο στο λαιμό ή τα σαγόνια.
Ιδιαίτερη εντύπωση έχει προκαλέσει στους επιστήμονες η πολυκεντρική μελέτη με 6.406 εμφραγματίες η οποία δημοσιεύθηκε στο “JACC” (επίσημο επιστημονικό περιοδικό του Αμερικανικού Κολλεγίου Καρδιολογίας) και που μέχρι σήμερα δεν έχει αμφισβητηθεί.
Σύμφωνα με αυτή τη μελέτη, το έμφραγμα σε άνδρες και γυναίκες δεν είχε σχέση με τις στενώσεις (βούλωμα) των αρτηριών της καρδιάς αλλά με τη διάβρωση του έσω χιτώνα των αρτηριών ή με τον σπασμό των αρτηριών. Ειδικότερα, στους ασθενείς με προεμφραγματική (ασταθή) στηθάγχη βρέθηκε πολύ υψηλό ποσοστό γυναικών (30,5%) που δεν είχαν στενώσεις (βουλώματα) στην στεφανιογραφία τους.
Δηλαδή, ο σπασμός των αρτηριών στις γυναίκες είναι υπεύθυνος για την προεμφραγματική στηθάγχη. Με βάση τα ευρήματα αυτά, τίθεται το ερώτημα κατά πόσον αντιμετωπίζεται σωστά με αγγειοπλαστική (μπαλόνι) μια οριακή στένωση σε μια στεφανιαία αρτηρία, με τη σκέψη ότι αυτή η βλάβη είναι η γενεσιουργός αιτία της στηθάγχης, ενώ μπορεί η πραγματική αιτία να είναι ο σπασμός στη συγκεκριμένη αρτηρία που έχει την οριακή στένωση.
Έτσι σε πολλές περιπτώσεις πολλοί ασθενείς αντιμετωπίζονται επεμβατικά ακόμα και με χειρουργική επέμβαση Bypass ενώ τα συμπτώματά τους έχουν ως αιτία το σπασμό των στεφανιαίων αρτηριών.
Στις περιπτώσεις αυτές τίθεται σε κίνδυνο ακόμα και η ίδια η επέμβαση γιατί ο σπασμός θα συνεχισθεί και μετά την επέμβαση οπότε υπάρχει ακόμα μεγάλη πιθανότητα να θρομβωθούν τα Bypass ή τα Stents σε περιπτώσεις αγγειοπλαστικής (μπαλόνι). Κατά συνέπεια, το φαινόμενο του σπασμού παίζει πρωταρχικό ρόλο στη στεφανιαία νόσο των γυναικών.
Συνήθως, η στεφανιαία νόσος προσβάλλει τις γυναίκες περίπου δέκα χρόνια αργότερα σε σχέση με τους άνδρες και συσχετίζεται με το χρόνο της εμμηνόπαυσης. Πολλοί επιστήμονες υποστηρίζουν ότι η προστασία αυτή των γυναικών οφείλεται στις ειδικές ορμόνες που εκκρίνει ο οργανισμός τους κατά την περίοδο της αναπαραγωγής, και οι οποίες ελαττώνονται σημαντικά κατά την εμμηνόπαυση.
Εν τούτοις, έχει αποδειχθεί από διάφορες πολυκεντρικές μελέτες ότι η χορήγηση των ορμονών αυτών υπό μορφή σκευασμάτων (π.χ., οιστρογόνα, προγεστερόνη κ.λπ) δεν προλαμβάνει την εκδήλωση της νόσου, ενώ ακόμη συζητείται το θέμα κατά πόσον επηρεάζει την εξέλιξή της εάν χορηγηθούν μετά την εκδήλωση ενός εμφράγματος.
Αντιθέτως, υπάρχουν επαρκείς ενδείξεις ότι η χρήση ορμονικών σκευασμάτων, για διάφορους λόγους, προδιαθέτει στην εκδήλωση θρομβοεμβολικών επεισοδίων στις φλέβες των ποδιών, στους πνεύμονες και στην καρδιά, ιδιαίτερα κατά τον πρώτο χρόνο χορήγησής τους.
Αναμφισβήτητα, η στεφανιαία νόσος πλήττει περισσότερο τις γυναίκες απ’ ό,τι τους άνδρες μετά την ηλικία των 50 ετών, λόγω του γεγονότος ότι οι άνδρες έχουν ήδη πληγεί μεταξύ των 40 και των 50 ετών και έχουν «πληρώσει το τίμημα». Η εξέλιξη της στεφανιαίας νόσου είναι πιο δραματική στις γυναίκες απ’ ό,τι τους άνδρες, ιδιαίτερα στις καπνίστριες, τις διαβητικές και τις υπερτασικές, γιατί - πέραν των άλλων λόγων- οι στεφανιαίες αρτηρίες των γυναικών είναι λεπτές και οι επεμβατικοί χειρισμοί (επέμβαση Bypass και αγγειοπλαστική) παρουσιάζουν μεγαλύτερες δυσκολίες.
Πολλές γυναίκες πιστεύουν ότι κινδυνεύουν περισσότερο από τον καρκίνο του μαστού και των γεννητικών οργάνων, εν τούτοις η αλήθεια είναι διαφορετική. Το κάπνισμα, το σάκχαρο, η παχυσαρκία και η υπέρταση θεωρούνται πιο επιβαρυντικοί παράγοντες στις γυναίκες απ’ ό,τι στους άνδρες.
Οι ψυχολογικοί παράγοντες και ιδιαίτερα η κατάθλιψη, παρατηρούνται σε υψηλότερα ποσοστά στις γυναίκες και φαίνεται ότι επηρεάζουν αρνητικά την εκδήλωση και την εξέλιξη της στεφανιαίας νόσου. Οι σοβαρές καρδιακές αρρυθμίες καθώς και οι έκτακτες συστολές είναι πιο συχνές στις γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες και πολλές φορές προδιαθέτουν σε σοβαρά αρρυθμιολογικά επεισόδια.
Σε ό,τι αφορά τις εκδηλώσεις της στεφανιαίας νόσου, οι γυναίκες εκδηλώνουν στηθάγχη σε υψηλότερα ποσοστά, που συχνότερα εκλύεται από συγκινησιακό ή διανοητικό στρες και έχει συνηθέστερα αγγειοσυσπαστική αιτιολογία (σπασμός των αρτηριών).
Τέλος, όσον αφορά την αντιμετώπιση, οι επεμβάσεις της αγγειοπλαστικής (μπαλονάκι) και της αορτοστεφανιαίας παράκαμψης (Βypass) παρουσιάζουν τελευταία καλύτερα αποτελέσματα. Η χρήση λεπτότερων καθετήρων, ειδικών για τα λεπτά αγγεία των γυναικών, και η βελτίωση των χειρουργικών τεχνικών έχουν μειώσει το χάσμα που παρατηρείται στα αποτελέσματα της επεμβατικής αντιμετώπισης των γυναικών και αυτής των ανδρών.
Ακολουθήστε τη Ροδιακή στο Google News
