«Η Ρόδος για εμάς είναι ευλογία και κατάρα μαζί»!

Pοδούλα Λουλουδάκη

Ο Αλέξανδρος, από τους τυχερούς με τις δυο πατρίδες, μιλάει για τα παιδιά που πήραν οι Σουηδέζες μαμάδες τους και έφυγαν για την παγωμένη τους χώρα

Το φλερτ γινόταν αίσθημα, το αίσθημα έφερνε πήγαινε-έλα από τη Ρόδο στη Σουηδία και πάλι από την αρχή. Ο χειμώνας στη μοναξιά και το καλοκαίρι ξανά εδώ, μέχρι που γινόταν ένας γάμος, ή απλώς ερχόταν ένα παιδί. Ένας Ελληνοσουηδός, στην προκειμένη περίπτωση που συχνά η Σουηδέζα έπαιρνε κι έφευγε για τη χώρα της. Είναι ωραίο το καλοκαίρι στη Ρόδο, είναι ωραίοι οι Ροδίτες, αλλά είναι δυο κόσμοι διαφορετικοί και πρέπει κάτι να θυσιάσεις για να παραμείνεις! Η Σουηδέζα, η Νορβηγίδα, ή από κάποια άλλη βόρεια χώρα.

Έτσι, χωρίστηκαν οικογένειες ή μπαμπάδες δεν έμαθαν ποτέ ότι ένας καρπός έρωτα πήρε ζωή και ζει στην παγωμένη Σουηδία.

Ο Αλέξανδρος Σάρμας, ο γιος του Δημήτρη, έζησε ιδανικά από τα επτά του χρόνια που το μοντέλο μαμά του, τον πήρε κι έφυγαν αφού ερχόταν πάντα όπως και μέχρι σήμερα που τον συνάντησα Νοέμβρη μήνα, να εξαντλεί τις τελευταίες ημέρες των διακοπών του, και είχε την επιρροή κι από τις δυο του πατρίδες.

Κυρίως όμως είχε τη συντροφιά του πατέρα του. Δεν ήταν τόσο τυχερά άλλα παιδιά κι είναι πολλά εκεί στη Σουηδία, όπως λέει ο Αλέξανδρος που τα συναντά και γνωρίζει τον πόνο τους. Η κουβέντα σήμερα είναι για τον ίδιο, μα αφήνει να διαφανεί το δράμα των άλλων που δεν τα αποδέχτηκαν ή δεν τους επέτρεψαν ν’ αποφασίσουν τα ίδια.

«Είμαι 27 χρονών, μου λέει. Ο πατέρας μου Έλληνας κι η μητέρα μου Σουηδέζα. Ελληνοσουηδός! Στη Σουηδία Έλληνας και στην Ελλάδα Σουηδός. Μικρός όταν ήμουν στη Σουηδία, στο σχολείο με φώναζαν «Γκρέκεν».

«Γκρέκεν». Ο Έλληνας! Τι αισθανόσουν εσύ ότι είσαι;
Όταν μεγαλώνεις με δύο πολιτισμούς, τον Ελληνικό και τον Σουηδικό, βλέπεις ότι ο Ελληνικός είναι πιο ισχυρός και η επιρροή από αυτόν είναι μεγαλύτερη.

Πότε έφυγες από τη Ρόδο με τη Σουηδέζα μαμά;
Όταν ήμουν επτά χρονών. Μέχρι τότε ζούσα στην Ιαλυσό, μαζί με τον πατέρα μου και τη μητέρα μου. Μέχρι που η μητέρα μου για λόγους δικών μου σπουδών, αλλά και δικών της αφού ήθελε να συνεχίσει το σχολείο στη Σουηδία, αποφάσισε ότι το μέλλον θα ήταν καλύτερο εκεί κι έτσι φύγαμε. Στο σχολείο μου ήμουν ο μοναδικός Έλληνας μαθητής. Ευτυχώς, δεν είχα κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα όμως. Οι Έλληνες έχουμε καλό όνομα στο εξωτερικό. Η μαμά μου ήταν μοντέλο. Στη Ρόδο δεν είχε κάτι να κάνει και ήθελε να σπουδάσει όπως κι έγινε όταν εγκατασταθήκαμε στο Γκέτεμποργκ.

Ο πατέρας σου τι είπε;
Το δέχτηκε. Πήγα στο Γκέτεμποργκ με τη μαμά μου και λίγα χρόνια μετά και μέχρι σήμερα ζούμε στη Στοκχόλμη. Η μαμά μου ήταν μοντέλο, στη Ρόδο δεν είχε τι να κάνει μ’ αυτό. Υπάρχουν εκατοντάδες παιδιά που γεννήθηκαν στη Ρόδο σε μεικτό γάμο, με Σουηδέζα μαμά και είχαν την ίδια εξέλιξη. Η μαμά δηλαδή να αποφασίσει ότι είναι καλύτερα για τα παιδιά και για εκείνην, στη Σουηδία. Βέβαια έμειναν και πολλές στη Ρόδο όπου ζουν μέχρι σήμερα.

Ποια ήταν η πιο σωστή απόφαση, πιστεύεις;
Εγώ είμαι πολύ χαρούμενος που έφυγα γιατί βλέπω ότι το εκπαιδευτικό σύστημα εδώ δεν έχει καμία σχέση με αυτό της Σουηδίας. Δεν υπάρχει σύγκριση ούτε στο επίπεδο σπουδών ούτε στο επίπεδο συμπεριφοράς στα σχολεία. Το καταπληκτικό μ’ εμάς τα παιδιά που φύγαμε είναι ότι μπορεί να γινόμαστε χαμαιλέοντες, να προσαρμοζόμαστε σε κάθε συνθήκη, να έχουμε δύο κουλτούρες και δύο γλώσσες. Αγαπάω την Ελλάδα και έχω καταλάβει ότι ένας καλός Έλληνας του εξωτερικού είναι η καλύτερη διαφήμιση για την Ελλάδα. Το πιο σημαντικό στα 20 χρόνια που ζω στη Σουηδία είναι η λατρεία που βλέπω να έχουν για την Ελλάδα και τη Ρόδο, τα παιδιά που τα πήραν οι Σουηδέζες μητέρες τους από εδώ. Κάθε φορά, τις γιορτές ή τα καλοκαίρια που τους συναντώ στο αεροδρόμιο της Ρόδου και είμαστε στη σειρά για να κάνουμε Check- in ώστε να επιστρέψουμε στη Σουηδία, μας πιάνουν κλάματα. Βέβαια η δική μας εικόνα από την πραγματικότητα στην πατρίδα είναι η ρομαντική, συναισθηματική, ίσως δεν έχει πολλά από την πραγματικότητα και το ξέρουμε κι οι ίδιοι.

Έμαθες ποτέ ποιοι άλλοι λόγοι ήταν που έκαναν τις μαμάδες να παίρνουν τα παιδιά τους και να φεύγουν;
Στο σχολείο μου, γίνονταν Συμβούλια Γονέων, κι άφηναν τις ξένες μαμάδες απ’ έξω. Έτσι γινόταν τουλάχιστον εκείνα τα χρόνια, δεν τις φέρονταν ισότιμα, αλλά με καχυποψία κι ως ξένες. Αυτό το καταλάβαιναν οι ίδιες και στην πραγματικότητα δεν ενσωματώθηκαν ποτέ με το ντόπιο στοιχείο. Στο τέλος έκαναν παρέα μόνο μεταξύ τους. Έχω πολύ καλές αναμνήσεις από τα παιδικά μου χρόνια στη Ρόδο, σ’ ένα σπίτι γεμάτο ζεστασιά. Οι κουλτούρες όμως είναι τόσο διαφορετικές που πολλές από τις κοπέλες από τη Σκανδιναβία, αλλά και όλη τη Βόρεια Ευρώπη, βρήκαν κάτι εδώ που δεν υπήρχε εκεί, βρήκαν αυτή τη ζεστασιά που λέγαμε, βρήκαν τη φιλοξενία και το ταμπεραμέντο των Ροδιτών, τους έλειπε όμως ο τόπος τους και ήξεραν ότι στη Σουηδία το κράτος θα τις αντιμετωπίσει με άλλο τρόπο και θα έχουν πολλά προνόμια. Έτσι, οι οικογένειες χωρίστηκαν.

Κράτησες την επαφή, έρχεσαι συνέχεια εσύ!
Από μικρός ερχόμουν σε όλες τις διακοπές του σχολείου. Ή εδώ στη Ρόδο που ζει ο πατέρας μου ή στην Έδεσσα, την ιδιαίτερη πατρίδα του. Αυτό το ελληνικό που έχω εγώ, ξεκίνησε από πολύ μικρός, από την εντύπωση που μου έκαναν τα πρώτα βιβλία που διάβασα: την Οδύσσεια και την Ιλιάδα, αλλά και από τις εκστρατείες του Μέγα Αλέξανδρου.

Είναι και το όνομά σου, Αλέξανδρος.
Το διάλεξε ο πατέρας μου αυτό, κι όχι η μητέρα μου όπως θα νομίζετε. Τη χρονιά της γέννησής μου γίνονταν οι διαδηλώσεις για το Μακεδονικό και λόγω και της καταγωγής του ήταν ευαισθητοποιημένος.

Συναντιέστε στη Σουηδία οι Ροδίτες-Σουηδοί;
Ναι, βέβαια. Με πολλούς είμαστε φίλοι που συναντιόμαστε κι εκεί, κι εδώ. Υπάρχουν πολλά παιδιά που δεν είναι σαν εμένα. Εγώ μπορώ να πω ότι έζησα ιδανικά με δύο πατρίδες, δύο γονείς, δύο κουλτούρες. Υπάρχουν παιδιά που δεν γνώρισαν ποτέ τον Έλληνα πατέρα τους και σε άλλα οι μαμάδες δεν το έχουν πει καν ότι ο πατέρας τους είναι Έλληνας.

Είναι κάποιοι που μεγαλώνοντας πήραν την πρωτοβουλία και έψαξαν τους πατεράδες τους;
Εγώ γνωρίζω παιδιά στη Σουηδία που ξέρουν από ποιο μέρος είναι ο Έλληνας πατέρας τους και ποιος μπορεί να είναι και δεν τον έψαξαν. Ξέρω και παιδιά όμως που ήρθαν στη Ρόδο, αλλά και σε άλλα μέρη της Ελλάδας, κι έψαξαν τον πατέρα τους. Πολλοί τον βρήκαν και υπήρξαν φορές που δεν τους δέχτηκε εκείνος.

Πόσο χρόνο περνάς εδώ;
Τα καλοκαίρια μου και μερικές διακοπές ακόμα.

Μόνιμα θα ερχόσουν να ζήσεις στη Ρόδο;
Αυτό είναι το όνειρο όλων μας, να επιστρέψουμε μια μέρα. Η μητέρα μου έρχεται κάθε χρόνο και μιλάει τέλεια τα Ελληνικά τα οποία έμαθε τότε σε προγράμματα της ΝΕΛΕ, που οργάνωνε η Νομαρχία. Για εμάς τους Ελληνοσουηδούς, η Ρόδος είναι η ευλογία και η κατάρα μας. Μοιραζόμαστε μεταξύ δύο κόσμων.

Η συννεφιά της Σουηδίας, θα είναι πρόβλημα!
Ούτε οι ίδιοι οι Σουηδοί δεν την έχουν συνηθίσει, γι’ αυτό έρχονται εδώ.

Μου είπαν ότι μαγειρεύεις ελληνικά φαγητά, στο σπίτι στη Σουηδία!
Λαχανοντολμάδες, παστίτσιο, μουσακά… για να είμαι σε επαφή με την πατρίδα μου για 15 λεπτά που τρώω αυτό το πιάτο. Μια φορά έβαλα ελληνική μουσική, φέτα στο πιάτο με λάδι και ρίγανη και άρχισαν να τρέχουν τα δάκρυα. Οι φίλοι μου που τους είχα μαζέψει, νόμιζαν ότι είμαι τρελός. Τι να νόμιζαν δηλαδή.

Έφυγε ο Αλέξανδρος, προχθές για τη Σουηδία. Και στο αεροδρόμιο θα συνάντησε κι άλλους που θα είχαν τον ίδιο προορισμό, για τον ίδιο λόγο. Το ίδιο σκηνικό, τα ίδια λόγια μεταξύ τους. Μα, αν δεν φύγεις, πώς θα επιστρέψεις;

Ο Αλέξανδρος με τον πατέρα του Δημήτρη Σάρμα