Νίκος Παπαγρηγορίου: "Ο λογιστής έχει γίνει πλέον ο άνθρωπος για όλες τις δουλειές"

Ελευθερία Πελλού

Ο νέος πρόεδρος των φοροτεχνικών Ρόδου μιλάει στη «Ροδιακή»

Τα τελευταία χρόνια, και ιδίως από την έναρξη της πανδημίας έως και σήμερα, ο λογιστής – φοροτεχνικός έχει «καθιερωθεί» στις συνειδήσεις πολιτών και επιχειρηματιών, ως ο πλέον απαραίτητος επαγγελματίας!

Είναι ο άνθρωπος που χρειαζόμαστε για τη φορολογική μας δήλωση, για την έκδοση ακόμα και ενός απλού πιστοποιητικού ή αίτησης μέσω taxisnet, αλλά και αυτός που με τις συμβουλές του θα δώσει λύσεις και ώθηση σε μία επιχείρηση. Με απλά λόγια είναι «ο άνθρωπος για όλες τις δουλειές», ή τουλάχιστον έτσι θέλουμε να πιστεύουμε, καθώς είναι αυτός που γνωρίζει και μπορεί να ερμηνεύσει καλύτερα όλους αυτούς τους νόμους και τις τροπολογίες για κάθε λογής οικονομική και μη αλλαγή που έχει επιφέρει το κράτος! Είναι όμως έτσι τα πράγματα και τελικά ποιος πραγματικά είναι ο ρόλος του λογιστή – φοροτεχνικού; Ποιες οι δυσκολίες αλλά και οι κίνδυνοι που έχουν να αντιμετωπίσουν οι επαγγελματίες του κλάδου, κάνοντας απλώς τη δουλειά τους;

Σε αυτά και άλλα ερωτήματα κλήθηκε να δώσει απαντήσεις, σε συνέντευξή του στη «Ροδιακή» ο νεοεκλεγείς πρόεδρος της Ένωσης Λογιστών – Φοροτεχνικών Ελευθέρων Επαγγελματιών Ρόδου κ. Νίκος Παπαγρηγορίου, δίνοντας παράλληλα στοιχεία και για τους τρόπους δράσης του νέου Διοικητικού Συμβουλίου της Ένωσής τους. Ο ίδιος αναφέρεται επίσης στις αλλαγές που έχουν επέλθει στην άσκηση του επαγγέλματός τους αλλά και στις προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν, από το αμέσως επόμενο διάστημα, καθώς, όπως αναφέρει μεταξύ άλλων ο κ. Παπαγρηγορίου, «ο ρόλος του σύγχρονου λογιστή είναι πλέον πολυσύνθετος»!

Ως νεοεκλεγέν Διοικητικό Συμβούλιο στην Ένωση Λογιστών - Φοροτεχνικών Ελευθέρων Επαγγελματιών (ΕΛΦΕΕ) Ρόδου, ποιες είναι οι προτεραιότητες που έχετε θέσει σε ό,τι αφορά τις δράσεις που επιθυμείτε να αναλάβετε στη διάρκεια της τριετούς θητείας σας;

Βασική προτεραιότητα κάθε συναδέλφου που θέτει εαυτόν υποψήφιο για εκλογή στο διοικητικό συμβούλιο της ΕΛΦΕΕ Ρόδου, είναι η υποχρέωσή του να υπηρετήσει τους καταστατικούς σκοπούς του σωματείου και να συμβάλλει με κάθε τρόπο στην περαιτέρω ανάδειξη του επιστημονικού - επαγγελματικού και κοινωνικού έργου που επιτελεί ο κλάδος μας.

Έτσι και εμείς, υπηρετώντας τον ανωτέρω σκοπό, θέτουμε ως προτεραιότητες δράσεις που αφορούν:
-στην ενίσχυση του ρόλου μας στη συνείδηση πολιτών και επιχειρηματιών,
-στην προστασία του κλάδου και των συναδέλφων από τις στρεβλώσεις στην εφαρμογή της νομοθεσίας, εκπονώντας τεκμηριωμένες προτάσεις ή/και αντιπροτάσεις,
-στην ανάδειξη της σημασίας και της ωφέλειας από την τήρηση του Κώδικα Δεοντολογίας Λογιστή – Φοροτεχνικού, και
-στην ενίσχυση της επικοινωνίας και της συνεργασίας τόσο μεταξύ ημών όσο και με άλλους φορείς ή κάθε άλλο επιχειρηματικό κλάδο.

Πέραν και ανεξαρτήτως των παραπάνω όμως δράσεων, θεωρώ βέβαιο ότι σύσσωμος ο κλάδος μας, και εμείς ως νέα διοίκηση κατ’ επέκταση, θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε και να διαχειριστούμε τη νέα τάξη πραγμάτων που ήδη ξεκίνησε να εγκαθιδρύει η εκτεταμένη ψηφιοποίηση της Δημόσιας Διοίκησης και κατά τα φαινόμενα θα επιφέρει σημαντικές αλλαγές στον ρόλο που καλούμαστε πλέον να διατελέσουμε.

Πόσο έχει αλλάξει, αλήθεια, τα τελευταία χρόνια ο ρόλος του λογιστή και ειδικότερα την τελευταία διετία λόγω της πανδημίας του ιού Covid-19;
Θα θέσω ως ορόσημο το έτος 2015, έτος κατά το οποίο ξεκίνησαν να εφαρμόζονται στη χώρα μας τα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα (Ε.Λ.Π.), η έλευση των οποίων διαχώρισε πλέον τους λογιστικούς από τους φορολογικούς κανόνες και θεωρώ ότι, έστω και πολύ περιορισμένα, αναβάθμισε ποιοτικά το έργο και τον ρόλο μας στην υποστήριξη των επιχειρήσεων.

Ωστόσο, η έλευση της πανδημίας και η αδήριτη ανάγκη προστασίας της δημόσιας υγείας, προκάλεσαν αλυσιδωτές επιπτώσεις στο οικονομικό και επιχειρηματικό περιβάλλον με αναπόφευκτες συνέπειες και στη δική μας επαγγελματική αλλά και προσωπική καθημερινότητα.

Η ανάγκη στήριξης πολιτών και επιχειρήσεων οδήγησε στη μέσα σε 20 μήνες έκδοση 1.600 και πλέον εγκυκλίων – αποφάσεων και 25 και πλέον νόμων και Πράξεων Νομοθετικού Περιεχομένου που αφορούσαν αποκλειστικά ή κατά κύριο λόγο την αντιμετώπιση των συνεπειών από την εξάπλωση της πανδημίας.
Κληθήκαμε να μελετήσουμε, ερμηνεύσουμε και εφαρμόσουμε νομοθεσία που σε ετήσια αναγωγή αντιστοιχεί σχεδόν στο πενταπλάσιο σε πλήθος του ήδη υψηλού νομοθετικού έργου που παράγει η νομοθετική εξουσία στη χώρα μας και αφορά τον κλάδο μας.

Υπό αυτές τις συνθήκες, λοιπόν, και με δεδομένο ότι η οικονομική στήριξη των πολιτών και των επιχειρήσεων υπηρετήθηκε με ατελείωτα ξενύχτια μας πίσω από μία οθόνη, ένα πληκτρολόγιο και απέναντι σε πληθώρα διαδικτυακών πυλών, θεωρώ ότι αναδείχθηκε απερίφραστα η κοινωνική διάσταση του ρόλου μας με μία άνευ προηγουμένου προσφορά στο κοινωνικό σύνολο και μάλιστα εκ παραλλήλου με την ήδη σημαντική συνδρομή μας στην περαίωση των υπολοίπων φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων των επιχειρήσεων.
Περαιτέρω, ο ρόλος μας φαίνεται να μπαίνει σε νέα ατραπό που χαράσσει η επικείμενη εφαρμογή των myData στην καθημερινότητα των επιχειρήσεων.

Τι εννοείτε όταν λέτε myData, τι σημαίνει αυτό για εσάς τους λογιστές και για τις επιχειρήσεις;
Για να το θέσω όσο πιο απλά και περιγραφικά μπορώ, η πλατφόρμα myData αποτελεί μία νέα διαδικτυακή πύλη της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.), στην οποία θα αναρτώνται σε πραγματικό χρόνο οι συναλλαγές των επιχειρήσεων, οι οποίες με τη σειρά τους θα σχηματίζουν αυτόματα τα ηλεκτρονικά τους βιβλία και θα διευκολύνουν περαιτέρω το ελεγκτικό έργο της Α.Α.Δ.Ε. παρέχοντας άμεσα τις απαιτούμενες πληροφορίες ελεγκτικών διασταυρώσεων. Βρίσκεται ήδη σε υποχρεωτική εφαρμογή αλλά χωρίς κυρώσεις για πλημμέλειες ή παραλείψεις μέχρι 31/12/2021, προθεσμία που ίσως επεκταθεί μέχρι 31/12/2022.

Για τις επιχειρήσεις, myData σημαίνει κυρίως δύο πράγματα: 1) Τη σταδιακά πλήρη μηχανογράφησή τους στη συντριπτική πλειονότητά τους και 2) Τη σχετική αύξηση του διοικητικού κόστους σε εξοπλισμό και υπηρεσίες υποστήριξης, παρά την περί του αντιθέτου φημολογούμενη άποψη για απλοποίηση και μείωση λογιστικών διαδικασιών. Είναι βέβαιο ότι το σύστημα myData θα αποτελέσει επιπρόσθετο έργο στο ήδη αυξημένο που έχουμε επωμιστεί.

Στην ουσία, ειδικά για το 2021, η πλατφόρμα myData επιχειρεί να αντικαταστήσει τη μέχρι πρότινος διαδικασία διασταύρωσης τιμολογίων πελατών – προμηθευτών, προκειμένου, μεταξύ άλλων, με την άμεση ενημέρωση επιχειρήσεων και λογιστηρίων τους να περιορισθεί η φοροδιαφυγή μέσω εικονικών συναλλαγών.

Ωστόσο, από το 2022 ή 2023 εάν ισχύσει η ανωτέρω επέκταση της προθεσμίας, οι απαιτήσεις παροχής πρόσθετων πληροφοριακών στοιχείων για κάθε συναλλαγή εσόδου ή εξόδου, επεκτείνονται σε βαθμό τέτοιο που αποτελούν παγκόσμια πρωτοτυπία του εν λόγω συστήματος της χώρας μας σε σύγκριση με αντίστοιχα άλλων χωρών. Και κάπου εκεί ξεκινάει η ατραπός που προανέφερα.

Ο λογιστής της επιχείρησης, μέσα από 17 κατηγορίες παραστατικών που αναλύονται περαιτέρω σε 54 τύπους και ανάμεσα σε 11 κατηγορίες εσόδων και 15 κατηγορίες εξόδων, πρέπει να κατηγοριοποιήσει κάθε συναλλαγή εσόδου ή εξόδου που την αφορά και έχει αναρτηθεί στην πλατφόρμα myData. Να ορίσει δηλαδή τι είδους έσοδο και τι είδους έξοδο αποκτά και δαπανά αντίστοιχα η επιχείρηση με κάθε συναλλαγή της. Η περιπτωσιολογία λοιπόν είναι τόσο εκτενής που ακόμη μέχρι και σήμερα δεν έχει περιληφθεί το σύνολό της στη μέχρι τώρα υλοποίηση της πλατφόρμας, με αποτέλεσμα να σωρεύουμε εκκρεμότητες μέχρι την αναβάθμιση της εφαρμογής.

Θα ήταν σοφότερο λοιπόν να ακολουθήσουμε το πρόσφατο παράδειγμα της Ιταλίας και να δώσουμε έμφαση πρωτίστως στην ηλεκτρονική τιμολόγηση και αφού αυτή γίνει κτήμα των επιχειρήσεων, κυρίως αυτών που ακόμη εκδίδουν χειρόγραφα παραστατικά, τότε να εξετάσουμε το πλήρες εύρος του συστήματος myData.

Εν κατακλείδι, ο κλάδος μας έβαζε και συνεχίζει να βάζει πλάτη σε κάθε μεταρρυθμιστική προσπάθεια της κεντρικής διοίκησης, πολλές φορές με μεγάλες αντιξοότητες και μεγάλο προσωπικό κόστος. Αποδείξαμε διαχρονικά ότι είμαστε έτοιμοι να αντεπεξέλθουμε σε κάθε απαίτηση υλοποίησης οποιουδήποτε μέτρου. Όμως η κεντρική διοίκηση θα πρέπει να πάψει να βλέπει μονοδιάστατα μεταρρυθμίσεις, όπως τα myData και να σχεδιάζει σε συνεργασία με τον κλάδο μας κάθε λεπτομέρεια προκειμένου να μεγιστοποιείται το προσδοκώμενο όφελος.

Ποιες προκλήσεις βλέπετε να αντιμετωπίζει ο κλάδος των λογιστών με αφορμή την εκτεταμένη ψηφιοποίηση των υπηρεσιών του κράτους΄
Αν ανατρέξει κανείς στο παρελθόν του «επιχειρείν» και αναλύσει ιστορίες επιτυχίας ή αποτυχίας, θα διαπιστώσει ότι ο κανόνας επιβίωσης μίας επιχειρηματικής δομής ορίζεται από την εξής πρόταση: «Το μέλλον ανήκει σε αυτούς που το προετοιμάζουν ή είναι ευπροσάρμοστοι στις αλλαγές που συντελούνται γύρω τους». Ο κανόνας αυτός δεν θα μπορούσε να μην ισχύει και για τον κλάδο μας. Αφορά δε, κυρίως, στον βαθμό προσαρμογής μας στις αλλαγές που συντελούνται στο περιβάλλον μας.

Η εκτεταμένη ψηφιοποίηση των υποδομών του κράτους σε συνδυασμό με τα τεχνολογικά άλματα που συντελούνται στη σημερινή εποχή, φέρνουν στο προσκήνιο το ζήτημα του «ψηφιακού αναλφαβητισμού» στη χώρα μας, ο οποίος, υπό το πρίσμα της εσφαλμένης αντίληψης «ότι γίνεται με κωδικούς taxisnet το κάνει ο λογιστής», δημιουργεί συνθήκες διεύρυνσης του πεδίου ενασχόλησης ενός λογιστή πέραν από το αμιγώς επιστημονικό του πεδίο.

Για να μην παρερμηνευτεί η τοποθέτησή μου, διευκρινίζω ότι είναι επιλογή του κάθε συναδέλφου μου εάν θα αναλάβει να διεκπεραιώσει ψηφιακές υποβολές πέραν του αμιγώς επιστημονικού – επαγγελματικού του πεδίου, στο πλαίσιο της δικής του πολιτικής παρεχόμενων υπηρεσιών ή κοινωνικής προσφοράς του, με ή χωρίς κόστος. Ωστόσο κάτι τέτοιο δεν θα πρέπει να θεωρείται εκ προοιμίου υποχρέωσή του. Στη συνείδηση όλων πρέπει να εδραιωθεί η αντίληψη ο λογιστής αποτελεί κυρίως τον συνδετικό κρίκο μεταξύ φορολογουμένου και φορολογικής αρχής και όχι κέντρο εξυπηρέτησης ψηφιακών υποβολών.

Συνοψίζοντας, θεωρώ λοιπόν πως η βασικότερη πρόκληση που αντιμετωπίζει ένας λογιστής σήμερα, αφορά τη σωστή ερμηνεία των μελλοντικών συνεπειών από την εκτεταμένη ψηφιοποίηση του κράτους, προκειμένου να διαμορφώσει ορθά το εύρος των παρεχόμενων υπηρεσιών του και να προσαρμόσει το επίπεδο της εξειδίκευσης στις ανάγκες της σύγχρονης εποχής που απαιτούν την ενίσχυση του συμβουλευτικού του ρόλου. Παράλληλα, θα πρέπει να επενδύσει στον εκσυγχρονισμό των υποδομών του και να καλλιεργήσει συστηματικότερα πλέον την ιδέα της σύμπραξης με άλλους συνάδελφους.

Ποιούς κινδύνους αντιμετωπίζετε στο επάγγελμά σας και πόσο σας βοηθούν – «προστατεύουν» η ισχύουσα δομή και ο τρόπος λειτουργίας των μηχανισμών του Δημοσίου;
Χωρίς καμία δόση υπερβολής, τολμώ να πω πως το εργασιακό περιβάλλον ενός λογιστή είναι πλέον ιδιαίτερα τοξικό. Ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα, ασυνέπεια ορισμένων φορέων του Δημοσίου στην ανάρτηση φορολογικών δεδομένων, απειλή προστίμων, έλλειψη σοβαρής μέριμνας στην περίπτωση ασθένειας λογιστή, πολυδαίδαλη νομοθεσία και έλλειψη κωδικοποίησης της φορολογικής νομολογίας που απορρέει από τις αποφάσεις της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών (ΔΕΔ), αποτελούν τροχοπέδη στην αρμονική λειτουργία και τον σωστό προγραμματισμό των εργασιών ενός λογιστή.

Για παράδειγμα, δεν μπορεί να ανοίγει το σύστημα για υποβολή φορολογικών δηλώσεων και να εκκρεμούν αποφάσεις της φορολογικής διοίκησης ή δεδομένα από φορείς του Δημοσίου. Επίσης, δεν μπορεί να μην υπάρχει σοβαρή μέριμνα για περιπτώσεις βαριάς ασθένειας λογιστή, ο οποίος εκτός από την ασθένειά του πρέπει να αντιμετωπίσει και τις προθεσμίες.

Θεωρώ πως η ψηφιοποίηση των υπηρεσιών του κράτους είναι μία αναγκαία μεταρρύθμιση η οποία σε έναν ικανοποιητικό βαθμό βοηθάει και υποστηρίζει τον πολίτη - φορολογούμενο και κατ’ επέκταση τον λογιστή. Όμως θα πρέπει να ξεφύγει από τη φιλοσοφία της «ψηφιοποίησης της γραφειοκρατίας» και να εισέλθει στη φιλοσοφία της διαλειτουργικής αξιοποίησης των δεδομένων που αναρτώνται σε όλες τις ψηφιακές πλατφόρμες. Θα πρέπει δηλαδή να υπάρχει δυνατότητα αξιοποίησης δεδομένων μίας πλατφόρμας του Δημοσίου από μία άλλη, προκειμένου να αποφεύγονται άσκοπες υποβολές δηλώσεων.

Το θέμα της προστασίας του έργου μας είναι επίσης ένα κρίσιμο ζήτημα. Για να μπορέσουμε να μιλήσουμε για «προστασία» μας, θα πρέπει να γίνουν σοβαρά βήματα για την εξάλειψη των κινδύνων που προανέφερα και για τη θέσπιση νομοθετικού πλαισίου υποχρεωτικής υποβολής φορολογικών δηλώσεων επιχειρήσεων αποκλειστικά μέσω λογιστή.

Πόσο μπορεί να επηρεάσει τον επιχειρηματία του σήμερα, ο ρόλος που καλείται να επιτελέσει ο λογιστής στο σύγχρονο επιχειρηματικό περιβάλλον.
Είναι πασιφανές πλέον ότι η επιχειρηματικότητα στην εποχή μας επηρεάζεται σε μέγιστο βαθμό από τα τεχνολογικά άλματα που συντελούνται και η ανάπτυξη μίας επιχείρησης βασίζεται εν πολλοίς στο ανθρώπινο δυναμικό της, στην άρτια τεχνολογική υποδομή της, στην ανάλυση του ανταγωνισμού και στο στοχευμένο ψηφιακό μάρκετινγκ.

Αυτό το πλέγμα όμως αποτελεί τον έναν από τους δύο βασικούς πυλώνες επιτυχούς λειτουργίας μίας επιχείρησης. Ο άλλος πυλώνας αφορά τον ίδιο τον επιχειρηματία και άπτεται της ικανότητάς του να κατανοεί πλήρως το οικονομικό και φορολογικό περιβάλλον της δραστηριότητάς του, προκειμένου οι αποφάσεις που λαμβάνει να φέρνουν τα μέγιστα θετικά αποτελέσματα.

Σε αυτό ακριβώς το σημείο εντοπίζεται και η συμμετοχή του λογιστή, ο συμβουλευτικός ρόλος του οποίου όπως προανέφερα, αναμένεται να ενισχυθεί στα επόμενα χρόνια. Ιδανικά, μία επιχειρηματική δομή κτίζεται σωστά, όταν τα δομικά της στοιχεία που αφορούν τον λογιστή φέρουν και τη γνωμοδότησή του. Η σωστή κοστολόγηση των παρεχόμενων υπηρεσιών ή των πωλούμενων αγαθών, η παρακολούθηση της λειτουργίας, η ανατροφοδότηση με παρεμβάσεις όπου απαιτούνται και η αξιολόγηση των οικονομικών αποτελεσμάτων των αποφάσεων, αποτελούν τη θεμελιώδη διαδικασία υγιούς ανάπτυξης και λειτουργίας μίας επιχείρησης.

Ο ρόλος του σύγχρονου λογιστή είναι πλέον πολυσύνθετος. Οι συμβουλές του έρχονται να καλύψουν όλα τα παραμετρικά κενά που δημιουργεί η ανάγκη λήψης επιχειρηματικών αποφάσεων και ενισχύουν την πεποίθηση του κάθε επιχειρηματία για την ορθότητα της κάθε απόφασής του.

Σημείωση:
Οι εκλογές για την ανάδειξη νέου Διοικητικού Συμβουλίου (με τριετή θητεία) στην Ένωση Λογιστών Φοροτεχνικών Ελευθέρων Επαγγελματιών Ρόδου (ΕΛΦΕΕ Ρόδου), έγιναν στις 3 Νοεμβρίου 2021 και δύο ημέρες αργότερα, συγκροτήθηκε σε σώμα, το οποίο έχει ως εξής:
Πρόεδρος: Παπαγρηγορίου Νικόλαος του Ιωάννη.
Α’ Αντιπρόεδρος: Ηρακλείδης Ιωάννης του Έκτορα, με επιπλέον αρμοδιότητες ανάπτυξης της ιστοσελίδας του Συλλόγου.

Β’ Αντιπρόεδρος: Δαμιανός Μιχαήλ του Δαμιανού, με επιπλέον αρμοδιότητες στον τομέα εξωστρέφειας.
Γενική Γραμματέας: Ξανθοπούλου Ειρήνη του Νικολάου.
Ταμίας: Βασιλείου Χαράλαμπος του Βασιλείου.
Έφορος Δημοσίων Σχέσεων: Χαροκόπος Ιωάννης του Γεωργίου, με επιπλέον αρμοδιότητες στον τομέα του κοινωνικού έργου.
Μέλος:Τορούμογλου Σάκης του Ρετζέπ, με αρμοδιότητες στον συντονισμό των δράσεων της Ένωσης.