Ζευγάρια: σαν δύο ξένοι...

Μαρία Καρίκη

Πώς γίνεται άραγε ένα ζευγάρι αργά και σταδιακά να αποξενώνεται, να απομακρύνεται ο ένας από τον άλλο; Το αντιλαμβάνονται εξίσου, στον ίδιο χρόνο και τα δύο μέλη ή μήπως ο ένας πιο νωρίς κι ο άλλος πολύ αργά; Ή μήπως εθελοτυφλούν και οι δύο; Τι είναι αυτό που φθείρει μακροχρόνια μια σχέση; Πώς η σιωπή και η αδιαφορία κάνουν τα πράγματα χειρότερα;

Όλα τα υγιή ζευγάρια έχουν και τη ρουτίνα τους και τις διαφωνίες τους. Αυτό δεν το αποφεύγει κανείς. Από μόνα τους αυτά τα στοιχεία δεν είναι επιζήμια. Το ζητούμενο είναι πώς μεριμνούν να διαφυλάσσουν και να προστατεύουν τα άτομα, τη σχέση τους! Πώς την τονώνουν, πώς την αναζωογονούν, πώς θυμίζουν ο ένας στον άλλο ότι πέραν όλων των άλλων ρόλων είναι και ζευγάρι. Τίποτα δεν είναι αυτονόητο και τίποτα δεν είναι δεδομένο.

Ένας πρώτος μεγάλος κίνδυνος ξεκινάει όταν το ζευγάρι παύει να επικοινωνεί ουσιαστικά. Όταν δεν μοιράζονται αυτά που τους απασχολούν, τόσο εντός όσο και εκτός της σχέσης τους. Δεν είναι μόνο οι καλές στιγμές, αλλά και οι δυσκολίες που χρειάζεται να μάθουν να διαχειρίζονται. Πολλοί άνθρωποι προτιμούν, προκειμένου να αποφύγουν εντάσεις ή τσακωμούς ή γκρίνιες, να μη μιλήσουν.

Νομίζουν ότι έτσι είναι καλύτερα. Ωστόσο, τα θέματα που μπαίνουν κάτω από το «χαλί» δεν εξαφανίζονται ως δια μαγείας. Τα συναντάς ξανά και ξανά. Ώσπου συνειδητοποιείς ότι όλα αυτά συσσωρεύονται, μεγεθύνονται και μετά είναι ακόμα πιο δύσκολο να τα λύσεις. Η αποφυγή σε βάθος χρόνου δεν βοηθάει προς την επίλυση των προβλημάτων που προκύπτουν. Απεναντίας, συντηρεί και διαιωνίζει τα «αγκάθια» της σχέσης.

Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας είναι ο χρόνος που περνάει μαζί το ζευγάρι. Το τι επιλέγουν να κάνουν δεν έχει τόση σημασία απαραίτητα, αρκεί να αλληλεπιδρούν και να διαμορφώνουν κοινές συνήθειες, να περνούν όμορφες στιγμές μαζί. Ο ποιοτικός χρόνος που επενδύουν στη σχέση τους μεταφράζεται ως μια «ένεση» ενδυνάμωσης, ανανέωσης και περαιτέρω δεσίματος.
Πολλές φορές σε μια μακρόχρονη σχέση νομίζουμε ότι τα έχουμε πει και τα έχουμε κάνει σχεδόν όλα. Ωστόσο, δεν είναι ακριβώς έτσι.

Η συμπεριφορά μας, οι πράξεις μας, το κοπλιμέντο, το χιούμορ, ο σεβασμός, η τρυφερότητα, το φλερτ, όλα μπορούν να βρουν συνεχώς νέους τρόπους να εκδηλώνονται. Η έκπληξη, το απρόβλεπτο, η αναζήτηση νέων ενδιαφερόντων και νέων προκλήσεων ανανεώνουν το ζευγάρι και το βοηθούν να μη βαλτώνει.

Η ισορροπία ανάμεσα στα μέλη μιας σχέσης επηρεάζεται, επίσης, και από τον τρόπο που μοιράζονται οι ρόλοι, οι αρμοδιότητες, οι ευθύνες και οι υποχρεώσεις. Μια σχετικά ισότιμη κατανομή γίνεται αποδεκτή από τα μέλη ως δίκαιη και δεν δίνει «πατήματα» για παράπονα και γκρίνιες. Αν, όμως, το ένα μέλος αισθάνεται ότι έχει επωμιστεί πολλά περισσότερα από το άλλο μέλος, τότε υπάρχει ο κίνδυνος να ξεκινήσουν νεύρα, κατηγορίες, απαξιώσεις προς την άλλη μεριά.

Το πιο «μπουκωμένο» μέλος νιώθει αδικημένο, κουρασμένο, απογοητευμένο και μόνο στα δύσκολα. Δεν θεωρεί ότι ο σύντροφος το νοιάζεται όσο θα ήθελε και δεν έχει την απαιτούμενη ενσυναίσθηση, ώστε να μπει στη θέση του και να καταλάβει πόσο εξαντλημένο νιώθει.

Και η ερωτική ζωή, σαφώς, είναι ένας δείκτης γαι το πόσο καλά τα πάνε δύο σύντροφοι. Παρ’ όλα αυτά δεν μπορεί να αξιολογηθεί αποκομμένο από όλα τα υπόλοιπα. Η γενικότερη ικανοποίηση (ή μη) που νιώθει το μέλος από τη σχέση επηρεάζει την ερωτική του διάθεση. Όταν ένα ζευγάρι συνεχώς τσακώνεται, ανταλλάσσει βαριές κουβέντες, δεν συναντιέται τις περισσότερες ώρες της ημέρας και βρίσκεται μέσα σε ένα καθεστώς στεγνής ρουτίνας είναι φυσικό επόμενο να μην είναι εύκολη η μετάβαση σε ένα ζεστό, ειλικρινές ερωτικό κλίμα.

Παρά τις δυσκολίες και τους κινδύνους που φέρει να έχει μια μακροχρόνια σχέση, υπάρχουν κάποιες μεταβλητές που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως ασπίδα προστασίας: πόση προσοχή δίνουμε ο ένας στον άλλο, πόση προτεραιότητα είναι η σχέση μας ανάμεσα σε άλλα, πόσο καλά παρατηρούμε την πορεία της, πόσο τολμάμε να επικοινωνούμε τόσο τα καλά όσο και τα τρωτά σημεία της, πόση αυτοκριτική ασκεί ο καθένας μας, πόσο αναλαμβάνουμε την ευθύνη των λόγων και των πράξεών μας, πόσο αναζητούμε συνεχώς τρόπους ανανέωσης και εγγύτητας μεταξύ μας... Δεν υπάρχει το εγώ και το εσύ, αλλά το εμείς, όταν η πρόθεση είναι να διατηρηθεί «ζωντανή» και αληθινή η σχέση...