Δανιήλ Σπάρταλης: Μία ταπεινή προσέγγιση σε ένα περισπούδαστο ποιητικό πόνημα

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο
Δανιήλ Σπάρταλης

Τετάρτη 18 Ιανουαρίου μνήμη Αθανασίου Κυρίλλου σήμερα και Πατριαρχών Αλεξανδρείας.

Με μια παράτολμη προσπάθεια έρχεται αυτή τη φορά η στήλη, φίλε αναγνώστη, να σταθεί και με πολλή προσοχή να σκύψει πάνω στους ποιητικούς στίχους του σεβαστού Μητροπολίτη μας, τους οποίους έγραψε για να τιμήσει την ιερή μνήμη του Ιερομάρτυρα Κυρίλλου του Λουκαρέως.

Ο οποίος, ενώ ήταν Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, το 1628 -πριν 395 χρόνια- βάναυσα εκδιώχθηκε και άδικα από την έδρα του και εξόριστος εγκαταστάθηκε για κάποιο διάστημα εδώ, στο δικό μας νησί, τη Ρόδο. Όπως, μάλιστα, ιστορικά είναι γνωστό, ο περισπούδαστος αυτός Ιεράρχης, ακόμα και τον Πατριαρχικό θρόνο της Εκκλησίας του Ευαγγελιστού Μάρκου, ως Πατριάρχης Αλεξανδρείας διακόνησε. Πολύ δε εύστοχα τιμάται και γεραίρεται από τη Μητρόπολή μας, με την πρόσφατη έκδοση του μικρού και εύστοχου εγκόλπιου ημερολογίου, για το Νέον έτος. Μέσα δε στις επιμελημένες σελίδες του, φιλοξενούνται και καταγράφονται με το μοναδικό χάρισμα του υμνογράφου Ποιμενάρχου μας, που «ως κάλαμος γραμματέως οξυγράφου» και κάτω από οκτώ «Θεοτοκία» αναπτύσσει, με πολλή δεξιοτεχνία, καλλικέλαδους ύμνους προς τη μητέρα του Χριστού. Χρησιμοποιεί δε, ως ακροστιχίδα, τα οκτώ γράμματα του αλφαβήτου, που -ένα προς ένα- σχηματίζουν και του ιδίου του ταπεινού υμνογράφου το όνομα. Όσο μπόρεσε η σημερινή στήλη να πλησιάσει αυτούς τους υπέροχους στίχους, άλλο τόσον και περισσότερον ακόμη, ζητάει από τον αναγνώστη την εγνωσμένη του επιείκεια.

• Καταύγασον θείαις μαρμαρυγαῖς Ἄχραντε Παρθένε, χάριτός σου τῆς μητρικῆς, τήν ἐν ἁμαρτίας σκοτοδίνῃ, εζοφωμένην ἀθλίως καρδίαν μου.
Ταπεινή προσέγγιση
Με το χάρισμα της μητρικής σου και θείας αγάπης, τον ζόφο και το πηχτό σκοτάδι που καταδυναστεύει την τρισάθλια ψυχή μου, σπλαχνικά διάλυσέ τα εσύ, αγία μου και Άχραντη Παρθένε.

• Υʻπερύμνητε Μῆτερ, ὑπέρ ἡμῶν πρέσβευε, τῷ ἐνανθρωπίσαντι Λόγῳ, ἐκ τῶν αἱμάτων σου, ὡς ἄν ῥυώμεθα, πάσης ἐν βίῳ ἀνάγκης οἱ ὑμνολογοῦντές σε, τή Θεομήτορα.
Ταπεινή προσέγγιση
Υπερυμνούμενη Μητέρα και του Θεού μας αμόλυντο και άχραντο ενδιαίτημα, που μέσα από την άμωμη κι άσπιλη γαστέρα σου και τα καθαγιασμένα σου σπλάχνα, του Θεού τον Λόγον, χωρίς καμιά σπορά -και για τον νουν μας ανερμήνευτα- εκύησες, όλοι εμείς, την εύσημη και ξεχωριστήν αυτήν ημέρα, Εσένα υμνούμε και στην παρρησία σου προστρέχουμε για ν’ απολυτρωθούμε από τις καθημερινές του βίου μας ανάγκες.

• Ρʻυπωθέντα τοῖς πταίσμασι, ῥύθροις με ἀπόπλυνον τῆς σῆς χάριτος, ἵνα Μῆτερ Ἀειπάρθενε, τόκον σου δοξάζω τόν ἀμόλυντον.
Ταπεινή προσέγγιση
Καθώς πνιγμένος από το πλήθος των παραπτωμάτων μου κείτομαι μέσα στη σκοτοδίνη του νου, στου ποταμιού τις όχθες της δικής σου χάριτος προστρέχω τώρα· για να με αποπλύνεις και μ’ απαλλάξεις από τον κάθε μολυσμό· κι έτσι, καθαρός πια, να μπορώ τον άγιο και πανάγιό σου τόκο να δοξάζω.

• Ι῍δε συμπαθῶς, τῆς ψυχῆς μου τήν ἀσθένειαν, καί παράσχου μου ὑγείαν σταθηράν, ἡ τόν μέγαν ἰατρόν Χριστόν κυήσασα.
Ταπεινή προσέγγιση
Με τη δική σου θερμή και μητρική συμπάθεια, σκύψε, παρακαλώ σε, και δες τα ψυχικά μου τραύματα κι ακλόνητη και σταθερή δος μου υγεία. Εσύ, που τον μεγάλο των ψυχών και των σωμάτων μας γιατρό -τον Μέγαν και ακέστορα Σωτήρα Χριστόν- εγέννησες.

• Λαμπρότατον τοῦ Θεοῦ ἀνάκτορον, ἀναδέδειξαι Παρθένε Μαρία, τῆς Παναγίας Τριάδος τόν ἕνα, δίχα τροπῆς καί φυρμοῦ σωματώσασα. Ὅθεν τῆς χάριτος τό φῶς, τῇ ζοφώδῃ ψυχῇ μου ἀνάτειλον.
Ταπεινή προσέγγιση
Εσένα, αγία μου Μητέρα, ως φωτεινή κατοικία του εδιάλεξε ο Δυνατός και μόνος· δίχως η συγκατοίκηση αυτή, να μπορεί ν’ αλλοιώσει την αγνότητά σου· ώστε το ΦΩΣ που από εσένα αναβλύζει τον γνόφο της ψυχής μου να σκορπίσει.

• Λυτρωτήν τοῖς ἀνθρώποις ὑπέρ φύσιν Παρθένε, ἀπογεννήσασα, παθῶν τῆς τυραννίδος, ευσπλάχνως λύτρωσαί με, ἵνα πίστει κραυγάζω σοι· Χαῖρε Μαρία Ἁγνή,Κυρία τῶν Ἀγγέλων.
Ταπεινή προσέγγιση
Εσύ, που ξεπερνώντας όλους τους νόμους της φύσης τον Λυτρωτήν των ανθρώπων εγέννησες, από τα βάσανα και τα βάρη των παθών μου απάλλαξέ με· ώστε, με πίστη να Σε υμνώ και με φωνή θαλερή και χωρίς φόβο να κραυγάζω· Χαίρε Μαρία Αγνή! Εσύ που, πιο ψηλά από όλες τις ουράνιες δυνάμεις και των Αγγέλων τα τάγματα, Κυρία στέκεις!

• Ο῞λον με πλῆσον, τῆς θεαυγοῦς χάριτός σου ἀπελαύνουσα τό σκότος τῶν κακών μου, ἵνα σε γεραίρω τήν Κεχαριτωμένην.
Ταπεινή προσέγγιση
Ολόκληρη πλημμύρισε την ύπαρξή μου με τη θεήλατη και θεοφώτιστη χάρη σου· και διώξε το βαθύ σκοτάδι και την πνιγερή θολούρα που με περισφίγγει από τις ανομίες μου· ώστε, να μπορώ να σε τιμώ εσένα τη μόνην και Κεχαριτωμένην.

• Υʻπέραγνε Μαρία, Κεχαριτωμένη ἁμαρτημάτων αἰσχρῶν ἀποκάθηρον, τοῦ μολυσμοῦ τάς καρδίας, τῶν προστρεχόντων σοι.
Ταπεινή προσέγγιση
Πανάμωμη Μαρία, Κεχαριτωμένη και Άσπιλη, Μητέρα μας, Αγία· όλους εμάς και προς εσένα όσοι προστρέχουν, από κάθε μολυσμό του νου και της καρδιάς απάλλαξε, και γιάτρεψε.