Με μεγάλη επιτυχία η Πρώτη Γιορτή Μελεκουνιού στα Κοσκινού

Rodiaki NewsRoom

Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε το βράδυ του Σαββάτου στο χωριό Κοσκινού η Πρώτη Γιορτή Μελεκουνιού που διοργάνωσαν ο Πολιτιστικός Σύλλογος Κοσκινιατών «Η Καλλιθέα» σε συνεργασία με τον ΔΟΠΑΡ και την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου.

Η προσέλευση του κόσμου ήταν πραγματικά μεγάλη και ξεπέρασε τις προσδοκίες των διοργανωτών, ενώ παρευρέθηκαν μεταξύ άλλων ο περιφερειάρχης Γιώργος Χατζημάρκος καθώς και οι αντιπεριφερειάρχες Χρήστος Ευστρατίου, Χαρούλα Γιασιράνη και Κάλλιστος Διακογεωργίου.

Οι γυναίκες του Πολιτιστικού Συλλόγου Κοσκινού παρουσίασαν στο κοινό τον τρόπο παρασκευής του παραδοσιακού μελεκουνιού, ενώ διανεμήθηκαν στους επισκέπτες και εκατοντάδες μελεκούνια που έφτιαχναν για αρκετές μέρες πριν την εκδήλωση οι γυναίκες του χωριού.

Την εκδήλωση παρουσίασε η Τζένη Φάκκα που αναφέρθηκε αναλυτικά στο τοπικό παραδοσιακό προϊόν του χωριού της, το μελεκούνι, και τον τρόπο με τον οποίο φτιαχνόταν και φτιάχνεται μέχρι σήμερα, ενώ ο πρόεδρος του συλλόγου Δημήτρης Μουστάκας ευχαρίστησε όσους στήριξαν την προσπάθεια για τη δημιουργία αυτής της εκδήλωσης.

Ακολούθησαν παραδοσιακοί χοροί από το χορευτικό συγκρότημα του Πολιτιστικού Συλλόγου Γυναικών Κοσκινού και η βραδιά έκλεισε με λαϊκό γλέντι από τον Στράτο Τσιρακάκη και την ορχήστρα του και τους τραγουδιστές Αντώνη Σιγανό και Χάρη Ρωμαίο.

Η ομιλία για το μελεκούνι
Η κ. Φάκκα στην ομιλία της για την Πρώτη Γιορτή Μελεκουνιού είπε τα εξής:
«Κυρίες και κύριοι, ως γέννημα θρέμμα του χωριού Κοσκινού, αποδέχθηκα με πολλή χαρά την τιμητική πρόσκληση του Πολιτιστικού μας Συλλόγου, να παρουσιάσω τη σπουδαία αυτή εκδήλωση.

Σήμερα πραγματοποιείται η Πρώτη Γιορτή Μελεκουνιού, που δυστυχώς γίνεται στη σκιά της πρόσφατης μεγάλης πυρκαγιάς που έπληξε το νησί μας. Όμως εμείς έχουμε χρέος να διαφυλάξουμε και να παραδώσουμε στις επόμενες γενιές την πολιτιστική μας κληρονομιά.

Όσο αδύναμοι κι αν είμαστε απέναντι στις φλόγες της φωτιάς, τόσο δυνατοί μπορούμε και πρέπει να γίνουμε, ώστε να κρατήσουμε ζωντανή τη φλόγα της παράδοσής μας.

Μία σύντομη αναφορά σε ένα σπουδαίο επίτευγμα του Συλλόγου: Στις 17 Ιανουαρίου 2022, με απόφαση της υπουργού Πολιτισμού, το μελεκούνι μας εγγράφτηκε στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας.

Μετά από αυτή την επιτυχία του συλλόγου μας και την παρουσίασή της πέρυσι τον Αύγουστο στις Πηγές Καλλιθέας, από φέτος θεσμοθετούμε τη Γιορτή του Μελεκουνιού.

Το μελεκούνι μας, όπως όλοι γνωρίζουμε, είναι ένα παραδοσιακό γλύκισμα που διασώθηκε στο πέρασμα των χρόνων και συνεχίζει να είναι το κατεξοχήν κέρασμα σε γάμους, βαφτίσια και γιορτές.

Στο μελεκούνι έχουν αναφερθεί εκτενώς για τις ωφέλιμες ιδιότητες του, γιατροί και διατροφολόγοι οι οποίοι και το συνιστούν ως υπερτροφή.
Τι είναι όμως για εμάς το μελεκούνι;

Σίγουρα δεν είναι μόνο ένα γευστικό γλύκισμα...
• Είναι το γλυκό των αναμνήσεών μας

• Είναι το γλυκό των γάμων, της χαράς και της αγάπης.

• Είναι όλες αυτές οι εικόνες που ξεκλειδώνουν την ψυχή και το μυαλό μέσα από μνήμες γεμάτες από γεύσεις, αρώματα και ήχους από γέλια και πειράγματα.

• Είναι το γλυκό που ενεργοποιεί όλες τις αισθήσεις μας και υπάρχει ως ένα σημαντικό στοιχείο της ταυτότητάς μας και κομμάτι της κληρονομιάς μας. Μιας κληρονομιάς που δεν απειλείται όσο υπάρχουν άνθρωποι που την αγαπούν.

Εμείς βρήκαμε αυτή την κληρονομιά από εκείνους που την αγάπησαν και τους οφείλουμε να κρατήσουμε ζωντανή τη μνήμη τους. Ήταν ο Ιωάννης Φιλίππου, πρωτεργάτης, ειδικός στη μαστοριά της επιτυχίας του μελεκουνιού.

Το δίδαξε στην κόρη του Στάσα και στη μικρή τότε γειτόνισσά του, την Τσαμπίκα Μουστάκα, όπου τον ακολουθούσε ως βοηθός του. Η Τσαμπίκα με τη σειρά της το δίδαξε στον γιο της Δημήτρη Μουστάκα και πρόεδρο του Συλλόγου μας.

Η Τσαμπίκα βρίσκεται εδώ, μαζί με άλλες αγαπημένες παρουσίες, τις γυναίκες του χωριού μας για να μας δείξουν τον παραδοσιακό τρόπο της παρασκευής του μελεκουνιού και φυσικά τις ευχαριστούμε όλες για τη σημαντική συμβολή τους στην αποψινή αυτή γιορτή.

Όμως, ο Ιωάννης Φιλίππου το διέδωσε σε άλλα χωριά της Ρόδου, για να γίνει τώρα πια το κατεξοχήν παραδοσιακό γλυκό του νησιού μας, του οποίου η φήμη ταξιδεύει σε όλα τα μέρη του κόσμου.

Μία άλλη εξίσου σημαντική τεχνίτρια υπήρξε η Μαίρη Ελιάμου, η οποία το δίδαξε, εκτός από τα παιδιά της, Ροδόπη και Γιάννη και στη νύφη της Γαλατία, στη γνωστή σε όλους μας Σοφούλα και στη Βασιλεία Πιννή.

Αξίζει να γίνει μία σημαντική αναφορά στη διαδικασία αυτή της τεχνικής και στον συμβολικό της χαρακτήρα: Ξεκινούσε λοιπόν με το κάλεσμα για τον καθαρισμό του σουσαμιού.

Ήταν ένα κάλεσμα της ένωσης των ανθρώπων μέσα σε κλίμα αγάπης, χαράς, συνεργασίας και δοτικότητας. Είναι αυτά τα στοιχεία που ενώνουν τις οικογένειες καθώς και το νέο ζευγάρι.

Για αρκετές ημέρες λοιπόν μαζεύονταν όλοι μαζί, συγγενείς και φίλοι, για να καθαρίσουν τους κόκκους του σουσαμιού, μία διαδικασία που συμβολίζει την κάθαρση των νεόνυμφων.

Οι σπόροι συμβολίζουν τη δημιουργία και τη γονιμότητα που επιτυγχάνεται μέσα από τη συνεργασία και την αγάπη.

Μετά τον καθαρισμό ξεκινούσε η διαδικασία του καβουρδίσματος με προσοχή, ώστε να ισορροπήσει η γεύση του. Τόσο σημαντική είναι αυτή η ισορροπία, όσο σημαντική είναι και η ισορροπία στις σχέσεις των ανθρώπων.

Τέλος, γινόταν η διαδικασία της ένωσης του σουσαμιού και του μελιού.

Αυτό επιτυγχανόταν με τη δυνατή μάλαξη των υλικών μέσα στην ξύλινη σκάφη με μεγάλες ξύλινες κουτάλες που κρατούσαν τα νεανικά χέρια κοριτσιών και αγοριών, με απαραίτητη προϋπόθεση να είναι εν ζωή οι γονείς τους.

Αυτή η προϋπόθεση στο ανακάτεμα σηματοδοτεί και την προσπάθεια που πρέπει να καταβάλει το ζευγάρι για την επιτυχία της δικής του ένωσης.

Έτσι, όπως λοιπόν δένει αυτό το εύγευστο μείγμα, έτσι να δέσει η ζωή τους συνοδευόμενη με την ίδια τη γλύκα του μελιού. Το μέλι συμβολίζει την αγάπη ως κύριο δομικό συστατικό της ένωσης τόσο του μελεκουνιού μας όσο και του ζευγαριού.

Οι μυρωδιές, το ξύσμα πορτοκαλιού, η κανέλα, το μοσχοκάρυδο, το γαρύφαλλο, ήταν και τα απαραίτητα συστατικά για τη νοστιμιά όσο απαραίτητη είναι και η χαρά στη ζωή μας.

Τα τρία αυτά συστατικά ΜΕΛΙ, ΣΟΥΣΑΜΙ, ΜΥΡΩΔΙΚΑ, δηλώνουν την τριαδικότητα, την παρουσία του Θεού, σε κάθε πτυχή της ζωής των ανθρώπων της εποχής εκείνης.

Το μέλι και το σουσάμι απαραίτητα συστατικά αυτής της ένωσης καθώς δένονται έτσι όπως ακριβώς καλείται να δεθεί και το νέο ζευγάρι.

Η συνταγή λοιπόν του μελεκουνιού μας, είναι συνταγή ζωής, είναι συνταγή ένωσης, είναι συνταγή της αγάπης και της χαράς».