Φίλιππος Ζάχαρης: Άδικος κόσμος και νέα εποχή

Φίλιππος Ζάχαρης

Σα να μην πέρασε μια μέρα και οι πρωταγωνιστές να μην άλλαξαν ρόλους και όλα να κυλούσαν στους γνωστούς ρυθμούς μιας εποχής που διαφέρει μονάχα στα μέσα και τους τρόπους επίτευξης των στόχων. Σα να μην πέρασαν δεκαετίες και όλα να παρέμειναν ως έχουν, οι νοοτροπίες, η συμπεριφορά και οι διαθέσεις για επικοινωνία. Είναι άραγε όλα προβλέψιμα;

Μπορεί ο σημερινός άνθρωπος να θεωρήσει ότι κάνει κάτι διαφορετικό από αυτό που έκανε πριν κάποιες δεκαετίες όταν ήταν πιο νέος και η όρεξη για ζωή ήταν εμφανής;

Γιατί άραγε πρέπει από ένα σημείο και μετά να κάνουν όλοι τα ίδια πράγματα, να ορίζουν στατικούς στόχους και να έχουν την ίδια ανησυχία; Είναι δίκαιος και πολυμορφικός αυτός ο κόσμος;

Πώς θα μπορούσε ν’ αλλάξει η εποχή και σε ποιο επίπεδο αν οι πολίτες δεν επιθυμήσουν πραγματικά το διαφορετικό, αλλάζοντας άρδην τα δεδομένα αλλοτινών εποχών; Και αν αυτό δεν γίνει, για ποια αλλαγή να μιλάμε, για ποιους νέους γονείς, για ποιους νέους στόχους και σκοπούς;

Η καθημερινότητα επαναλαμβάνεται και οι ρόλοι διανέμονται εκ του ασφαλούς, λες και η ρουτίνα είναι το μότο της κάθε εποχής, λες και το να μην αλλάζεις, σε οδηγεί στα ασφαλή λημέρια της πεπατημένης και επαναλαμβανόμενης εμπιστοσύνης σε γνώριμες τακτικές.

Πώς όμως συμβιβάζεται αυτό με την ενίοτε σφοδρή επιθυμία για έναν άλλο κόσμο, πιο δίκαιο, και αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα πλούτος και υλικά αγαθά;
Οι άνθρωποι έχουν ανάγκη στην πραγματικότητα να θέλουν άλλα πράγματα, δείχνουν όμως να τους βολεύει μια ρουτίνα, ένας συνήθης τρόπος αντίληψης των πραγμάτων, μια και μόνο πανομοιότυπη συμπεριφορά που ταιριάζει και αρμόζει σε κάθε περίπτωση και περίσταση.

Αυτή η αντιφατική συμπεριφορά είναι μάλλον μέρος του παιχνιδιού, του συνολικού αυτού παιχνιδιού που εκτυλίσσεται σε κάθε εποχή με τους ίδιους πρωταγωνιστές και κομπάρσους.

Σαν να μην επιθυμούν πραγματικά την αλλαγή, σαν απλά να αναπαράγουν στερεότυπα και κλισέ, σαν να ικανοποιούνται από τα ίδια αστεία και χωρατά, οι άνθρωποι αυτοπεριορίζονται σε γνωστές τακτικές και μεθόδους, θεωρώντας ότι τα ίδια αποτελέσματα εγγυώνται μια δήθεν ασφαλής και σταθερή ζωή. Είναι όμως και δίκαιη αυτή η ζωή;

Όλοι μιλούν συχνά για την περιβόητη αλλαγή, για την ανατροπή κατεστημένων ιδεών και αντιλήψεων, για την περίφημη στροφή που ουσιαστικά δεν κάνουν ποτέ γιατί κατά βάθος δεν τολμούν, για τον κόσμο αυτό που θα εμπερικλείει εντός του έναν άλλο χαρακτήρα και συνήθεια στις ανθρώπινες πράξεις, και αυτό χωρίς να υπολογίζεται ο κίνδυνος, η νέα αυτή συνήθεια να εδραιωθεί και να μην αλλάζει στο μέλλον.

Θέλουμε την αλλαγή, προσδοκούμε ένα νέο επικοινωνιακό μοντέλο, θέτουμε τα θεμέλια για μια άλλη εποχή, με τη διαφορά πως αυτό δεν το νιώθουμε σε όλες του τις διαστάσεις, δεν το εμπεδώνουμε ούτε το αισθανόμαστε, και από αυτό εκπορεύεται η ρητή επανάληψη στο ασφαλές βασίλειο της ρουτίνας.

Με αυτή εννοούμε κάθε τι γνώριμο και προβλέψιμο, κάθε τι που δεν ξεφεύγει από το καθιερωμένο και συμβατό. Τελικά, δραπετεύει ο καθένας κάποια στιγμή από τον εαυτό του ή παραμένει δέσμιος των συμπεριφορών του;

Ο κόσμος πρέπει ν’ αλλάξει, να πάρει μία διαφορετική πορεία, οι άνθρωποι να θέσουν νέους στόχους και σκοπούς, γιατί μόνο μέσα από αυτούς μπορεί να συντελεστεί μια όσο γόνιμη, όσο και περίοπτη εναλλαγή των συνθηκών ζωής, όπου το κάθε τι δεν θεωρείται ούτε εκλαμβάνεται ούτε συντηρείται και διαιωνίζεται ως μόνιμη παθογένεια.

Το μυστικό λοιπόν κρύβεται στην επιθυμία για πρόοδο και μελλοντική αλλαγή, για τα δεδομένα και τους υπολογισμούς μιας καλοδεχούμενης νέας πραγματικότητας όπου ο καθένας και η καθεμιά θα μπορεί να αυτοσχεδιάσει για τη συνέχεια, χωρίς να ποθεί τα λημέρια της βαρετής και πάντα σχετικής ασφάλειας που αναδεικνύει τη ρουτίνα σε μέγιστο αγαθό.

Το μέλλον φυγείν αδύνατον, λοιπόν, όσο και η νέα εποχή που γεννά ελπίδες για αλλαγή των κατεστημένων νοοτροπιών. Αυτό από μόνο του είναι ένα μεγάλο βήμα για μια νέα ζωή, για την εξεύρεση νέων τόπων, νέων επικοινωνιακών μοντέλων.

Με αυτό τον τρόπο θα παραγκωνιστεί μια για πάντα το αναμενόμενο του πράγματος, η θεώρηση πως μετά από κάτι, θα προκύψει το γνωστό αποτέλεσμα. Η ζωή σαν ζωή πρέπει και επιβάλλεται να είναι απρόβλεπτη.

Είναι η ίδια η ροή των γεγονότων και των πραγμάτων που πρέπει να αλλάξει μορφή. Ο σκεπτικός κορμός βέβαια μπορεί και να παραμένει, ο χαρακτήρας και τα χαρακτηριστικά του καθενός.

Μπορεί όμως να χρειάζεται ανανέωση και ανασύνθεση. Γιατί μόνο μέσα από αυτή ανανεώνονται και οι ελπίδες για έναν δίκαιο κόσμο. Αν υποτεθεί ότι η δικαιοσύνη είναι ο ποθητός στόχος μέσα από μία συνεχή τροποποίηση της ρουτίνας και της συνήθειας. Γιατί κάθε τι το γνώριμο δεν αποκλείεται να είναι και άδικο.