Μαρία Καρίκη: Μονίμως κουρασμένοι…

Rodiaki NewsRoom

Γράφει η Μαρία Καρίκη

Ψυχολόγος, MSc

Η σύγχρονη πραγματικότητα απαιτεί γρήγορους ρυθμούς, υψηλές ταχύτητες και συνεχή εγρήγορση. Οι πολλαπλοί ρόλοι, ο ελάχιστος ελεύθερος χρόνος, η πίεση από παντού δημιουργούν ένταση στο εσωτερικό του ανθρώπου. Τα ψυχικά αποθέματα εξαντλούνται γρήγορα, ενώ η ανάγκη για ανασύνταξη χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να ικανοποιηθεί. Το αποτέλεσμα είναι μια συνεχόμενη αίσθηση κούρασης κι εξάντλησης, τόσο σωματικής όσο και ψυχικής.

Είναι σημαντικό να αναγνωρίζει κανείς τα όρια της αντοχής του και να τα σέβεται με οποιοδήποτε κόστος. Όταν υπερβαίνεις συνέχεια τα όριά σου, είναι αναμενόμενο να υπάρξουν συνέπειες κάποια στιγμή. Η φθορά, η κόπωση, το άγχος οδηγούν σε συναισθηματική αναστάτωση. Συχνά υπό αυτό το καθεστώς, τα βλέπεις όλα «τεράστια» και απροσπέλαστα. Από τη μια κουράζεσαι, αλλά από την άλλη ίσως νιώθεις ότι δεν έχεις κι άλλη επιλογή. Τρέχεις να τα προλάβεις όλα, ενώ βαθιά μέσα σου ξέρεις ότι αυτό δεν σου κάνει καλό.

Η καθημερινότητα σίγουρα εμπεριέχει ένα πρόγραμμα, μια ρουτίνα. Το ερώτημα είναι πόσο «μπουκωμένο» είναι αυτό το πρόγραμμα και πόσο μέσα του περιλαμβάνει και χώρο για χαλάρωση, διασκέδαση, κοινωνικοποίηση και χρόνο με τον εαυτό μας. Ποιες είναι οι προτεραιότητες μας άραγε; Όλοι οι άλλοι πρώτα και τελευταίοι εμείς; Όλες οι υποχρεώσεις πρώτα και, αν περισσέψει χρόνος, οι ψυχικές, συναισθηματικές μας ανάγκες και επιθυμίες; Είναι σημαντικό να μην παραμελούμε τον εαυτό μας, γιατί σε βάθος χρόνου αυτό θα επιφέρει ανισορροπία στην ψυχική μας υγεία.

Όταν ένας άνθρωπος νιώθει μόνιμα κουρασμένος, θα πρέπει να προβληματιστεί για αυτό και να αναζητήσει τα αίτια. Κοιμάμαι καλά; Τρώω σωστά; Έχω κάνει ιατρικές εξετάσεις τελευταία; Γυμνάζομαι με κάποιον τρόπο; Δουλεύω μήπως πολλές ώρες; Αναλώνομαι σε προβλήματα, τόσο στα δικά μου όσο και στων άλλων; Ανέχομαι μήπως καταστάσεις, ανθρώπους, σχέσεις που με εξαντλούν ψυχικά; Σκέφτομαι υπερβολικά και με έχει “καταπιεί” το άγχος; Μένω σε μια δουλειά που το εργασιακό κλίμα είναι τοξικό; Η αναζήτηση του λόγου πίσω από την κούρασή μας είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να προχωρήσουμε σε αλλαγές.

Μερικές φορές, ακόμα κι αν εντοπίσουμε τα αίτια της κόπωσης παραμένουμε αδρανείς. Φοβόμαστε την αντιπαράθεση, δυσκολευόμαστε να διεκδικήσουμε τα όριά μας, αναβάλλουμε για μετά τις ενέργειες που θα κάναμε. Ίσως και να έχουμε συνηθίσει αυτό το καθεστώς και να θεωρούμε ότι όλη αυτή η συνεχής αίσθηση της κούρασης είναι κάτι αναμενόμενο και φυσιολογικό στην ενήλικη ζωή. Φυσικά, υπάρχουν αυξημένες απαιτήσεις, αλλά δεν είναι αναγκαίο να εξαντλούμε συνεχώς τον εαυτό μας και να το «βαφτίζουμε» αυτό κανονικό. Οφείλουμε να παραδεχτούμε τις υπερβολές μας, τη λάθος διαχείριση ενδεχομένως του χρόνου μας, την παραμονή σε καταστάσεις που μας ασφυκτιούν, την ανοχή μας απέναντι σε υποθέσεις που μας φθείρουν. Χρειάζεται να επαναπροσδιορίσουμε τις επιλογές μας, τις προτεραιότητές μας, ακόμα και την ίδια την κοσμοθεωρία μας μερικές φορές.

Η συνεχής κόπωση ή υπερκόπωση (αν εξαιρέσουμε τα οργανικά αίτια) είναι ένδειξη ότι κάτι κάνουμε λάθος. Ότι η ποιότητα της ζωής μας δεν είναι εκείνη που θα «έπρεπε». Σημαίνει ότι έχει διαταραχθεί η ισορροπία μέσα μας από τον τρόπο που έχουμε «στήσει» τη ζωή μας. Τόσο το σώμα, όσο και ο ψυχισμός βρίσκονται σε μια φθορά. Καλό είναι να μην αγνοήσουμε αυτό το σημάδι και να στραφούμε με προσοχή και διάθεση φροντίδας προς τον εαυτό μας προκειμένου να ανατρέψουμε αυτή τη συνεχόμενη αίσθηση εξάντλησης.

Ας γίνουμε παρατηρητές του εαυτού μας, των σχέσεών μας, των επιλογών και των συμπεριφορών μας για να βρούμε πού και πώς γίνονται όλα όσα μας οδηγούν στην κόπωση. Ας μη διστάσουμε να βάλουμε ένα τέλος εκεί που χρειάζεται, ας μη φοβηθούμε να περιορίσουμε την επιρροή των άλλων πάνω μας, ας μην αναβάλλουμε άλλο να οριοθετήσουμε όσους και όσα καταπατούν την ηρεμία μας. Ας περιορίσουμε τους τοξικούς ανθρώπους γύρω μας κι ας θυμηθούμε την αξία μας ξανά, τις ανάγκες μας και τα όνειρά μας. Ο χρόνος κυλάει γρήγορα και πράγματι πολλά «πρέπει» να γίνουν, αλλά ας δώσουμε έμφαση στα σημαντικά, στα ουσιαστικά πρώτα! Ας μη μετατρέψουμε τη ζωή μας σε μια εκτελεστική, αυτοματοποιημένη μηχανή. Πέρα από τη ρουτίνα και το πρόγραμμα υπάρχουν τόσα πολλά άλλα, επίσης, που θέλουμε να ζήσουμε, τα οποία δεν χρειάζεται συνεχώς να αναβάλλουμε εξαιτίας των μόνιμα σηματικών υποχρεώσεών μας...! Αυτό που προηγείται στ' αλήθεια είναι η σωματική και ψυχική μας υγεία! Ανεκτίμητες αξίες, τις οποίες οφείλουμε να διαφυλάξουμε συνειδητά με τις ανάλογες επιλογές και πράξεις μας...