Διαμάχη Δημοσίου-Πανορμίτη για τα Σεσκλιά!

Το κράτος κατοχήρωσε τα νησάκια στην κυριότητα του, παρότι ανήκουν στην Ιερά Μονή της Σύμης, η οποία κατέθεσε αγωγή στα δικαστήρια.

Σε εκκρεμότητα εξακολουθεί να βρίσκεται το ιδιοκτησιακό καθεστώς σε πολλά νησιά της Δωδεκανήσου, ενώ πρόσφατα καταχωρήθηκαν στην κυριότητα του Ελληνικού Δημοσίου το νησί Σεσκλί και οι παρακείμενες νησίδες Κουλουνδρός, Τρούμπεττο, Κουτσουμπός και Αρτικονήσι που ανήκουν στην Ιερά Μονή του Πανορμίτη στη Σύμη!... Η ενέργεια αυτή προκάλεσε την έντονη αντίδραση των τοπικών αρχών και των κατοίκων της Σύμης, μάλιστα δε η Μονή του Πανορμίτη κατέθεσε αγωγή εναντίον του Ελληνικού Δημοσίου, η οποία προσδιορίστηκε να εκδικαστεί ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Ρόδου στις 7 Απριλίου 2011. Το νησί Σεσκλί έχει έκταση 1.830 στρεμμάτων και –όπως αναφέρεται στη σχετική αγωγή που κατέθεσε ο πληρεξούσιος δικηγόρος της Μονής κ. Θεόδωρος Παπαγεωργίου-«σύμφωνα με το αγοραπωλητήριο συμβόλαιο της 8ης Μαρτίου του έτους 1791, που θεωρηθέν φέρει την μεγάλη επίσημη σφραγίδα της τότε κοινότητας Σύμης, καταχωρηθέντος στο κτηματολογικό αρχείο του Ιερού Κώδικα και τα κατάστιχα της Μονής, επώλησε, μεταβίβασε και παρέδωσε κατά πλήρη κυριότητα, νομή και κατοχή προς την Ιερά Μονή Ταξιάρχου Μιχαήλ του Πανορμίτου την νήσο Σεσκλί αντί καταβληθέντος τιμήματος 2.600 γροσίων». Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι ο τότε μητροπολίτης Ρόδου Καλλίνικος στο από 2 Απριλίου 1791 «επιτήμιον του νησίου Σεσκλίου» εξαπολύει αυστηρότατο αφορισμό σε οποιονδήποτε «οψέποτε ήθελεν αποτολμήσει κακία και δυστροπία κινούμενος να διεγείρει ταραχάς, να ενοχλήσει το μοναστήρι ένεκεν τούτου του νησίου».Σημειώνεται ότι εκείνη την περίοδο η Σύμη και τα άλλα νησιά της Δωδεκανήσου τελούσαν υπό οθωμανική κατοχή και σε σχετικό έγγραφο αναφέρεται ότι «ο νομάρχης του Οθωμανικού Αρχιπελάγους Αχμέτ Καισερλής αφήκε την εν λόγω νήσον Σεσκλί ακτηματολόγητον, προς όφελος ίδιον της Ιεράς Μονής του Πανορμίτου».Ακόμη και κατά τη διάρκεια της ιταλοκρατίας το Σεσκλί εξακολουθούσε να παραμένει στην κυριότητα της Μονής και ουδέποτε οι κατακτητές προσπάθησαν να παρέμβουν. Επί πλέον, σε μια ακόμη πράξη της τότε κοινότητας της Σύμης της 12ης Ιουλίου 1842 που θεωρηθείσα φέρει επίσης την μεγάλη επίσημη σφραγίδα της τότε κοινότητας Σύμης εκδοθείσα και υπογραφείσα υπό του τότε δημάρχου Σύμης Πέτρου Τζαταλιού προσυπογράφοντος ως «νοταρίου»(συμβολαιογραφούντος) του ιερέα Μιχαήλ Μανουήλ, καταχωρηθείσα στο κτηματολογικό αρχείο του Ιερού Κώδικα και τα Κατάστιχα της Μονής, επιβεβαιούται διαπιστωτικώς ότι η από το έτος 1791 γενόμενη αγοραπωλησία και η μεταβίβαση της κυριότητας στην Ιερά Μονή. «Ζωντανό» πάντα το Σεσκλί Εδώ και 200 και πλέον χρόνια η Μονή του Πανορμίτη έχει επανδρώσει το Σεσκλί ,έχουν ανεγερθεί κτίσματα και βοηθητικοί χώροι, μάλιστα δε σήμερα ηλεκτροδοτούνται με σύστημα φωτοβολταϊκών τόξων, ενώ έχει κατασκευαστεί και μώλος για να πλευρίζουν τα πλοιάρια. Επίσης έχει χτιστεί και το μικρό εκκλησάκι του Αποστόλου Παύλου, ο οποίος -κατά την παράδοση- ταξιδεύοντας με κάποιο πλοιάριο κατά την διάρκεια της περιοδείας του από τη Μικρά Ασία προς την Ρόδο, αναγκάστηκε λόγω μεγάλης θαλασσοταραχής να αποβιβαστεί στο Σεσκλί. Από τα ελαιόδεντρα, τα αμπέλια και τους λαχανόκηπους εφοδιάζεται η Μονή για τη σίτιση των εργαζομένων και των επισκεπτών. «Ο κάματος και η συντονισμένη εργασία των ανθρώπων της Ιεράς Μονής-αναφέρει στην αγωγή του ο κ.Παπαγεωργίου- μεταμόρφωσαν κυριολεκτικά το Σεσκλί, αφού αξιοποίησαν μέχρι και τις τραχείες πλαγιές των λοφίσκων κτίζοντας αναβαθμίδες προκειμένου να φυτευτούν ελαιόδεντρα. Είναι χαρακτηριστικός ο κατάλογος ειδών παραγωγής που περιλαμβάνει φακή,φασόλια,σησάμι μέχρι όλων των ειδών τα κηπευτικά ακόμη και καρπούζια. Ξεχωριστή θέση κατείχε η άφθονη παραγωγή αρωματικών κρασιών και παρθένου ελαιόλαδου. Εκεί επίσης και στις παρακείμενες νησίδες κατά υποδειγματική ισσοροπία μεταξύ χλωρίδας και πανίδας, εκτρέφονταν χιλιάδες αιγοπρόβατα τα οποία παρήγαγαν μεγάλες ποσότητες κρεάτων, γαλακτοκομικών προϊόντων και μαλλιών». Οι ισχυρισμοί του Δημοσίου Το Ελληνικό Δημόσιο επικαλείται την Συνθήκη Ειρήνης του 1947 που μεταξύ άλλων αναφέρει ότι «η Ιταλία εκχωρεί εις την Ελλάδα εν πλήρη κυριαρχία τας νήσους της Δωδεκανήσου ως και τας παρακείμενας νησίδας» πλην όμως τόσο η Μονή του Πανορμίτη όσο και οι εκατοντάδες ενδιαφερόμενοι από τα άλλα νησιά υποστηρίζουν ότι «σύμφωνα με την Συνθήκη το ελληνικό κράτος αποκτά στα εδάφη κυριαρχικό δικαίωμα, αλλά όχι δικαίωμα ιδιοκτησίας. Το πρόβλημα με το ιδιοκτησιακό καθεστώς παρουσιάζεται κυρίως στα νησιά Καστελλόριζο, Πάτμος, Αρκιοί, Αγαθονήσι, μάλιστα δε πρόσφατα 357 ιδιοκτήτες ακινήτων στη Σύμη υπέγραψαν υπόμνημα στο υπουργείο Οικονομικών στο οποίο αναφέρουν ότι για τις υποθέσεις αυτές «έμπλεξαν σε ένα γραφειοκρατικό λαβύρινθο, τρέχοντας από τον μηχανικό στον τοπογράφο, στον δικηγόρο, στον συμβολαιογράφο, στην Εφορία και ξανά πίσω, πληρώνοντας χρηματικά ποσά που στις περισσότερες περιπτώσεις υπερέβαιναν την αξία του ακινήτου». Με την ευκαιρία πρέπει να τονιστεί ότι το Εφετείο Δωδεκανήσου με την υπ΄αρ. 30/2009 απόφαση του σε υπόθεση που αφορά το ιδιοκτησιακό καθεστώς στη νησίδα Στρογγυλή της Πάτμου δικαιώνει τους ιδιοκτήτες της και όπως αναφέρει ο συνήγορος τους κ. Αθανάσιος Παραπονιάρης «η απόφαση αυτή περιορίζει τα όποια δικαιώματα του Ελληνικού Δημοσίου μόνο στα νησιά Ρόδο και Κω, τα οποία διαθέτουν εδώ και πολλά χρόνια Κτηματολόγιο και θεωρούνται από την Δικαιοσύνη ως «δορυάλωτα», δηλαδή ότι πέρασαν στα χέρια Οθωμανών με τα όπλα, σε αντίθεση με τα άλλα νησιά των οποίων οι κάτοικοι και νόμιμοι γαιοκτήμονες διατήρησαν τα προνόμια που είχαν πριν την κατάκτηση τους από τους Οθωμανούς». Κινδυνεύει με ερήμωση Είναι ιδιαιτέρως σημαντικό ότι στην αγωγή επισημαίνεται ότι εφόσον η Μονή του Πανορμίτη αποκλειστεί από την ιδιοκτησία και την διοίκηση των Σεσκλιών, πλέον των δυσμενών οικονομικών συνεπειών από την απώλεια εσόδων λόγω της γεωκτηνοτροφικής παραγωγής, δυστυχώς η ερήμωση που επί αιώνες δεν επήλθε, θα επέλθει τώρα και τα Σεσκλιά θα μεταμορφωθούν και θα καταλήξουν με την πρόφαση γραφειοκρατικών παραλείψεων και εσφαλμένων καταχωρήσεων του νεοσύστατου Κτηματολογίου Σύμης σε ερημωμένες βραχονησίδες και όπως πολύ σωστά αναφέρει στην αγωγή του ο κ.Παπαγεωργίου «με ότι κίνδυνο αυτό σημαίνει συγκαταλεγόμενες και αυτές στο εφεύρημα των γειτόνων περί δήθεν γκρίζων ζωνών». Ο αφορισμός του Μητροπολίτη Όταν η κοινότητα Σύμης πούλησε τα Σεσκλιά στη Μονή του Πανορμίτη, ο τότε μητροπολίτης Ρόδου Καλλίνικος εξέδωσε «επιτήμιον» (αφορισμό) που αναφέρει τα εξής: Επιτίμιον του νησίου Σεσκλιού Ημέτερε Επίτροπε της Σύμης, ευλαβέστατοι ιερείς, οσιώτατοι ιερομόναχοι, τίμιοι γέροντες και προεστώτες και λοιποί πάντες ευλογημένοι χριστιανοί χάρις είη ημίν και ειρήνη από Θεού. Επειδή από μεγάλην ανάγκην δια το πολύ χρέος όπου είχεν ο τόπος σας, προς ελάφρωσιν τούτου, κοινή γνώμη θελήσατε και συμφωνία όλων υμών των χριστιανών της νήσου σας Σύμης μικρών τε και μεγάλων ομογνωμόνως επωλήσατε το Νησίον το επικαλούμενον Σεσκλί εις το μοναστήριον του Πανερμιώτη δια γρόσια δύο χιλιάδας και εξακόσια (αριθ. 2600) άπερ και έλαβε το κοινόν του τόπου σας σώα και ανελλιπή, δια τούτο αποφαινόμεθα και ημείς εν αγίω πνεύματι, οψέποτε ήθελεν αποτολμήση τινάς, κακία και δυστροπία κινούμενος, να διεγείρη ταραχάς, να ενοχλήση το μοναστήρι, ή τον κατά καιρόν τούτου Ηγούμενον, ένεκεν τούτου του Νησίου, αφωρισμένος είη παρά Θεού Κυρίου παντοκράτορος κατηραμένος ασυγχώρητος και μετά θάνατον άλυτος, ως πέτρα και ο σίδηρος λυθήσονται, αυτός δε ουδαμώς, εύροιε δε και εν τη ψυχή του αντιμαχόμενον τον Αρχιστράτηγον Μιχαήλ, έχων και τας αράς των Αγίων τριακοσίων δέκα και οκτώ θεοφόρων Πατέρων των εν Νικαία και των λοιπών Αγίων Συνόδων, έως ου λείψη της τοιαύτης αλόγου ταραχής και αδίκου ενοχλήσεως. Ηγοράσθη δε δια του Ηγουμένου Κύρ Καλλίστου και δια του επιτρόπου Χ”Βασιλείου Χ”Διάκου, κατά το κοινόν του τόπου σας της πωλήσεως γράμμα, όπου είδομεν. 1791 Απριλίου 2 Ο Ρόδου Καλλίνικος Η απόφαση της πώλησης Το κείμενο της απόφασης της κοινότητας Σύμης του έτους 1791 για την πώληση των Σεσκλιών στη Μονή του Πανορμίτη αναφέρει τα εξής; Δια του παρόντος αποδεικτικού και βεβαιωτικού γράμματος δηλοποιείται και φανερώνεται ότι θεληματικώς μας πάντες ημείς οι εν τη πατρίδι ημών οικούντες Σύμη παρ’ ημών δε πάντων γνώμη κοινή όλου του κόσμου μικρών τε και μεγάλων επωλήσαμεν του Αρχιστρατήγου Μιχαήλ του ονομαζομένου Πανερμιώτη, το Νησίον το ονομαζόμενον (Σεσκλί) δια γρόσια δύο χιλιάδες και εξακόσια αριθ. 2.600 άπερ τα ελάβομεν ήδη σώα παρά του ειρημένου μοναστηρίου Πανερμιώτη, ήτοι παρά τους παρευρεθέντας και δεν έχομεν πλέον να ζητώμεν παρ’ αυτού, ούτε πολύ ούτε λίγο και εις το εξής να το εξουσιάζη ως οικείον του κτήμα αναπόσπαστον μάλιστα δε τούτους τους καιρούς, όπου εδόθη το νησίον εις το μοναστήριον, ελπίζομεν να έχη ολίγον συμφέρον, επειδή την σήμερον φαίνεται πως ευρίσκεται εις ανάγκας και φροντίδας ουκ ολίγας, με το να είναι τεκές, ήτοι ξενοδοχείον πάντων και γεωργώντας και καλλιεργούντας αυτό, ίσως καρποφορεί και ευρίσκει όφελος και ελάφρυνσιν ο Πανερμιώτης, άτε αγορασθέν και τελείως εξοφληθέν παρ’ αυτού. Πλην να έχη να δίδη ο Πανερμιώτης του τόπου μας, τον καθ’ έκαστον χρόνον το αβαέτι γρόσια δέκα οκτώ. Οθεν εγράφη και το παρόν με την ημών συμβουλήν και θέλησιν, ίνα έχη το κύρος και την ισχύν εν παντί κριτηρίω. 1791 Μαρτίου 8 εν Σύμη. Εκ της Κοινότητος όλης γεγραμμένον, Ηγουμενεύοντος του Καλλίστου και επιτροπεύοντος του Χ”Βασίλη. Ιδού φανερώνομεν πάντες ημείς πως από το χωράφι του μοναστηρίου Μιχαήλ, όπου εδόθη παρ’ ημών και το εξουσιάζει έως την σήμερον, να μην έχη να κάμη ο Πανερμιώτης, αλλά εις το εξής του Μιχαήλ ως κτήμα αναπόσπαστον. Επίτροπος του Αγίου Ρόδου Παπά Νικήτας. Μιχάλης Μίγκλης και πρωτόγερος του νυν καιρού Μιχάλης Μαντραγού Μιχάλης Κλαδάκης Ιωάννης Διάκου Κοντογιάννης Ιωάννης Καρακώστας μαρτυρώ Χ”Κώνστας Χ”Κώνστας Χ”Φώτη Παπά Καγκουνικόλας μάρτυρας Χ”Μιχάλης Τσατταλιού Παπά Νικήτας Μιχαλούτσου μάρτυρας Νικόλαος Χ” Φώτακλα Παπά Νικόλας Χ”Νικήτα Σακελλίου μάρτυρας Μιχάλης Γεωργίου Γιανναρά Παπά Μιχάλης Κατζαράς Μάρτυρας Χ”Φιλιππή Χ”Νικόλας Γιαννέσκος Φιλιππής Λούππης Κυριάκος Παπά Σαλιάρη Κώνστας ιερεύς και οικονόμος μαρτυρώ Κώνστας Ιωάννου Παπά Κώνστα Γεώργιος ιερεύς Σακελλάριος μαρτυρώ Χ”Μιχάλης Ιωάννου Παπά Κώνστα Ιωάννης ιρεύς Σακελλίου μάρτυρας Ιωάννης Νικόλα Παπά Αρφαρά Μιχάλης ιερεύς Καστρίσιος μάρτυρας Αλεξανδρής Παπά Κυριάκος Πλανουδίου μάρτυρας Ιωάννης Κώνστα Βασίλη Κοντού Παπά Ιωάννης Κουνελές μαρτυρώ Γεώργιος Καστανίου Παπά Μιχάλης Γιαννέσκου μαρτυρώ Διάκος του Γεωργακιού Παπά Βασίλης Κουτελλάς μάρτυρας * Ρεπορτάζ του Γιώργου Ζαχαριάδη