Άσθμα, αλλεργίες και οικιακό περιβάλλον

Το άσθμα όπως και οι αλλεργίες αποτελούν νοσήματα του σύγχρονου πολιτισμένου κόσμου.

Πολλοί παράγοντες σχετίζονται με την έξαρσή τους που παρατηρείται τις τελευταίες δεκαετίες στον παιδικό πληθυσμό. Ειδικότερα αναφέρονται περιβαλλοντικοί παράγοντες, η διατροφή και η κληρονομική προδιάθεση.
Η βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης εκτός από θετική επίδραση στην υγεία των παιδιών, με την ελάττωση πολύ σοβαρών λοιμωδών νοσημάτων, όπως η φυματίωση, είχε δυστυχώς και αρνητικά αποτελέσματα, όπως την εκδήλωση άσθματος και αλλεργιών.

Τα σύγχρονα σπίτια μοιάζουν με αποστειρωμένα θερμοκήπια, με υψηλές θερμοκρασίες, κακό αερισμό, αυξημένη υγρασία. Όλα τα παραπάνω σε συνδυασμό με την αυξημένη συχνότητα καπνιστών, και την ύπαρξη πολλών αντικειμένων – παιχνιδιών, γνώρισμα και αυτό της καταναλωτικής μας κοινωνίας, επιβαρύνουν το περιβάλλον διαβίωσης των παιδιών.

Τα χαρακτηριστικά λοιπόν των μοντέρνων κατοικιών είναι ότι είναι κλειστά «αμπαρωμένα» και δεν αερίζονται – «αναπνέουν» αρκετά. Επίσης είναι πολύ ζεστά, έχουν υγρασία και πολλά αντικείμενα. Αυτές οι συνθήκες επηρεάζουν και την αναπνευστική λειτουργία όσων ζουν σε αυτά και ιδιαίτερα των παιδιών.
Καταρχάς όπως είναι εύκολα κατανοητό, η μη ανανέωση του αέρα έχει ως αποτέλεσμα τη συσσώρευση διοξειδίου του άνθρακα και άλλων τοξικών προϊόντων, τα οποία είναι ιδιαίτερα επιβλαβή για το αναπτυσσόμενο αναπνευστικό σύστημα των παιδιών. Όταν μάλιστα κάτω από την ίδια στέγη κατοικούν και καπνιστές, τότε υπάρχει μία συνεχής επιβάρυνση του εισπνεόμενου αέρα με τοξικά προϊόντα.

Από την άλλη μεριά, το ζεστό, υγρό και πλημμελώς αεριζόμενο περιβάλλον με το πλήθος των χνουδωτών και άλλων παιχνιδιών ευνοεί την ανάπτυξη ενός παρασίτου, του ακάρεος της οικιακής σκόνης (dermatophagoid pteronysinnus, dermatophagoid farinae) αλλά και μυκήτων. Η έκθεση των παιδιών σε αυτούς τους μικροοργανισμούς οδηγεί στην
ευαισθητοποίησή τους και την ανάπτυξη αλλεργίας σε αυτούς και τα παράγωγά τους. Οι αλλεργίες, αν και δεν είναι οι μοναδικές αιτίες του άσθματος, της ρινίτιδας και του εκζέματος, ευθύνονται για την έξάρση των συμπτωμάτων τους και συμβάλλουν σημαντικά στη χρονιότητά τους.

Η υιοθέτηση υγιεινών πρακτικών συνηθειών από τα ίδια τα παιδιά και τους γονείς τους και η απαλλαγή από άχρηστα αντικείμενα θα βελτιώσει τις συνθήκες διαβίωσής τους και θα τα προφυλάξει από την ανάπτυξη αλλεργίας.
Ειδικότερα για τα παιδιά με άσθμα, ρινίτιδα και έκζεμα, η ελάττωση του αλλεργικού φορτίου, δηλαδή των μικροοργανισμών (ακάρεα, μύκητες) και των παραγώγων τους, από το περιβάλλον θα συμβάλει στη μείωση χρόνιων συμπτωμάτων (βήχας, κνησμός, ξηροδερμία, ρινική καταρροή, συμφόρηση κτλ) και των εξάρσεών τους.

Ένα σημαντικό κομμάτι της Σύγχρονης Παιδιατρικής είναι η ενημέρωση και η μεταφορά της γνώσης στους ασθενείς και τις οικογένειές τους, σχετικά με το νόσημα τους. Η κατανόηση των αιτιών του προβλήματός τους βοηθά ώστε να λαμβάνονται τα κατάλληλα προληπτικά μέτρα και να συμμετέχει ενεργά ο ασθενής και η οικογένειά του στην θεραπευτική αντιμετώπιση.
Ακολουθεί ενημερωτικό κείμενο για τα ακάρεα της οικιακής σκόνης και οδηγίες για τον περιορισμό αυτών και των μυκήτων. Επίσης υπάρχουν και οδηγίες για το παιδί όσον αφορά το δωμάτιό του, υπό τη μορφή παιχνιδιού: «βρες 10 διαφορές» κα.