Aνθρωποι που γκρινιάζουν συνεχώς...

Rodiaki NewsRoom

Γράφει η ψυχολόγος Μαρία Καρίκη

Ο καθένας μας σίγουρα έχει συναντήσει στη ζωή του έστω και ένα άτομο που δυσανασχετεί συνεχώς και σχεδόν με τα πάντα. Μοιάζει αυτό το άτομο να μην μπορεί να νιώσει ικανοποιημένο και ευχαριστημένο με ό,τι διαδραματίζεται στη ζωή του. Κι αυτό συμβαίνει, γιατί συνήθως εντοπίζει και εστιάζει στα αρνητικά, τρωτά σημεία των καταστάσεων, αλλά και των ανθρώπων. Η απαισιοδοξία και τα αρνητικά σενάρια είναι στοιχεία που προσδιορίζουν τη σκέψη και τη ζωή τους.

Αναρωτιέται κανείς αν η «γκρίνια» είναι έκφραση του τρόπου σκέψης, αν είναι μια μαθημένη συνήθεια ή μια συνειδητή επιλογή και στάση ζωής. Όπως και να έχει όμως, εγκλωβίζει το ίδιο το άτομο σε μια μόνιμη θεώρηση «έλλειψης». Επικεντρώνεται σε όλα εκείνα που δεν έχει, που του λείπουν, που θα ήθελε να είναι αλλιώς κι όχι σε αυτά που ήδη έχει και σε όλα εκείνα που θα μπορούσε ακόμα να κατακτήσει στο μέλλοντα χρόνο. Απουσιάζει η ευγνωμοσύνη, η αναγνώριση όλων εκείνων των καταστάσεων και συνθηκών που του χάρισαν ό,τι αξίζει γύρω του.

Οι ίδιοι οι άνθρωποι που υιοθετούν τη «γκρίνια» ως τρόπο ζωής και συμπεριφοράς βλέπουν την καθημερινότητα ως μια αέναη πάλη με το εν δυνάμει κακό. Επικρατεί μια άκαμπτη άποψη ότι η ζωή τους αδίκησε, τους στέρησε, δεν τους έδωσε τις ευκαιρίες που αξίζουν. Είναι απογοητευμένοι και θυμωμένοι με όλους και με όλα σχεδόν. Σαν να υπήρξε μια «συνωμοσία» εναντίον τους και δεν πέτυχαν αυτό που θα μπορούσαν να πετύχουν. Δυσκολεύονται να ακούσουν όποιον είναι αισιόδοξος και όποιον μιλάει για προοπτικές και πιθανότητες θετικής έκβασης των πραγμάτων.
Ακούς τους ανθρώπους να μουρμουρούν και να έχουν συνεχώς παράπονα για τα πάντα και αναρωτιέσαι αν αντιλαμβάνονται οι ίδιοι αυτή την κακή τους συνήθεια. Τις περισσότερες φορές διαπιστώνεις ότι τους ενοχλεί να τους επισημαίνεις αυτό που κάνουν. Δεν το παραδέχονται εύκολα και προσπαθούν να σε πείσουν ότι δεν υπερβάλλουν, ούτε μεροληπτούν. Προσπαθούν να σου εξηγήσουν με ζήλο ότι αυτή είναι η πραγματικότητά τους, η αλήθειά τους.

Η συναναστροφή με ανθρώπους ανικανοποίητους και αρνητικούς έχει φυσικά ένα ψυχικό κόστος και σε σένα. Νιώθεις ότι σε κουράζει η επανάληψή τους, η άρνησή τους να δουν τη θετική εκδοχή, η επιμονή τους σε όλα εκείνα που δεν έχουν. Δεν είναι ανοιχτοί σε μια συζήτηση όπου θα μπορούσες να τους φέρεις άπειρα παραδείγματα και επιχειρήματα ότι η ζωή έχει και μια πιο αισιόδοξη πτυχή, αρκεί να την αναζητήσουμε και να την αντιληφθούμε. Αντίθετα, θα μας χαρακτηρίσουν υπερβολικούς, χαζορομαντικούς και αφελείς.
Το πιο λυπηρό από όλα είναι ότι η αρνητική θεώρηση της ζωής μπορεί εν τέλει να καθορίσει τις επιλογές, τις αποφάσεις, το παρόν και το μέλλον αυτών των ανθρώπων. Έτσι, δυστυχώς, θα «επιβεβαιώσουν» εκ νέου την αδικία, την έλλειψη, την κακοτυχία ενισχύοντας μόνοι τους (άθελά τους) έναν φαύλο κύκλο μόνιμης δυσανασχέτησης. Δημιουργούν εν αγνοία τους μια «αυτοεκπληρούμενη προφητεία», με αποτέλεσμα να αισθάνονται ότι πραγματικά έχουν «σοβαρούς» λόγους να μην είναι ευχαριστημένοι.

Ωστόσο, στις ανθρώπινες σχέσεις η «γκρίνια» είναι επικίνδυνη. Όσο και να θέλουμε να κατανοήσουμε τον τρόπο σκέψης εκείνων που εστιάζουν στο τρωτό, στο αρνητικό και ως ένα βαθμό να τους δικαιολογήσουμε, παρόλα αυτά δεν είναι καθόλου εύκολο να συνυπάρχεις και να συμβιώνεις με αυτούς τους ανθρώπους. Από ένα σημείο και μετά νιώθεις να «πνίγεσαι», να μπουκώνεις από το μοτίβο της μόνιμης επίκρισης, να δυσφορείς για όλα τα συνεχόμενα παράπονα που ακούς. Δεν ξέρεις πώς μπορείς να το σταματήσεις (κι αν μπορείς τελικά), αλλά το σίγουρο είναι ότι θέλεις να απομακρυνθείς για λίγο και να τσεκάρεις αν και κατά πόσο σε επηρέασαν όλα αυτά που ακούς.

Ανησυχείς μην τυχόν περάσουν και στο δικό σου τρόπο σκέψης τέτοιου είδους φίλτρα απαισιοδοξίας και μη ικανοποίησης. Ίσως η μόνη μας αντίσταση απέναντι σε έναν κόσμο που συνεχώς δυσανασχετεί (ακόμα και αν έχει βάσιμα επιχειρήματα για κάποια από τα παράπονά του) είναι η πίστη στην ανατροπή, στις πιθανότητες αλλαγής και βελτίωσης, στις δυνατότητες του ίδιου του εαυτού μας και στην ενεργή συμμετοχή του στην πορεία της ζωής μας. Είναι η πεποίθηση ότι δεν είμαστε άβουλα πλάσματα ή θύματα που η ζωή μας πάει όπου θέλει εκείνη. Η βούληση του ανθρώπου, η αποφασιστικότητα και κατ’ επέκταση οι ανάλογες επιλογές του μπορούν ανά πάσα στιγμή να γκρεμίσουν οτιδήποτε τον δυσανασχετεί, τον εγκλωβίζει και τον περιορίζει. Το αντίδοτο της γκρίνιας ίσως λοιπόν να είναι μια πιο ενεργή δράση απέναντι στη ζωή κι όχι μια παθητική θεώρηση και αποδοχή όλων όσων δεν μας ικανοποιούν… Ο προορισμός άλλωστε του ανθρώπου που θέλει να φτάσει στην αυτοπραγμάτωσή του είναι «να διώξει από πάνω του ό,τι δεν τον αφήνει να πετάξει…».