Η Γέννηση του πολύτιμου καρπού και η συγκομιδή του

Γράφει o Χρήστος Τουρλούγκου
Το φυτό
Ο καφές, όπως αναφέραμε σε προηγούμενο άρθρο, είναι ένα εξωτικό φυτό που ανήκει στην οικογένεια Rubiaceae του γένους Coffea, και αριθμεί περισσότερες από 60 ποικιλίες. Ωστόσο, μόνο δύο είναι καλλιεργήσιμες για εμπορικούς σκοπούς: o Coffea Arabica και ο Coffea Canephora, γνωστός και ως Robusta.Το αειθαλές αυτό φυτό, στο οποίο θα βρούμε καρπούς και άνθη, είναι δικοτυλήδονο και ευδοκιμεί σε ζεστά κλίματα, σε χώρες που βρίσκονται ανάμεσα στον τροπικό του Καρκίνου και του Αιγόκερου.

Το ύψος του φυτού κυμαίνεται μεταξύ των 3 με 15 μέτρων, αλλά για λόγους ευκολίας στην συγκομιδή, οι παραγωγοί το διατηρούν σε ύψος όχι μεγαλύτερο των 3 μέτρων. Οι φυτείες καφέ συνήθως χρειάζονται πολύ νερό ειδικά την περίοδο της πλήρους καρποφορίας. Το μέγεθος λοιπόν της συγκομιδής συνδέεται άμεσα με τις κλιματολογικές συνθήκες. Όπως φαίνεται, λοιπόν, η τροπική ζώνη, στην οποία δεν παρουσιάζονται μεγάλες κλιματολογικές μεταβολές, παρέχει τις τέλειες συνθήκες για την καλλιέργεια καφέ.

Ο καρπός έχει σχήμα οβάλ πράσινης δρύπης και ωριμάζοντας γίνεται χρώματος κίτρινου ή ανοικτού κόκκινου, σαν αγριοκέρασο, γι’ αυτό συχνά τον αποκαλούμε και «κεράσι». Αν τα κεράσια δεν συλλεχθούν έγκαιρα κατά την συγκομιδή, τότε το χρώμα τους μετατρέπεται σε βαθύ καφέ. Πάνω στο ίδιο κλαδί ενός καφεόδεντρου θα βρούμε κεράσια με διαφορετικό βαθμό ωρίμανσης, που προκαλείται από τις συχνές βροχοπτώσεις, οι οποίες με την σειρά τους δημιουργούν πολλαπλές ανθοφορίες.

Ο καρπός
Από την στιγμή της γονιμοποίησης, το δέντρο θα παράγει καρπούς οι οποίοι ,ανάλογα με τις κλιματολογικές συνθήκες και την ποικιλία, θα φτάσουν στην πλήρη ωρίμανση τους σε 7 με 8 μήνες. Αν δούμε καλύτερα την ανατομία του κερασιού θα δούμε ότι αποτελείται από:
-Την φλούδα, «εξωκάρπιο», η οποία είναι κόκκινη και λεπτή.
-Την πούλπα, «μεσοκάρπιο», η οποία είναι μαλακή και γλυκιά.

Οι δύο σπόροι στο εσωτερικό τους, το οποίο είναι επίπεδο, παρουσιάζουν κατά μήκος μια αυλάκωση, ενώ το εξωτερικό τους είναι λείο και κοίλο.
Επιπρόσθετα, κάθε σπόρος προστατεύεται με δύο μεμβράνες, την «περγαμηνή» και το «σπερμόδερμα». Το μέγεθος του σπόρου κυμαίνεται από 7 με 15 mm σε μήκος, 6 με 8 mm σε πλάτος και το βάρος του κυμαίνεται από 0.1 gr. με 0.2 gr. Σε πολλές περιπτώσεις το κεράσι αποτελείται από έναν σπόρο, και όχι δυο σπόρους μικρότερου μεγέθους, και είναι πιο στρογγυλό. Αυτό ονομάζεται “Peaberry”.


Η Συγκομιδή
Τα επικονιασμένα άνθη σε 7 με 8 μήνες μετατρέπονται σε ώριμους καρπούς, ωστόσο δεν ωριμάζουν αναγκαστικά όλα μαζί, γεγονός το οποίο τα κάνει να χρειάζονται αρκετές εβδομάδες ώστε να είναι έτοιμα για συγκομιδή. Επίσης, σημαντική παράμετρος είναι και η περίοδος συγκομιδής, η οποία μπορεί να αλλάζει από χώρα σε χώρα λόγω των κλιματολογικών συνθηκών.

Στην Βραζιλία, την πρώτη χώρα παραγωγής καφέ, η συγκομιδή γίνεται μεταξύ Μάιου και Σεπτεμβρίου, ενώ στην Κεντρική Αμερική λαμβάνει χώρα μεταξύ Οκτωβρίου και Μαρτίου, και στην Αφρική μεταξύ Μαρτίου και Σεπτεμβρίου.

Η μέγιστη απόδοση καρπών για ένα δέντρο ξεκινάει μεταξύ 6 και 10 έτη, και φθίνει μέχρι να σταματήσει τελείως την καρποφορία όταν έχει φθάσει τα είκοσί του χρόνια. Η συγκομιδή των ώριμων καρπών μπορεί να γίνει είτε με δύο χειρωνακτικές μεθόδους, είτε με ειδικά μηχανικά μέσα. “Picking” και “Stripping” είναι δυο όροι που χρησιμοποιούνται παγκόσμια για να περιγράψουν τις δυο διαφορετικές μεθόδους της χειρονακτικής συγκομιδής.

Πηγή: ​http://www.rodosfoodnews.gr/