Κυρία, έχω άγχος...

Rodiaki NewsRoom

Οι εξετάσεις πλησιάζουν και το άγχος κάνει την εμφάνισή του στα πρόσωπα των μαθητών, ιδιαίτερα των υποψηφίων στις πανελλήνιες εξετάσεις, ενώ και οι γονείς τους βρίσκονται σε αμηχανία μη ξέροντας πώς να συμπεριφερθούν. Αφόρμηση, η συζήτηση με μια μαθήτρια υποψήφια προχθές...

Μαθήτρια: Κυρία, μάλλον έχω άγχος...
Εκπαιδευτικός: Χμμ… σε ακούω...
Μαθήτρια: Δεν ξέρω τι με έχει πιάσει... πλησιάζουν οι εξετάσεις και είμαι κάπως...
Εκπαιδευτικός: Νιώθεις πίεση, αγωνία...
Μαθήτρια: Ναι,ναι, νιώθω ότι έχω κουραστεί... υπάρχουν στιγμές που δεν μπορώ να συγκεντρωθώ... όλο κάνω διάλειμμα και δεν σας κρύβω ότι υπάρχουν στιγμές που νιώθω ότι δεν θα τα καταφέρω, ότι θα πατώσω... Δεν βγάζει πουθενά.... δεν μπορώ να κοιμηθώ καλά και το βράδυ...
Εκπαιδευτικός: Μμμ, σε καταλαβαίνω... είναι μια δύσκολη περίοδος για σένα...αλλά επίτρεψε μου να διαφωνήσω με την οπτική σου...έχεις κοπιάσει πολύ και εκτιμώ ότι θα τα καταφέρεις!

Όπως φαίνεται και στο διάλογο, πρωταρχικής σημασίας είναι να μην αρνούμαστε την παρουσία του άγχους αλλά ούτε και σε καμία περίπτωση να το ενισχύουμε. Ας μην ξεχνάμε, πως το άγχος είναι αναμενόμενο να εμφανίζεται σε τέτοιες συνθήκες και μέχρι ενός σημείου, μπορεί να είναι και δημιουργικό, παραγωγικό, αφού μας κινητοποιεί. Όταν όμως ξεπερνά τα όρια του φυσιολογικού, συνοδεύεται από αρνητικά συναισθήματα και καταστάσεις που λειτουργούν ανασχετικά.
Όλοι μας έχουμε συλλάβει τον εαυτό μας σε δύσκολες στιγμές να κάνουμε διάφορες σκέψεις, εκτιμήσεις ή ακόμα και προβλέψεις υπό τη μορφή σύντομων προτάσεων που, όταν επαναλαμβάνονται συχνά, τείνουν να γίνονται πραγματικότητα με τη μορφή της αυτο-εκπληρούμενης προφητείας.

Είναι πολύ σημαντικό να μάθουμε στα παιδιά ν’ αναγνωρίζουν τις αρνητικές σκέψεις και στάσεις απέναντι σε αγχογόνες καταστάσεις, όπως οι πανελλήνιες εξετάσεις, αλλά κι ευρύτερα απέναντι στη μάθηση, προκειμένου να τις αντικαταστήσουν με θετικές, προτάσσοντας την ιδιότητα του παιδ-αγωγού γιατί δεν είμαστε μόνο «αναμεταδότες» γνώσεων.
Βασική επιδίωξη είναι η απόκτηση ρεαλιστικής αυτοεκτίμησης και υγιούς εμπιστοσύνης στον εαυτό και παράλληλα, η ανάληψη της ευθύνης του εαυτού μέσω της υπευθυνότητας και της προσωπικής αυτονομίας.

Ενδεικτικά :

Τα παιδιά ιδιαίτερα αυτή την περίοδο, επιζητούν τη στήριξη μας, την ενδυνάμωση, τον καλό λόγο, το χαμόγελο και το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να ικανοποιήσουμε το αίτημα τους.
Για το λόγο αυτό, όλοι ενήλικες που τους συμπαραστεκόμαστε σ’ αυτή τη δύσκολη διαδρομή προς μια θέση σε κάποια πανεπιστημιακή σχολή γινόμαστε «καθρέφτες» κι απαιτείται από την πλευρά μας κυρίως ψυχραιμία και κατανόηση.

Αυτό που έχει ανάγκη το κάθε παιδί σε αυτή τη φάση είναι να είμαστε εκεί, δίπλα του και να το ακούσουμε, να μοιραστεί μαζί μας τις ανησυχίες και τους φόβους του.
Τι κάνουμε λοιπόν ;;;
Μαγικές συνταγές δεν υπάρχουν!
Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες «ασφαλείς γραμμές», όπως :

Προτάσεις για τους μαθητές:
- οργανώστε όσο μπορείτε καλύτερα το διάβασμα κάνοντας επαναλήψεις και φροντίστε να κάνετε διαλείμματα κατά τη διάρκεια της μελέτης.
- κρατάτε σημειώσεις και επισημαίνετε με διαφορετικά στιλό/μαρκαδόρους βασικά ή δύσκολα σημεία προκειμένου στην επανάληψη να τα βρίσκετε εύκολα.
- αποφεύγετε να διαβάζετε με εξαντλητικούς ρυθμούς και να μένετε ξύπνιοι μέχρι αργά.

Το κυρίως διάβασμα έχει προηγηθεί και τώρα απλώς κάνετε επαναλήψεις.
-ακόμα αποφεύγετε τη χρήση των μην και δεν στον προφορικό λόγο, γιατί - όπως πολύ εύστοχα έχει πει κάποιος μαθητής μου - οδηγούν στο μη+δέν=0.
-εκφράστε τυχόν προβληματισμούς και σκέψεις που μπορούν να σας απασχολούν σε κάποιο άτομο με το οποίο νιώθετε οικειότητα και ασφάλεια.
- επιδιώξτε να τρώτε, να κοιμάστε καλά, να ξεκουράζεστε και να ασκήστε (κάνετε μια βόλτα με ποδήλατο ή έναν περίπατο).
- στις εξετάσεις, αποφύγετε να συζητάτε λίγο πριν μπείτε στην αίθουσα, τι γνωρίζετε και τι δε γνωρίζετε – ενδεχομένως εκείνη τη στιγμή να αγχωθείτε ότι δε θυμάστε τίποτα.
- σε περίπτωση άγχους και πανικού κατά τη διάρκεια των εξετάσεων, σταματήστε τις αρνητικές σκέψεις (κυριολεκτικά λέγοντας στον εαυτό σας σταμάτα ή stop) και αντικαταστήστε αυτές με τις θετικές, ή πάρτε βαθιές (διαφραγματικές) αναπνοές και σκεφτείτε κάποια όμορφη εικόνα (όπως διακοπές, αγαπημένο πρόσωπο).

Προτάσεις για τους γονείς:
- προσπαθήστε να είστε όσο το δυνατόν πιο ήρεμοι.
Εφόσον είστε εσείς ήρεμοι, αυτό θα νιώθουν και τα παιδιά κοντά σας.
- καλύψτε κι εσείς τις δικές σας ανάγκες, ενώ απαραίτητο κρίνεται να εκτονωθείτε κι εσείς με κάποιο τρόπο, όπως γυμναστική, περίπατο και συνάντηση με φίλους που έχουν βιώσει αυτή την εμπειρία ή που σας καταλαβαίνουν.
- μην πιέζετε το παιδί να διαβάσει περισσότερο ή μην του το υπενθυμίζετε σε κάθε περίπτωση που το βλέπετε να κάθεται και να μη διαβάζει.
Δείξτε του εμπιστοσύνη, καθώς ξέρει το ίδιο τους ρυθμούς του.

Πιθανότατα, αν νιώσει πίεση από εσάς, να κάνει ακριβώς το αντίθετο και να διαβάζει ελάχιστα.
- φροντίζετε το παιδί τόσο, όσο χρειάζεται, - δεν είναι άρρωστο, απλώς δίνει εξετάσεις.
Και να θυμάστε: ότι το παιδί δίνει εξετάσεις.
Δεν «δίνουμε» εξετάσεις, όπως ακούγεται πολύ συχνά (ακόμα κι αν έτσι μπορεί να νιώθετε).
Είμαι δίπλα στα παιδιά ως εκπαιδευτικός από το 2000 μέχρι σήμερα αλλά μόνο μια φορά έχω δώσει πανελλήνιες εξετάσεις – ως μαθήτρια!
Αναντίρρητα είναι δύσκολη περίοδος κυρίως για τα παιδιά, αλλά θα περάσει τόσο γρήγορα που δεν θα το καταλάβουμε και παραφράζοντας τη φράση του γνωστού φιλοσόφου «ό, τι μας εξουθενώνει αλλά δεν μας εξοντώνει, μας κάνει πιο δυνατούς»!

Καλή επιτυχία σε όλα τα παιδιά !!!

Της Ξένιας Λάμπρου
Φιλόλογου με ειδίκευση στην ειδική αγωγή Med Ψυχοπαιδαγωγική της ένταξης: "Ένα σχολείο για όλους"