Ο φόβος, εργαλείο της εξουσίας

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο Χ. Βουτυράκης
h_vout@yahoo. gr

Η επιστημονική διερεύνηση του φόβου καταλήγει στο ότι φόβος είναι η ενστικτώδης αντίδραση όλου του ζωικού βασιλείου και του ανθρώπου συμπεριλαμβανομένου, σε περίπτωση κινδύνου ή απειλής και ότι το ένστικτο του φόβου υπάρχει στα γονίδιά μας.

Οι ανθρώπινοι φόβοι γεννιούνται από πολλές αιτίες και τους φόβους αυτούς τους εκμεταλλεύονται διάφοροι για δικό τους όφελος. Δεν είναι καινούργιο ότι ένας τέτοιος εκμεταλλευτής του ανθρώπινου ενστίκτου, του φόβου είναι η εξουσία..

Το καινούργιο είναι η επιστημονικά συστηματική και καλά σχεδιασμένη χρησιμοποίηση του φόβου από την εξουσία σε παγκόσμιο επίπεδο, για την παγκόσμια απαξίωση της εργασίας και της ελεύθερης σκέψης.

Σήμερα η εκμετάλλευση του φόβου από την εξουσία, δεν είναι όπως παλιά εμπειρική και εύκολα κατανοητή από τους πολίτες. Η πολιτική προπαγάνδα είναι σχεδιασμένη με κάθε λεπτομέρεια για την εκμετάλλευση του φόβου, με σκόπιμες λαϊκιστικές εξαγγελίες όλων των πολιτικών κομμάτων και ιδιαίτερα των συντηρητικών και σκοταδιστικών πολιτικών.

Οι τελευταίοι προκαλούν τον μαζικό φόβο και την κοινωνική ανασφάλεια για την επικράτηση και τη διατήρησή τους στην εξουσία.. Είτε ο κίνδυνος που επικαλείται η εξουσία είναι πραγματικός αλλά μικρός και σκόπιμα μεγεθυμένος, είτε υποθετικός και αόριστος, συνδυαζόμενος με υποθετική ή αόρατη απειλή κάνει τον άνθρωπο να ζει διαρκώς με τον φόβο και το άγχος της επιβίωσης.

Με την επιστημονική εκμετάλλευση του φόβου η εξουσία κάνει την ανθρώπινη ύπαρξη ασήμαντη, ευάλωτη και τελικά αναλώσιμη. Πώς καλλιεργείται όμως σήμερα σκόπιμα ο φόβος των πολιτών;

Με πολλούς τρόπους όπως: Με τον πανικό που όλοι ζούμε για κάποια ατομική ή συλλογική απειλή, οικονομική, πολιτική, βίας, πολέμου κλπ. Κατά περίεργο τρόπο οι απειλές αυτές για να μας επηρεάσουν πρέπει να είναι συγχρόνως πιθανές αλλά αόριστες και όχι συγκεκριμένες.

Η επιστημονική λειτουργία της δημιουργίας του φόβου είναι πολύ απλή. «Όσο λιγότερα ξέρουμε για την ύπουλη απειλή, τόσο μεγαλύτερος είναι ο φόβος μας.». Αυτός ο μηχανισμός του φόβου έχει αναλυθεί από σημαντικούς διανοητές όπως οι Φουκό, Μπάουμαν, Γιέν και άλλοι..

Αυτοί έχουν εξηγήσει αναλυτικά πως οι εφαρμοζόμενες πολιτικές συρρίκνωσης του κράτους δικαίου, η ρευστότητα της οικονομίας, η περιφρόνηση και η κατεδάφιση των δημοκρατικών θεσμών, η ύπουλη κατάκτηση από φιλικά κράτη, αποτελούν τις παράπλευρες απώλειες του φόβου. Αυτές οι παράπλευρες απώλειες δημιουργούν τη γενικευμένη ανασφάλεια και αβεβαιότητα σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης ζωής, ιδιωτικούς και κοινωνικούς ώστε τελικά κανείς δεν είναι σήμερα βέβαιος για τίποτα.

Επίσης κατά τον Montesquieu, (1689-1755), «ο φόβος είναι αποτέλεσμα των νόμων και των θεσμών αλλά και συνέπεια της άνομης βίας και της πολιτικής αυθαιρεσίας του κυρίαρχου πολιτικού συστήματος.» Άλλος τρόπος χειραγώγησης των πολιτών από την εξουσία μέσω του φόβου, είναι οι ειδήσεις που μεταδίδουν τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (ΜΜΕ).

Μας βομβαρδίζουν χωρίς έλεος με απειλητικές ειδήσεις, πραγματικές ή που μπορεί να συμβούν, όπως οικονομικές καταστροφές, ακαταλαβίστικες συνήθως, που ούτε οι παρουσιαστές τους τις καταλαβαίνουν συνήθως, όπως κλοπές, δολοφονίες, βιασμούς, απάνθρωπη βία, πολέμους ή αστυνομικές επεμβάσεις καταστολής από τα όργανα της εξουσίας. Αυτές οι ειδήσεις είναι προσεκτικά διαλεγμένες και φουσκωμένες με στόχο όχι την ενημέρωση αλλά την ενίσχυση του φόβου και της ανασφάλειας των πολιτών με αποτέλεσμα να καρφώνονται στο μυαλό τους, και να παραλύουν την σκέψη τους σε βαθμό που πολλοί πιστεύουν ότι τους ψεκάζουν.

Έτσι η συστηματική και συνεχής καλλιέργεια του φόβου, μας προετοιμάζει για τα χειρότερα και εξυπηρετεί αδιαφανείς πολιτικές και οικονομικές σκοπιμότητες. Εκτός από τα ΜΜΕ η καθημερινή ζωή των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης κάνει τους πολίτες να ζουν με τον φόβο της ανεργίας, της τρομοκρατίας, της χρεοκοπίας, της περικοπής των μισθών και των συντάξεων, και τον τρόμο για τους μετανάστες που υποτίθεται ότι θα τους καταστρέψουν τον «παραδεισένιο» τρόπο ζωής και την εθνική τους ταυτότητα.

Οι καθημερινές εικόνες προσφύγων ή μικρών παιδιών που πνίγονται προσπαθώντας να ξεφύγουν από πολέμους που και η Ευρώπη ευθύνεται ή σιωπά, μεγαλώνουν τον φόβο των Ευρωπαίων πολιτών για τη χωρίς αξία ανθρώπινη ζωή και το μέλλον της ανθρωπότητας. Έτσι οι τρομοκρατημένοι Ευρωπαίοι, ακόμα και εύπορα στρώματα της κοινωνίας οδηγούνται στην εκλογή ακραίων πολιτικών προτάσεων επειδή αυτές απλώς αμφισβητούν το κυρίαρχο κοινωνικό και πολιτικό σύστημα.

Από τα αισθήματα του ανθρώπου εκείνο που τον κατευθύνει στις πολιτικές του επιλογές δεν είναι τόσο η απέχθεια, η χαρά, η εκτίμηση, η λύπη, η οργή, όσο ο φόβος. Επομένως ο φόβος κυρίως καθορίζει ποιον θα ψηφίσουμε. Αυτό το γνωρίζουν τα πολιτικά κόμματα και εφαρμόζουν ανάλογα την εκλογική τους πολιτική με κυρίαρχο στρατηγό τον φόβο π.χ. θα κοπούν ή όχι οι συντάξεις από 1/1/2019;

Αυτήν τη νευροψυχολογική κατάσταση του φόβου εκμεταλλεύονται για δικό τους όφελος τα κέντρα εξουσίας διεθνή και ντόπια, πολιτικά, οικονομικά, ενημερωτικά, για να επιβάλλουν τις επιθυμίες τους. Ο φόβος τελικά συσσωρεύεται και περιορίζει τη ζωή μας και μας κάνει ευάλωτους στην εκλογή τυράννων που λένε πως θέλουν να μας σώσουν.

Γεννιέται τώρα το ερώτημα. Πώς μπορούμε να ξεφύγουμε από τα νύχια του φόβου που χρησιμοποιεί η εξουσία; Μπορούμε να αντιπαραθέσουμε στο νόημα του φόβου το νόημα κάποιων εννοιών που πολεμούν τον φόβο και μας βοηθούν να ξεφύγουμε απ’ αυτόν, όπως οι οι έννοιες αξιοπρέπεια, αλληλεγγύη, περηφάνια, προσωπικότητα.

Οι έννοιες αυτές αντιπαλεύουν το φόβο της οικονομικής απώλειας και παραπέμπουν σε ιδεώδη στα οποία βρίσκει καταφύγιο ο άνθρωπος για να στηριχθεί. Είναι αισιόδοξο π.χ. ότι οι τράπεζες μπορούν να κατασχέσουν ένα σπίτι αλλά όχι την αλληλεγγύη. Στους δύσκολους καιρούς που ζούμε μπορεί ο καθένας να επινοήσει ψυχικά όπλα και να δώσει νόημα στην ζωή του.

Διαφορετικά κάτω από την επίδραση του φόβου και του άγχους που του προκαλεί η επιστημονική εκμετάλλευση του φόβου, του σπουδαίου αυτού εργαλείου που χρησιμοποιεί το πολιτικοοικονομικό κατεστημένο ξένο και ντόπιο, θα χειραγωγείται ο πολίτης συνέχεια «δειλός, μοιραίος κι άβουλος αντάμα, προσμένοντας ίσως, κάποιο θάμα.» Κ. Βάρναλης.