Υγεία: Εραστές του ονείρου και επιτακτικά προβλήματα

Rodiaki NewsRoom

Του Δημήτρη Θ. Κρεμαστινού
Καθηγητή, Αντιπροέδρου της Βουλής των Ελλήνων, τ. Υπουργού Υγείας

Αυτό που πρέπει να επιδιωχθεί σήμερα είναι η δημιουργία ενός υβριδικού συστήματος υγείας, στο οποίο θα χρησιμοποιηθεί και η ιδιωτική πρωτοβουλία, αφού προηγουμένως εξασφαλιστούν ουσιαστικοί ελεγκτικοί μηχανισμοί.

Το να ονειρεύεται κάποιος ότι θα οικοδομήσει ένα σύγχρονο δημόσιο σύστημα υγείας με τα σημερινά δεδομένα της χώρας αποτελεί πράγματι όνειρο θερινής νυκτός. Δυστυχώς γι’ αυτούς τους εραστές του ονείρου, η ιδιωτική πρωτοβουλία στην υγεία καλύπτει άνω του 60% στα μεγάλα αστικά κέντρα και κάθε μέρα γιγαντώνεται.

Όλος ο ιδιωτικός χώρος της μαιευτικής και της γυναικολογίας και οι μεγάλες ιδιωτικές κλινικές, που ουσιαστικά είναι ιδιωτικά νοσοκομεία, σε συνδυασμό με τις αλυσίδες των ιδιωτικών διαγνωστικών κέντρων, που καθημερινά επεκτείνονται, έχουν επικυριαρχήσει παντού. Η υλοποίηση ενός σύγχρονου δημόσιου ευρωπαϊκού συστήματος υγείας είναι πρακτικά αδύνατη.

Για να λειτουργήσει ένα δημόσιο σύστημα υγείας με προδιαγραφές ευρωπαϊκού τύπου, με πλήρη ανάπτυξη του νοσοκομειακού χάρτη, των κέντρων υγείας, του οικογενειακού γιατρού, των αγροτικών ιατρείων και του ΕΚΑΒ, χρειάζονται επιπλέον περί τα 12 δισ. ευρώ ετησίως, σύμφωνα με την έκθεση των εμπειρογνωμόνων του London School of Economics που, όταν ερωτήθηκαν, προϋπολόγισαν τη δαπάνη.

Ποιος άραγε έχει την οικονομική και πολιτική ισχύ να πράξει ό,τι έπραξε ο θεμελιωτής του Εθνικού Συστήματος Υγείας της Μεγάλης Βρετανίας; Το 1948, ο Εργατικός υπουργός Υγείας της Βρετανίας, Άνιουριν Μπίβαν, που ίδρυσε το πρώτο κλασικό σύστημα υγείας, το πρώτο που έπραξε ήταν να κρατικοποιήσει όλα τα ιδρύματα υγείας και μετά να εντάξει στο σύστημα όλο το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό της χώρας. Αυτό είναι αδύνατον να εφαρμοστεί στην Ελλάδα σήμερα.

Τι πράττει το υπουργείο Υγείας για τις ΤΟΜΥ και τον ΕΟΠΥΥ; Πολλά, αλλά στην πράξη τίποτα. Χωρίς ουσιαστικά να μπορεί να προφυλαχθεί από την προκλητή ζήτηση εξετάσεων και θεραπειών, διότι οι ελεγκτικοί μηχανισμοί είναι υποτυπώδεις, αναγκάζεται να καταβάλλει τις αναγκαίες δαπάνες.

Οι ΤΟΜΥ, που αποτελούν παραλλαγή του θεσμού του οικογενειακού γιατρού, το μόνο που θα προσφέρουν στην πράξη θα είναι να αυξηθεί η συνταγογράφηση -πιθανόν και η εκλογική πελατεία λόγω των διορισμών-, όσο κι αν αυτό φαντάζει υπερβολικό. Ούτε οι καλύτεροι γιατροί προσέρχονται, γιατί έχουν καλύτερες αμοιβές στον ιδιωτικό τομέα, αλλά και όσοι προσέρχονται δεν έχουν τη δυνατότητα να λειτουργήσουν σωστά.

Σήμερα οι πολίτες, αντί να έχουν αποκτήσει την πολυδιαφημιζόμενη από χρόνια Κάρτα Υγείας, αποκτούν τις ιδιωτικές κάρτες υγείας, που τους προσφέρουν ελεύθερη πρόσβαση στον ιδιωτικό χώρο υγείας με μειωμένες τιμές, ακόμα και με δωρεάν αεροπορικές διακομιδές. Για να λειτουργήσει όμως σωστά ο θεσμός αυτός θα πρέπει ο πολίτης να είναι εφοδιασμένος με τη δική του Κάρτα Υγείας, στην οποία θα αναγράφονται ο θεράπων ιατρός της επιλογής του, καθώς και το κέντρο υγείας ή το νοσοκομείο στο οποίο θα παραπέμπεται από τον θεράποντα ιατρό του.

Είναι απαραίτητο να υπάρχει, όχι μόνο ηλεκτρονική υποστήριξη, αλλά κυρίως γραμματειακή τόσο σε επίπεδο ιατρών και κέντρων υγείας όσο και στα νοσοκομεία. Έτσι, ο παραπέμπων ιατρός είναι υποχρεωμένος να ακολουθεί τις οδηγίες του νοσοκομείου, όχι μόνο για τη θεραπεία, αλλά και για την αυστηρή συνταγογράφηση. Με τον τρόπο αυτό, ο παραπέμπων ιατρός συνεχώς εκπαιδεύεται, ενώ η συνταγογράφηση ελέγχεται δραστικά.

Αυτό που πρέπει να επιδιωχθεί είναι η δημιουργία ενός υβριδικού συστήματος υγείας, στο οποίο θα χρησιμοποιηθεί και η ιδιωτική πρωτοβουλία, αφού προηγουμένως εξασφαλιστούν ουσιαστικοί και σοβαροί ελεγκτικοί μηχανισμοί, προκειμένου να περιοριστούν οι δαπάνες που σήμερα καταβάλλονται ουσιαστικά χωρίς ουσιαστικό έλεγχο από τον ΕΟΠΥΥ.

Σήμερα η Ελλάδα, σύμφωνα με τη Eurostat, είναι πρωταθλήτρια στην κατανάλωση φαρμάκων με τελευταία την Ολλανδία, παρά το γεγονός ότι η Ολλανδία έχει μεγαλύτερο πληθυσμό από την Ελλάδα. Το 2015 η κατανάλωση των αντιβιοτικών στην Ευρωπαϊκή Ενωση κυμάνθηκε από 10,7% στην Ολλανδία έως 36,1% στην πρωταθλήτρια Ελλάδα. Οι αριθμοί μιλούν από μονοί τους.

Το ΕΣΥ, για να μπορέσει να καλύψει τις αδυναμίες που υπάρχουν κυρίως στα νησιά και στα απομονωμένα αγροτικά ιατρεία, θα πρέπει να υλοποιήσει την 3ης γενιάς τηλεϊατρική. Ο «εγκέφαλος» αυτής της τηλεϊατρικής θα πρέπει να είναι ένα πανεπιστημιακό νοσοκομείο με τον απαραίτητο αριθμό νοσοκομειακών γιατρών που σε 24ωρη βάση θα βρίσκεται σε επικοινωνία με τους αγροτικούς γιατρούς, τους οικογενειακούς γιατρούς και τους γιατρούς των Κέντρων Υγείας, τους οποίους και θα κατευθύνει στη διάγνωση και θεραπεία των διάφορων παθήσεων.

Η τηλεϊατρική 3ης γενιάς έχει το μέγα πλεονέκτημα να παρέχει τη δυνατότητα της συνεχούς και υπεύθυνης μετεκπαίδευσης όλων των γιατρών του ΕΣΥ. Μιας ουσιαστικής μετεκπαίδευσης και όχι της μετεκπαίδευσης με αμφίβολης ποιότητας συνέδρια που υποστηρίζουν διάφορες εταιρείες. Αυτή η μετεκπαίδευση ουσιαστικά αυξάνει την ακριβή συνταγογραφία, χωρίς να υπηρετεί την πραγματική παιδεία του γιατρού.

Συμπερασματικά, η χώρα χρειάζεται ένα υβριδικό σύστημα υγείας, συνεργασίας και ελέγχου της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, με στόχο την εξοικονόμηση των δημόσιων δαπανών με παράλληλη ανάπτυξη της 3ης γενιάς τηλεϊατρικής, η οποία θα παρέχει υπεύθυνη, συνεχή εκπαίδευση και μετεκπαίδευση των γιατρών του ΕΣΥ, παράλληλα με τη σύγχρονη διάγνωση και θεραπεία.