Μολυντές και πράσινες καμπάνιες λίγο πριν το φινάλε

Φίλιππος Ζάχαρης

Κατακόρυφη αύξηση θερμοκρασίας, κύμα καύσωνα στην Κεντρική Ευρώπη με πρωτοφανείς θερμοκρασίες σε πόλεις όπως Βιέννη, Βερολίνο, Παρίσι και οι προειδοποιήσεις για την αλλαγή του κλίματος που απηύθυναν εδώ και τέσσερις δεκαετίες ακτιβιστές όλων των αποχρώσεων φαίνεται πως επιβεβαιώνονται, παρά το γεγονός ότι πολύς κόσμος στον πλανήτη - και ειδικά στις πλούσεις χώρες - εξακολουθεί να βρίσκεται στην άκρως ανησυχητική Νιρβάνα των καταναλωτικών απολαύσεων.

Την ίδια στιγμή που εκατομμύρια τουριστών από την Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη αναζητούν δροσιά στις θάλασσες της Μεσογείου, την εποχή όπου οι πολίτες των ευρωπαικών χωρών ή των «ανεπτυγμένων» κατά την προσφιλή φράση της «πολιτισμένης Δύσης» εκδράμουν στη Νοτιοανατολική Ασία, πολλές χώρες της οποίας σπαράσσονται ακόμη από εμφύλιες συρράξεις, προκειμένου να απολαύσουν τις θερινές τους διακοπές, την ίδια στιγμή στη Συρία συνεχίζεται το δράμα και ο κόσμος εκεί δραπετετεύει ασταμάτητα από την κόλαση του πολέμου.

Περιβαλλοντικοί λοιπόν πρόσφυγες και πρόσφυγες πολεμικών συρράξεων συνθέτουν το ζοφερό τοπίο ενός πλανήτη που έχει χρεοκοπήσει από καιρό, αν υπολογίσει κανείς τα είδη ζωής που εξαφανίζονται καθημερινά.

Έχουμε περάσει περίπου στο φινάλε μιας επιβίωσης χιλιάδων χρόνων σε έναν πλανήτη που πλέον δεν κρούει τον κώδωνα του κινδύνου αλλά που ο ίδιος αυτός ο κίνδυνος έγινε πλέον καθημερινή πραγματικότητα. Στο περιθώριο αυτής της τραγωδίας λαμβάνουν χώρα τραγικές συνδιασκέψεις για το κλίμα, την στιγμή που κανείς από αυτούς τους ηγέτες – καρικατούρα δεν παίρνει επαναστατικές αποφάσεις για τη χώρα του.

Σε πρώτη φάση προέχουν τα συμφέροντα των πολυεθνικών, η εξάντληση των πρώτων υλών και των φυσικών πόρων, η κατασκευή ολοένα και περισσότερων «έξυπνων τηλεφώνων» προς υπηρέτησιν της τεχνολογικής παντοδυναμίας και η τραγική επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων μέσα από τα social media που λαμβάνει χώρα μέσα από εικονικούς και επιδεικτικούς τρόπους ζωής, αγνοώντας παντελώς την ύπαρξη της χλωρίδας και πανίδας.

Στην Ελλάδα το γνωρίζουμε αυτό πολύ καλά, με δεδομένο ότι η τσιμεντοποίηση ήταν και είναι το προβληθέν αναπτυξιακό μοντέλο. Κάθε άλλη κουβέντα περιττεύει μπροστά στον θρίαμβο της εξάλειψης του πρασίνου που συμμετέχει θριαμβολογώντας μεγάλο τμήμα των πολιτών. Αλλά και διεθνώς η συνεχής υλοτόμηση και η εκχέρσωση δασών, η εξαφάνιση τεράστιων περιοχών φυσικής ζωής και χιλιάδων ειδών αποτελούν την ατζέντα των κυβερνήσεων από Αμερική μέχρι Αυστραλία και από Ρωσία μέχρι Ινδική χερσόνησο.

Αν κάποτε ο εφιάλτης ήταν τα πυρηνικά και η ραδιενέργεια, σήμερα ο εφιάλτης ακούει στη φράση υπερθέρμανση του πλανήτη. Κανείς όμως δε στερεί τον εαυτό του από τις απολαύσεις. Κανείς δεν στρατεύεται κατά της βιομηχανίας ψυχαγωγίας και πολιτισμού, άρρηκτα συνδεμένης με τη συνεχή υποβάθμιση του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης ιστορίας.

Η υποκρισία πλέον στρέφεται κατά πάντων, ακόμη και των ίδιων των εμπνευστών της. Οι πόλεις μετατρέπονται σε δεξαμενές νεόπτωχων με όλη αυτή την παραφιλολογία περί υποτιθέμενης αξιοποίησης της βιομηχανίας των προσόντων, κατάλληλων για την κατοχύρωση μιας θέσης εργασίας υπό μεσαιωνικές συνθήκες προς εκπλήρωσιν των στόχων και στάνταρτς της κάθε μεγαλοεταιρείας. Αλλά είπαμε σε αυτό προέχει και η συγκατάθεση των εργαζομένων που ξεπουλούν το καθετί για την κατοχύρωση των λιγοστών απολαύσεων.

Τι απομένει να δούμε ακόμη; Μο το οριστικό φινάλε χωρίς τυμπανοκρουσίες και χωρατά. Οι συνδιασκέψεις για το κλίμα έλαβαν τέλος και τα μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος δεν αποτελούν παρά παρελθόν. Νησιά ολόκληρα με πλαστικά, καμπάνιες χρηματοδοτούμενες από αυτές ακριβώς τις εταιρείες που φρόντισαν επί δεκαετίες να μολύνουν το περιβάλλον, σε συνδυασμό με τις τεχνητές προσπάθειες ανύψωσης της ατομικής ηθικής σε μια κοινωνία κόλαφο από την επιλεκτική υποκρισία, συμπληρώνουν το τοπίο.

Κάποτε όπως έλεγε και ο Πλάτωνας οι τοίχοι της πόλεως εκπαίδευαν τους ανθρώπους. Σήμερα αυτοί ακριβώς οι τοίχοι δεν είναι παρά οι αδιάψευστοι μάρτυρες της συνεχιζόμενης παρακμής. Και αυτό σε πείσμα της κάθε υποβολιμαίας προσπάθειας για πράσινες καμπάνιες με χορηγούς τους κάθε είδους μολυντές που ως δια μαγείας έγιναν ελκυστικοί ένεκα της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και των άλλων χρηστικών δραστηριοτήτων.