Κυριάκος Κοντουδάκης: ο αγρότης με το πλατύ χαμόγελο!

Pοδούλα Λουλουδάκη

Ο Κυριάκος Κοντουδάκης από τον Έμπωνα, με την πλούσια παραγωγή σε μήλα, σταφύλια, ροδάκινα

Είναι κι αυτοί που καλλιεργούν τη γη, που ανακαλύπτουν τους καρπούς της και χαίρονται να μυρίζουν το χώμα, να σέβονται τον καιρό, να γίνονται ένα με τις διαθέσεις του.
Στην τουριστική Ρόδο, υπάρχουν αγρότες στα χωριά, που είναι σοβαροί επαγγελματίες, που εξελίσσονται και επενδύουν σε μηχανήματα και γνώση.

Ο Κυριάκος Κοντουδάκης του Πέτρου, από τον Έμπωνα, είναι ένας απ’ αυτούς που αγάπησε το χωράφι, κι εκείνο αποζημιώνοντάς τον του έδωσε τόνους τα μήλα, τα ροδάκινα, τα σταφύλια, το λάδι και πάει λέγοντας. Με αγώνα και αγωνία, με ατελείωτες ώρες δουλειάς.
Γελάει συχνά στην κουβέντα που ακολουθεί αυτός ο νέος άνθρωπος που δραστηριοποιείται μεταξύ Έμπωνα και Σαλάκου και μοιάζει τόσο δυνατός σαν να είναι να στύψει την πέτρα.
Με το ξεκίνημα του πατέρα του, και τη στήριξη της μητέρας του της Παναγιούλας, οι δρόμοι είναι ανοιχτοί σε μια δουλειά που αν δεν την αγαπάς, μην την κάνεις.
«Παντός καιρού» μου είπε ότι είναι, ερχόμενος από Έμπωνα και όλη του η συμπεριφορά, αυτό μαρτυρά!

Η τροφοδοσία της αγοράς του νησιού από πού γίνεται, σε τι ποσοστό την καλύπτει η ντόπια παραγωγή;
Το μεγαλύτερο μέρος της τροφοδοσίας των ξενοδοχείων έρχεται από την αγορά του Ρέντη. Φορτώνουν οι μεταφορικές απευθείας από πάνω. Είναι η προσφορά, κι η ζήτηση. Όταν οι τιμές είναι πιο χαμηλές απ’ αυτές της Ρόδου τότε φέρνουν απ’ έξω, κι όχι μόνο από την Ελλάδα, αλλά απ’ όλο τον κόσμο. Η αγορά του Ρέντη, εισάγει απ’ όπου βρει πιο φθηνά σε όλο τον κόσμο. Και βέβαια πολλές φορές στη Ρόδο έχουμε μη επάρκεια προϊόντων της ντόπιας παραγωγής οπότε αυτό είναι μονόδρομος.

Τι ποιότητας είναι τα προϊόντα που εισάγουμε από τρίτες χώρες; Ελέγχονται;
Στην Ελλάδα όχι. Ο νόμος λέει ότι το προϊόν ελέγχεται από τη χώρα εξαγωγής, κι όχι από τη χώρα εισαγωγής.

Με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό! Έχετε μεγάλη παραγωγή από μήλα, σε πόσους τόνους ανέρχεται;
Έχω βάλει 40-50 στρέμματα μήλα εκ των οποίων τα μισά είναι ήδη σε παραγωγή και προωθούνται στην αγορά. Φέτος η παραγωγή μου σε μήλα έφτασε τους 40 τόνους από τρεις ποικιλίες: του Αυγούστου, του Οκτωβρίου και του Νοεμβρίου. Το 2004 έγιναν οι πρώτες φυτεύσεις και η συγκομιδή έγινε από το 2007 και μετά.

Καλλιεργούσατε αμπέλια, τι άλλαξε στην πορεία και γιατί ξαναγυρίσατε σ’ αυτά;
Καλλιεργούμε μαύρα σταφύλια, επιτραπέζια, τώρα ξαναμπήκαμε στο χώρο. Βγάλαμε τ’ αμπέλια το 2004, είχαμε σουλτανί (άκουνο). Τα βγάλαμε λόγω της χαμηλής τιμής τους, για να βάλουμε ροδάκινο. Αυτή τη στιγμή έχουμε μια νέα φύτευση με ντόπια ποικιλία (φράουλα) και συνεχίζουμε με άλλα δύο στρέμματα της ίδιας ποικιλίας, με δικά μας κλήματα.

Ροδάκινα δεν παράγετε τώρα;
Τώρα έχουμε 500 δέντρα ροδάκινα ενώ είχαμε ξεκινήσει με 1.500. Μειώθηκαν λόγω παλαιότητας των δέντρων τα οποία ήταν περίπου 15 ετών.

Καλλιεργείτε και άλλα είδη;
Καλλιεργούμε πεπόνια από το Μάιο και τερματίζουμε τον Οκτώβριο και καρπούζια και ντομάτες, σε μικρότερη κλίμακα. Συν τους ελαιώνες μας. Μόλις τελειώσαμε το μάζεμα της ελιάς.

Δύσκολη δουλειά να είσαι αγρότης!
Γίνεται αγώνας! Φυτεύεις μία ποικιλία, ξηλώνεις άλλη, ξαναφυτεύεις άλλη, διότι δεν ξέρεις αν θα ευδοκιμήσει, στις καιρικές συνθήκες του νησιού. Δεν υπάρχει κρατικός φορέας να σε καθοδηγεί για το ποια ποικιλία ευδοκιμεί στις κλιματολογικές συνθήκες κάθε τόπου. Όλοι οι αγρότες πειραματιζόμαστε σε όλες τις μονοετείς καλλιέργειες (καρπούζι, πεπόνι, ντομάτα) γιατί δεν ξέρουμε ποια ποικιλία θα ευδοκιμήσει. Στα μεγάλα δέντρα απλά «την τρώς». Τα αφήνεις τρία χρόνια να αποδώσουν, κι αν δεν αποδώσουν, τα βγάζεις. Αλλά αυτό έχει πια κόστος και κόπο.

Το κεφάλαιο «ψεκασμοί» πώς το αντιμετωπίζετε, τι κάνετε εσείς;
Πάμε ορθολογικά. Υπάρχει φάρμακο για κάθε στάδιο, ανάλογα την εποχή. Πλέον τα «δηλητήρια» τα διασυστημικά (με μακρά δράση), έχουν σταματήσει. Τα είδη προστασίας είναι απαραίτητα γι’ αυτόν που ψεκάζει, για τον χρήστη. Για να βγει το προϊόν στην αγορά υπάρχουν όροι που τηρούμε και κανόνες. Γενικά δουλεύουμε και βιολογικά φάρμακα, όλοι μας. Προς τα εκεί οδεύει άλλωστε η γεωργία.

Ο κόσμος προτιμά τα ντόπια προϊόντα;
Το καλό είναι ότι ο κόσμος προτιμά το ντόπιο. Του συνιστώ να ψάχνει να βρίσκει το καρτελάκι στα τελάρα. Είναι η ταυτότητα του προϊόντος και του κάθε παραγωγού αυτό.

Συνεχίζετε την οικογενειακή παράδοση εσείς. Πάντα θέλατε να γίνετε αγρότης;
Είναι οικογενειακή επιχείρηση. Ο πατέρας μου σιγά-σιγά ξεκίνησε με τα αμπέλια για τα οποία είχε έρωτα και τις ελιές. Η μάνα μου ήταν ο καθαρόαιμος αγρότης και συνεχίζει μέχρι σήμερα, κι αργότερα κόλλησα κι εγώ. Η γεωργία είναι αν υπάρχει αγάπη. Αν δεν υπάρχει αγάπη για τη γη, φεύγεις. Αν τη δεις ως βιοποριστικό επάγγελμα, μην το κάνεις. Οι ώρες που δουλεύεις με τις αποδοχές που έχεις είναι δυσανάλογες. Είναι η φορολογία, είναι η ασφάλιση, αλλά κυρίως είναι το μεγάλο κόστος παραγωγής για να βγει μια καλή ποιότητα.

Αυτοί είναι οι λόγοι που οι νέοι άνθρωποι δεν μπαίνουν στη γεωργία;
Ναι. Χρειάζονται μηχανήματα και γνώση. Η εμπειρία είναι το άλφα και το ωμέγα. Πρέπει να ασχολείσαι από μικρός. Ξέρεις από πόσων χρονών μ’ έπαιρνε ο πατέρας μου στο χωράφι; Από τα έξι μου. Στα 14 οδηγούσα τρακτέρ. Ούτε κυνηγώ, ούτε ψαρεύω, ούτε κάποιο άλλο χόμπι έχω. Αν θέλω να ηρεμήσω, πάω στο χωράφι. Φεύγω στις 7 το πρωί το καλοκαίρι και γυρίζω στις 10, στις 11 ή στις 12 τα μεσάνυχτα. Αυτό πρέπει να θέλεις να το κάνεις, αλλιώς δεν γίνεται.

H Παναγιούλα Κοντουδάκη, μια αυθεντική αγρότισσα