Αναζητώντας τα μυστικά της καρδιάς: Η αγγειοπλαστική (μπαλόνι) πότε ωφελεί ουσιαστικά;
ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΚΕ 1714 ΦΟΡΕΣ
Ο πρώτος άνθρωπος που επιχείρησε να εισέλθει με ένα καθετήρα με μπαλόνι στο άβατο της καρδιάς, δηλαδή τις στεφανιαίες αρτηρίες, ήταν ο Andreas Gruentzig, στην Ελβετία το 1977.
Μέχρι τότε, ακόμα και η απλή απεικόνιση των στεφανιαίων αρτηριών με την κλασική στεφανιογραφία ήταν ένα θέμα που αντιμετωπιζόταν με τον φόβο του κινδύνου ενός εμφράγματος ή ακόμα και αιφνίδιου θανάτου.
Στόχος του Gruentzig ήταν να αντιμετωπίσει τη στεφανιαία νόσο, εξαλείφοντας τις στενώσεις (βούλωμα) που υπήρχαν μέσα στις αρτηρίες, με σκοπό να νικήσει τη στεφανιαία νόσο, δηλαδή το έμφραγμα του μυοκαρδίου και τον αιφνίδιο καρδιακό θάνατο.
Παρά τη συντελεσθείσα όλα αυτά τα χρόνια αναμφισβήτητη τεχνική πρόοδο στους καθετήρες, στα μπαλόνια, στα stents, που σήμερα χρησιμοποιούνται κατά τη διάνοιξη μιας αρτηρίας, δεν επιτεύχθηκε δυστυχώς το όραμα του Gruentzig.
Οι λόγοι πάμπολλοι. Οι κυριότεροι όμως συνοψίζονται στη φράση ότι η στεφανιαία νόσος δεν είναι υδραυλικό φαινόμενο που αντιμετωπίζεται τεχνικά άλλα βιολογική βλάβη που ξεκινά από τα γονίδια και καταλήγει στην τελική βλάβη, δηλαδή τη δημιουργία της αθηρωματικής πλάκας και της στένωσης που αυτή προκαλεί στο εσωτερικό της αρτηρίας. Σήμερα η αγγειοπλαστική (μπαλόνι), ως μέθοδος θεραπείας της στεφανιαίας νόσου, δεν υφίσταται.
Εκεί που η αγγειοπλαστική έχει απόλυτη ένδειξη είναι στην πρωτοεμφανιζόμενη στηθάγχη κατά τη σωματική προσπάθεια, όταν δηλαδή εμφανίζεται ξαφνικά ο πόνος στο στήθος κατά την προσπάθεια (de novo) και επαναλαμβάνεται σε κάθε προσπάθεια. Στην περίπτωση αυτή, έχει σπάσει η αθηρωματική πλάκα αλλά δεν έχει φράξει πλήρως την αρτηρία.
Τότε η αγγειοπλαστική εξαλείφει αυτήν την επικίνδυνη αθηρωματική πλάκα, συμπιέζοντάς την με το μπαλόνι. Μετά την εκτέλεση της αγγειοπλαστικής τοποθετείται ένα μεταλλικό πλέγμα που λέγεται stent προκειμένου να διατηρεί την αρτηρία ανοιχτή.
Τελευταία είδαν το φως της επιστημονικής δημοσιότητας μεμονωμένες μελέτες οι οποίες υποστηρίζουν ότι εάν μετά τη διάνοιξη της αρτηρίας που ήταν υπεύθυνη για το έμφραγμα εξαλειφθούν με αγγειοπλαστική και όλες οι άλλες μεγάλες στενώσεις που υπάρχουν στις άλλες στεφανιαίες αρτηρίες, τότε οι άρρωστοι ωφελούνται από πλευράς επιβίωσης και νέων εμφραγμάτων στο μέλλον.
Όμως γενικότερα εκφράζονται επιφυλάξεις λόγω του ότι για δεκαετίες όλες οι μεγάλες μελέτες έδειξαν ότι το όραμα του Gruentzig έμεινε απραγματοποίητο. Δηλαδή, ότι η εξάλειψη όλων των στενώσεων με αγγειοπλαστική – stent δεν οδήγησε σε καλύτερα αποτελέσματα όσον αφορά το προσδόκιμο επιβίωσης των αρρώστων ή η εκδήλωση νέων εμφραγμάτων. Οπωσδήποτε όμως χρειάζονται πολυκεντρικές μελέτες τυχαιοποιημένες για να τεκμηριωθεί αυτή η άποψη.
Για να δημιουργηθεί ένα έμφραγμα δεν χρειάζεται καν να υπάρχει σοβαρή στένωση της αρτηρίας. Αρκεί μια απλή διάβρωση του εσωτερικού τοιχώματος της αρτηρίας που να προκαλέσει ενεργοποίηση θρομβοκυττάρων (αιμοπετάλια) τα οποία συγκολλούνται μεταξύ τους και δημιουργούν ένα θρόμβο που φράζει σε λίγα λεπτά την αρτηρία και προκαλεί το έμφραγμα.
Αρκεί ένας παρατεταμένος σπασμός της αρτηρίας π.χ. από ένα έντονο φυσικό ή ψυχολογικό stress μπορεί να προκαλέσει όχι μόνο έμφραγμα αλλά και καρδιακή ανακοπή χωρίς να υπάρχει ίχνος βουλώματος κάποιας αρτηρίας. Το 70% περίπου των εμφραγμάτων δεν οφείλονται σε ρήξη της αθηρωματικής πλάκας.
Γενικά το «βούλωμα» είναι ένας παράγοντας που μόνος του δεν δημιουργεί το έμφραγμα. Η ρήξη της πλάκας (βούλωμα) θέλει και άλλους παράγοντες να συνεργήσουν για να δημιουργηθεί το έμφραγμα. Κατά τη νεκροτομή των Αμερικανών στρατιωτών που σκοτώθηκαν στον πόλεμο του Βιετνάμ για πρώτη φορά παρατηρήθηκαν ρίξεις των μικρών πλακών σε αρτηρίες της καρδιάς τους χωρίς να διαπιστωθεί η ύπαρξη εμφράγματος.
Έκτοτε όλες οι μεγάλες πολυκεντρικές μελέτες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η προληπτική επεμβατική αντιμετώπιση ενός αρρώστου που δεν έχει συμπτώματα δεν ελαττώνει, τη πιθανότητα ενός εμφράγματος ή ενός αιφνίδιου θανάτου. Αντίθετα η αντιμετώπιση όλων των παραγόντων κινδύνου με τα σύγχρονα φάρμακα επέτυχε την εντυπωσιακή ελάττωση των εμφραγμάτων.
Με απλά λόγια, η αγγειοπλαστική (μπαλόνι) αναμφισβήτητα ωφελεί στις περιπτώσεις εκείνες που ο Andreas Guentzig δεν είχε αρχικά σχεδιάσει. Ενώ δηλαδή στα πρώτα χρόνια εφαρμογής της, η αγγειοπλαστική εφαρμόσθηκε στους αρρώστους με σταθερή στεφανιαία νόσο, σήμερα η μέθοδος έχει δικαιωθεί γιατί εφαρμόζεται κυρίως στους αρρώστους που κινδυνεύουν να υποστούν έμφραγμα ή τις πρώτες ώρες της εκδήλωσης του εμφράγματος.
Εάν η αγγειοπλαστική διενεργηθεί μέσα στην πρώτη ώρα από την εκδήλωση των συμπτωμάτων του εμφράγματος, μπορεί να αποτρέψει τελείως την εκδήλωση του εμφράγματος.
Ακολουθήστε τη Ροδιακή στο Google News
